بررسی داستان و داستان واره های کهن فارسی، بر پایه روش ساختارگرایانه می تواند از منظری کلّی به شناسایی گونه های روایت پردازی در متون مختلف بینجامد. این نگاه کلّی، امکان مقایسه و تحلیل ساختارهای گوناگون روایات را فراهم می آورد و با بررسی متون مختلف از این منظر، می توان تحوّلات و سیر تکامل روایت پردازی در ادبیّات فارسی را به صورت تاریخی پیگیری کرد. در این مقاله، پیرنگ حکایت های مرزبان نامه بررسی می شو...

یکی از دغدغه های امروزی هر کشور شناخت و بررسی آثار کلاسیک ادبی مدرن و مردمی خود می باشد مخصوصاً ارتباط این آثار با ساختار ها و الگوهای جدید از جمله آثاری که داری اینگونه قابلیت هاست ادبیات ملی و مهینی خودمان است به همین سبب این تحقیق سعی بر آن دارد تا رجعتی هر چند کوتاه به داستان های کهن و گران مایه پارسی داشته باشد. تا بتوان این داستان ها را با رویکردها و نظریه های جدید ادبی مورد تحقیق و بررسی ...

روایت شناسی روی کردی ست ساختار گرا که به دنبالِ یافتنِ نظامِ حاکم بر انواعِ روایی و ساختار و بافتِ بنیادینِ روایت است. روایت نوعی از بیان است که با عمل و سیرِ حوادث در زمان سر و کار دارد. پس از این که چامسکی نظریّه ی «دستورِ زبانِ زایا گشتاریِ» خود را مطرح کرد و دو سوسور میانِ زبان و گفتار تمایز قائل شد، توجّهِ روایت شناسان به بحثِ امکانِ وجود «ساختارِ جهانی و عامِّ روایت» و امکانِ کشف و تبیینِ این ساختار، علی رغمِ...

روایت‌شناسی از مباحث مورد توجه در سبک‌شناسی است که با رویکرد افرادی مثل؛ تزوتان تودوروف[1]، ولادیمیر پراپ[2]، شلومیت ریمون-کنان[3]، رولان بارت[4]و مایکل جی تولان[5]که در این حوزه صاحب نظر هستند، گسترش پیدا کرده است. بررسی ساختار روایی در حکایات تمثیلی که به نثر فنی و مصنوع نوشته شده‌اند، موضوعی است که در این مقاله بدان پرداخته شده است. سبک حکایت‌های تمثیلی قرن ششم که  با صنایع بدیعی و توصیفات م...

  روایت شناسی( Narratology ) دانشی است که به ارزیابی ویژگی روایت مندی( Narrativity ) و توصیف سازه های روایی می پردازد و از میان انواع روایت، روایت های داستانی دارای توالی زمانی و رخداد را مورد مطالعه قرار می دهد.   داستان حسنک وزیر در تاریخ بیهقی گرچه صحت تاریخی دارد؛ اما با توجه به نوع روایت بیهقی از این داستان و ظرایفی که از نظر ساختاری در دل آن نهفته است و نیز این نکته که هر یک از قهرمان‌های...

این نوشتار، تحلیل حکایاتی از گرشاسب نامه با به کارگیری روش ریخت شناسی پراپ است. کاربرد این روش، آزمونی برای نظریة ریخت شناسی در نوع ادبی «اسطوره» به شمار می رود. بسیاری از اجزا و کنش های بررسی شده در روایات گرشاسب نامه با روایت شناسی پراپ یکسان است. همچنین با بررسی تطبیقی ساختار حکایات، همگونی هایی در زیر ظاهر آشفته و گوناگون آنها نمایان می شود.

بررسی ساختار عزیمت‌ها در داراب‌نامه*   کبری بهمنی1 مربی دانشگاه آزاد دورود چکیده داراب‌نامه، روایت بلندی از کشور گشایی‌های فیروز شاه، پسر ملک داراب است. داستانی حماسی– عشقی از قرن هشتم و از نمونه‌های ادبیات فولکلوریک. در ریخت‌شناسی، براساس الگوی ولادیمیر پراپ، ساختارگرایِ روسی، تلاش می‌شود الگوی ریخت‌شناسی بر متون ادبی؛ بویژه فولکلور اعمال شود. در این شیوه، قصّه‌ها بر پایه اجزای تشکیل دهنده ...

چکیده: ساختارگرایی نوعی شیوۀ پژوهش است که به تحلیل ساختارها می پردازد و قواعد کلّی حاکم برآن ها را مورد بررسی قرار می دهد. یکی از رویکردهای ساختارگرایانه در ادبیات ، روایت شناسی(narratology) یا بررسی ساختاری روایت است. نخستین مطالعات رسمی در این زمینه ، تحقیقات ولادیمیر پـراپ بر روی یک صد قصّۀ عامیانۀ روسی بود ، که منجر به انتشار کتاب ریخت شناسی قصّه های پریان شد. وی ساختار روایی آن قصّه ها را درهف...

قصّه های عامیانه فارسی دارای ظرفیت ها و توان مندی های بالقوه پژوهشی فراوانی است. به رغم تنوع، و وسعت این قصّه ها، تاکنون به صورت جامع به طبقه بندی و تحلیل کارکردی عناصر این قصّه ها از جمله «تیپ»های گوناگون قهرمانان قصّه های عامیانه مکتوب منثور ایرانی، درجایی اشاره نشده است. قصّه ها نیز همچون هر داستان، حکایت و روایتی قهرمان می خواهد، اما این قهرمان با تصوری که از قهرمان در نزد عامه وجود دارد، همخوان...

اگرچه مطالعة منظم طرح داستان توسط صورت گرایان و به خصوص با بررسی پراپ وارد دنیای ادبیات گردید، پس از پراپ روایت شناسان ساختارگرا از جمله گریماس در تلاش بودند تا ضمن رفع ایرادات مطالعة پراپ، به الگویی جامع برای مطالعة روایت ها دست یابند. پژوهش حاضر ضمن بررسی داستان حضرت یوسف (ع) برمبنای دیدگاه پراپ و گریماس در متن قرآن تلاش دارد به این سؤالات پاسخ دهد که: آیا یافته های پراپ با داستان های قرآن مط...