امروزه به منظور شناخت هر چه بیشتر و بهتر آثار ادبی و پی بردن به جزئیات آن، تک¬تک عناصر آن را در ارتباط با مجموع? پدیده¬ها بررسی می¬کنند. یکی از عناصر اصلی داستانی، گفتگو و کاربردهای زبانی است. گفتگو ابزاری است برای ترسیم چهره ها و شخصیت ها؛ درعین حال نباید این عامل، از حیات و سرزندگی و دقت در گفتگوها کم کند؛ یعنی بتواند به گفتگویی اعتبار ببخشد که بر سر مسائل پیش پاافتاده ادامه می یابد. سیدمحمو...

چکیده: واژه «شخصیت» در ادبیات داستانی معادل واژه «character» در زبان لاتین و در روانشناسی معادل واژه «persona» است، که در تحلیل شخصیت های داستان این اصطلاح در هر دو معنا و کاربرد خود مورد توجه است؛ زیرا شخصیت ها استعاره ای برای ذات و طبیعت بشر هستند و همان طور که هرکدام از اشخاص واقعی دارای ویژگی های روحی و روانی هستند، انسان های غیر واقعی داستان نیز می توانند دارای همین ویژگی ها باشند؛ ضمن ا...

در این مقاله انواع شخصیت ها را در داستان های قرآن بررسی می کنیم که عبارتند از :نوع اول، شخصیت ثابت است و آن شخصیت کاملی است که در داستان ظاهر می شود بدوناین که در پیدایش آن تغییری به وجود آید و نــوع دوم شخصیت نــامی ( رو به رشد ) استو آن شخصیتی است که هماهنگ با حوادث داستان  متحول می شود و بالاخــره نوع سوم ازشخصیت های داستانی در قرآن شخصیت مبهم است که متن داستان به دلایل فنی و هنـریکه به موض...

هر رویداد یا داستانی را می توان به یکی از این سه روش بازگویی کرد: گونهء روایی گزارشگرانه (دانای کل) گونهء روایی با من راوی (اول شخص راوی) و، آخرین و جدیدترین روش، گونهء روایی با سوم شخص مفرد یا راوی شخصی. سه انگیزه باعث اهمیت و برتری رمان با ایستمان و وضعیت روایی شخصی شده است: خواست و تلاش نویسنده برای واقعی و بی طرف جلوه دادن داستان، نوآوری در فن روایت و سرانجام موضوع یا هشتهء تازه در ادبیات ی...

نجیب کیلانی اولین نویسنده ای است که در داستانهای خود به مشکلات مسلمانان فراتر از مرزهای جهان عرب پرداخته و رمانهای آوانگاردانه خود مثل «لیالی ترکستان»، «عذراءجاکرتا» و «عمالقة الشمال» را به این موضوعات اختصاص داده است که حوادث آنها - به ترتیب - در ترکستان، اندونزی و نیجریه اتفاق می افتد. او در این رمان های آوانگارادنه مبارزه ملتهای معاصر مسلمان را ضداستعمار به تصویر کشیده است و در این مبارزات س...

در این مقاله ابتدا با اشاره به نظیره‌گویی و تفاوت آن با تقلید و تتبع و اقتباس و سرقت ادبی به اجمال نظیره‌سازان ادب فارسی معرفی می‌شوند. سپس به هفت‌پیکر نظامی و ارزش‌های داستانی آن اشاره‌ای می‌شود و پس از معرفی نظیره‌ها و ترجمه‌های هفت‌پیکر و معرفی داستان‌های آن‏، 21 اثر معرفی می‌شود که مستقیم یا غیرمستقیم از شیوه داستان‌پردازی نظامی تقلید کرده‌اند. در این بررسی درمی‌یابیم که نظامی علاوه بر افسا...

«زن پارسا» عنوان نخستین حکایت از نخستین مقالت از نخستین مثنوی عطار  ـ الهی‌نامه ـ است. داستانی که با سیصد و نه بیت، سومین حکایت طولانی، پس از حکایت «شیخ صنعان» و «رابعه» در مثنوی‌های عطار محسوب می‌‌شود. داستانی که با نقد و بررسی آن می‌‌توان به زوایایی از هنر داستان‌پردازی عطار دست یافت. این مقاله بر آن است تا با تحلیل عناصر داستانی حکایت زن پارسا و بررسی شگرد‌های آشنایی‌زدایی در آن به بخشی از ...

راوی (قصه گو) در ادبیات داستانی کسی است که داستان را نقل می کند و این بدان معناست که کلیۀ حوادثی که در داستان نقل می شود به نوعی به راوی مربوط است؛ به طوری که تمام اجزای تشکیل دهندۀ ساخت وساز یک داستان به طور غیرمستقیم تحت تأثیر راوی است. راوی در عناصری مثل زمان، توصیف، معرفی شخصیت ها، و پیش برد حوادث پیرنگ نقش مهمی ایفا می کند و به صراحت می توان ادعا کرد که بدون راوی هیچ روایتی وجود نخواهد داش...

«شیطان» همواره در قصه‌ها،داستان‌ها،اسطوره‌هاوادیان نماد کامل شر در مقابل خیر است و در آفرینش آثار ادبی گذشته و حال سهم بسزایی داشته است. این نماد در ادبیات داستانی معاصر نیز در چند رمان و داستان معروف تبلور یافته است؛ از جمله شخصیت اصلی داستان بلند ملکوت اثر بهرام صادقی، مبتنی بر این نماد پرداخته شده است. اعمال دکتر حاتم و شخصیت پلید او در این داستان، به‌وضوحویژگی‌های برجسته شیطان را نمودار ساخ...

یکی از مهم‌ترین عناصر روایی در منظومه‌های داستانی نظامی، شخصیت‌های قوی و ماندگاری است که سبب مقبولیت این منظومه‌ها شده اند. در این پژوهش ویژگی‌های شخصیتی خسرو در منظومه خسرو و شیرین تحلیل می‌شود. این تحلیل بر پایه نظریه معنامحور صورت گرفته است و نیز تلفیقی از نظریه‌های بارت، هروشفسکی و مایک بال در آن به کار رفته است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که خسرو یک شخصیت چند بعدی و دربردارنده صفات متعدد و گا...