در زبان های فارسی و رومی، با توجه به ساختار نحوی، واژه در جمله می تواند نقش های زیادی ایفا کند. نقش اسم در جمله، بستگی به واژه ای دارد که از لحاظ نحوی تحت تأثیر آن قرار می گیرد. دستورنویسان زبان فارسی، با توجه به وظیفة اسم در جمله. برای آن نقش های مختلفی را در نظر گرفته اند. این نقش ما، عمومأ از لحاظ تعریف در یک چهارچوب قرار می گیرد. زبان شناسان روسی برای نقش های اسم، معمولأ از نام های یکس...

با توجه به اهمیّت پژوهش‌های مبتنی بر مقایسة زبان‌های مختلف و تأثیر آن در کشف حلقه‌های ارتباطی زبان و نیز رشد فکری و فرهنگی کاربران آن، پژوهش حاضر با اتخاذ روش تحلیلی و تقابلی، مباحث جملة تابع در زبان فارسی و مقابله و شیوة بیان آن در زبان عربی را بررسی کرده‌است و آنگاه از منظر دستور تطبیقی به بیان جایگاه جملة تابع در زبان فارسی و مقایسة شیوه بیان آن در زبان عربی پرداخته‌است تا بدین وسیله، چگونگی ...

بیشترین پژوهش ها در سبک شناسی به بازشناسایی سبک های ادبی، زبان شخصی وفردیت خلاق موئلف اختصاص دارد. به همین دلیلی، در مطالعات سبکی کاربرد زبان درادبیات بسیار مورد توجه قرار می گیرد.این مقاله، نخست با اشاره به اهمیت سبک درادبیات وکارکردهای سبک شناسی در مطالعات ادبی، تمایزفرمالیستی میان زبان وادبیات را مورد تردید `فرار می دهد. و باور به امری مستقلی و ذاتی به نام زبان ادبی،را رد می کند و نشان می ده...

بارت (1967) با دلالتگر دانستن نظام خوراک، الگوی سوسوری تمایز میان زبان و گفتاررا بر این نظام اعمال نمود و به این ترتیب، ایده‌ی تشابه نظام خوراک و نظام زبان را مطرح ساخت. مقاله‌ی حاضر با الهام از این ایده بر آن است نشان دهد که این دو نظام می توانند نقش‏ های مشترکی نیز داشته باشند. برای نظام زبان نقش‏ های متنوعی مطرح شده است، نقش‏ هایی مانند نقش‏ های تعاملی و تبادلی، اما این پژوهش با توجه به نگاه...

رده شناسان زبان در موضوع عوامل مؤثر در تغییر ترتیب واژه ها در زبان ها سه دیدگاه اتخاذ کرده اند. گروهی قویاً بر نقش عوامل درونی تأکید ورزیده اند. گروهی دیگر نقش عوامل برونی را بسیار تأثیرگذار دانسته اند. گروه سوم هم عوامل درونی و هم عوامل برونی را در این تغییر نقش آفرین پنداشته اند. در این مقاله با بررسی زبان های ایرانی این دیدگاه ها مورد ارزیابی قرار گرفته است.

در زبان روسی به واژه ای که به تنهایی و یا به کمک دیگر واژه های دیگر بتوانند نقش گزاره را ایفا نماید‘ شبه گزاره می گویند. واژه های شبه گزاره در زبان روسی کلماتی هستند که نهاد واقعی جمله را معمولاً در حالت به ای قرار میدهند. در این گونه جملات‘ در صورتیکه فعل همراه با شبه گزاره ‘ بکار رفته باشد‘ تحت تأثیر خاصیت نحوی شبه گزاره‘ فعل جمله به صورت مصدر بیان می شود. در زبان روسی شبه واژه می تواند قید وی...

نخستین پیکرۀ نقش های معنایی زبان فارسی که حدود 30.000 جمله از زبان فارسی معاصررا شامل می شود، به صورت دستی برچسب گذاری شده است. این پیکره بر اساس مفهوم نقش هایمعنایی فیلمور، لایه ای از اطلاعات مربوط به رابطۀمحمول ـ موضوعرا به ساخت نحوی پیکرۀ وابستگی اضافه می کند. دراین مجموعه، افعال، اسم های گزاره ای و صفت های گزاره ای به عنوان محمول های جملهدر نظر گرفته شده و بنا بر نوع رویدادشان، در جمله تعیی...

زبان از مهم ترین ویژگی های بیانگر باورهای عارف است و به همین سبب اهمیت ویژه ای دارد. حلاج از عرفایی است که رمزهای زبانی آثار و سخنان او، زبان وی را از زبان معمول متمایز می کند. دستیابی به رویکردهای فکری و تجربیات او مرهون تحلیل و تفسیر این رمزها است. این نوشتار پس از توضیح رمز و رابطه مستقیم آن با تجربه عرفانی و تبیین دیدگاه حلاج درباره زبان رمزی، رموز زبانی حلاج را در سه بخش حروف، کلمات و تصاو...

سنایی از پایه گذاران ادبیات تعلیمی و از سرآمدان آن محسوب می شود. بیشتر قصاید او سرشار از مضامین حکیمانه و تعلیمی است و همچون سایر اشعار تعلیمی این شاعر بزرگ، با آموزه‎های اخلاقی و مذهبی گره خورده است.مقاله حاضر سعی دارد با توجه به اهمیت کارکرد نقش‌های زبان در القای مفاهیم، به تحلیل و بررسی کارکرد آنها در ادبیات تعلیمی بر اساس الگوی یاکوبسن، زبان‌شناس معاصر، بپردازد. به این منظور یکی از قصاید سن...