دوران حد فاصل ترجمۀ هفتادی تا زمان نگارش عهد جدید، به دورۀ بین العهدین موسوماست. این دوره به سبب هم جواری یهودیان با اقوام دیگر، موجد ادبیات بسیار پرباری بودکه گونه های ادبی متنوعی را در خود داشت. از جمله میتوان گونۀ ادبی مکاشفه را نام بردکه به دلایلی همچون تاثیر اندیشه های ایرانی بر یهود، قوت فراوان گرفت. آزارهایی کهیونانیان و رُمیان بر این قوم روا داشتند، فرجام شناسی نوینی را در مکاشفات بین ال...

قرائیم، یکی از کهن ترین فرقه های موجود یهودیت پس از جریان رسمی آن – ربانیان- می باشد که درمیانه قرن دوم شکل گرفت و بعدها به عنوان جریانی غالب در میان برخی مراکز یهودی ایران موردپذیرش قرار گرفت. نکته مهم دربارة فرقة قرائیم، تأثیرپذیری آنها از کلام اسلامی و تعاملشان با جریانکلامی معتزله است. نوشته حاضر، ضمن بررسی تاریخچة شک لگیری و تکوین قرائیم، برخی وجوهتأثیرپذیری قرائیم از کلام اسلامی را مورد ب...

چکیده داد و ستد فرهنگی و فکری میان اقوام و حتی صاحبان مکاتب فکری، از دیرباز تاکنون مورد توجه بوده است. در تقاطع این مواجهه ی فرهنگی، تضارب آرا و عقاید عرفانی شرق و غرب محملی است که با وجود اشارات بسیار محققان، نیاز به بازنگری و واکاوی دارد. این پژوهش به شیوه ی توصیفی-تحلیلی بر آن است که با تکیه بر متون برجسته ی منثور عرفانی و با بررسی روایات مربوط به گفتگو و مصاحبت عرفای مسلمان و دو آیین یهو...

ایزدیه یا همان جامعه‌ی کُردهای ایزدی که در کشورهای عرا ق ، ترکیه ، سوریه و ارمنستان ساکن‌اند و در طی قرون گذشته مورد توجه مورخان و نویسندگان ( اعم از مسلمان و غیرمسلما‌ن)بوده‌اند ، ازقدیم ‌ترین باورها و اعتقادات دینی منطقه ، بهره یافته و در دور‌ه‌های مختلف تاریخی و با ظهور ادیان آسمانی و مکاتب بشری ، تحت تأثیر آنها قرار گرفته‌اند. حاصل حضور پیروان ادیان مختلف آسمانی و تمد‌ن‌های بشری و مظ...

با بررسی الهیات یهود، قبل و بعد از اسلام، تحولاتی که مسلمانان در میان علمای سنتی یهود پدید آوردند، نمایان می‌شود. «عقل‌گرایی» مشخصه بزرگی بود که بعد از اسلام در میان یهودیان شکل گرفت و این ویژگی به‌جز دوره کوتاهی و آن‌هم در میان تعداد معدودی همچون فیلون، هیچ سابقه یهودی ندارد؛ تا اینکه کلام اسلامی، بن‌مایه‌های این روش فکری را در یهودیت بنا نهاد و بزرگانی از یهودیت، مانند داوود مقمص و سعدیا گائو...

موقعیت آیت­الله جوادی­آملی در ایران بعد از انقلاب بسیار شبیه به جایگاه فیلون­ یهودی در اسکندریه قرن اول میلادی می­باشد؛ به­نحوی که می­توان و باید ریشه­ی بسیاری از عقاید کلان هر دو فیلسوف را در شرایط اجتماعی­شان جست­وجو نمود؛ چراکه نوعِ اندیشه­ورزی یک شخص  نمی­تواند بی­ارتباط با شرایط اجتماعی­اش بوده باشد. اما در این میان، اسکندریه به دلیل سبقت زمانی و چیدمان متنوع فرهنگی­اش، خاستگاه نخستین بارقه...

چکیده ایده‌ صهیونیزم محصول قرن نوزدهم و ناشی از نوعی برداشت سیاسی از مذهب یهود بوده که به تدریج و با حمایت‌های دول غربی در قرن بیستم توانست با ایجاد یک گفتمان مشترک، افکار عمومی یهودیان را معطوف به سرزمین فلسطین نماید و با تشکیل دولت یهودی، ضمن دادن نوید آرامش به یهودیان مهاجر در سرزمین تعیین شده، ایده‌ فراسرزمینی نیل تا فرات را نیز مطرح نمود. اما این اجتماع چندپاره پس از گردهم آمدن با چالش‌های...

قرآن متن شرعی متعارفی تلقی می‌شود که شکل‌دهندۀ ‌سند بنیادین اسلام است. مقالۀ ‌پیش‌رو رهیافت نوینی را پیشنهاد می‌دهد که عبارت است از: تلقی قرآن به عنوان فرآیند ارتباطات بین پیامبر6 و جامعه‌اش؛ فرآیندی که امکان بازیابی ماهیت نمایشی قرآن را فراهم می‌آورد. نیز این رهیافت به ما امکان می‌دهد تا بستر فرهنگی قرآن را با ردیابی فرآیندهای «گفت و گو»، «تصاحب» یا «رد کردنِ» میراث کهن‌تر یهودی و مسیحی بازسازی...

در طول تاریخ 3400 ساله یهودیان از زمان حضرت موسیj به بعد، اعتقاد به معاد و مفاهیم مرتبط با آن در خصوص آخرالزمان تحولات بسیاری داشته است. تا قبل از دوران اسارت بابلی، آموزه درخور توجهی درباره اعتقاد به معاد نزد بنی‌اسرائیل دیده نمی‌شود، اما بعد از اسارت بابلی، اعتقاد به معاد نزد ایشان پدید می‌آید. در دوران‌های بعد تحت سلطه رومیان و آوارگی بزرگ، عقیده به ظهور مسیحای منجی و مباحث آخرالزمان نزد یهو...

مطرح شدن امامت در ادیان ابراهیمی موجب شده است روبین با استناد به وصایت، منشأ مرجعیت علمی پیامبر (ص) و ائمه (ع) را در منابع یهودی- مسیحی بداند. وی در امامت وصایتی، با طرح نظریه خلقت نوری، ادعا کرده است که اعتقاد شیعه به خلقت نوری از عقیده عرب جاهلی (وراثتی بودن ویژگی‌های فیزیکی) نشئت گرفته است و شیعیان برای اثبات انحصار جانشینی پیامبر (ص) در حضرت علی (ع)، به خلقت نوری به عنوان میراثی معنوی استدل...