بخش گسترده­ای از شهرت شیخ شیراز در گرو قدرت سخنوری و فصاحت و بلاغت اوست. با این همه او از آن هنرمندانی نیست که تنها برای نشان دادن قدرت قلم خود مضامینی را به کار گرفته باشد. او مصلحی نیک‌اندیش است که دردهای جامعه و بویژه مشکلات رفتاری حاکمان روزگار خود را به خوبی دریافته و برای درمان آن­ها از هنر سخنوری خویش بهره گرفته است. بدیهی است که ابزار مورد استفادة شیخ زبان است؛ ولی هنر مضاعف او در شگرده...

ترجمۀ شعر از مسائل جنجالی و مورد اهتمام در حوزه ترجمه است و در این باره نظرات متفاوتی ارائه شده است. برخی آن را محال دانستند و برخی دیگر در این میان، ترجمۀ شعر به شعر در حوزۀ شعر سنتی را تأیید کرده و نمونه­های موفقی ارائه کرده­اند. در ترجمۀ شعر نو (شعر نیمایی) شرایط متفاوت است، زیرا شعر نو به موسقی داخلی اهمیت زیادی می­دهد. موسیقی داخلی بر مبنای شگرد­های زبانی (استعاره­های نو، تکرار، جناس، طباق...

یکی از ویژگی هایِ زبانیِ متون عرفانی، حضور رگه هایی آشکار از طنز و مطایبه در آنهاست. غلبه رویکرد ایدئولوژیک در تفسیر و خوانش این متون موجب شده است تا این گونه طنزها همواره با نگاهی محتوانگر مورد مطالعه قرار گیرند و ضمن چشم-پوشی از ویژگی های زبانیِ منحصر به فرد طنزهای عرفانی، رابطه آنها با زمینه و زبان این متون نیز نادیده گرفته شود. در پژوهش حاضر با توجه به تمایز میان طنزهای عرفانی و طنزهای موجود...

یکی از دل مشغولی‌های اساسی ادبیات سرزمین‌ فلسطین، توجه به جنبه‌های مقاومت ملت آن است. در نتیجه ادبیات مقاومت، که از مهمترین سنگرهای فرهنگی ملت‌های انقلابی در مقابل تهاجم نظامی، سیاسی و فرهنگی است، در هیچ سرزمینی همانند فلسطین به شکوفایی و رشد کمی و کیفی نرسیده است. راشد حسین، که یکی از شاعرن بنام ادبیات مقاومت در سرزمین‌های اشغالی است، می‌کوشد تا با سلاح قلم و زبان هنر و بهره گیری از شگردهای گو...

بخش گسترده­ای از شهرت شیخ شیراز در گرو قدرت سخنوری و فصاحت و بلاغت اوست. با این همه او از آن هنرمندانی نیست که تنها برای نشان دادن قدرت قلم خود مضامینی را به کار گرفته باشد. او مصلحی نیک‌اندیش است که دردهای جامعه و بویژه مشکلات رفتاری حاکمان روزگار خود را به خوبی دریافته و برای درمان آن­ها از هنر سخنوری خویش بهره گرفته است. بدیهی است که ابزار مورد استفادة شیخ زبان است؛ ولی هنر مضاعف او در شگرده...

کارکرد اصلی و هنری ادبیات, آشنازدایی است که در زبان ادبی، جلوۀ ویژه‌‌ای دارد و پدیده‌‌ای را برخلاف عادت به نمایش می‌‌گذارد. ناسازوارگی یا متناقض‌‌نما، یکی از شگردهای آشنازدایی است. متناقض‌‌نما به دو نوعِ دستوری (نحوی) ـ به شکل مضاف و مضاف‌الیه, موصوف و صفت, مسند و مسندالیه, جمله ـ و معنایی ـ به شکل حس‌آمیزی, شطحیات, خلاف‌آمد گفتمان و رویداد ـ انجام می‌‌شود. ابن فارض، عارف صوفی‌مسلک، علاوه بر است...

طنز یکی از انواع فرعی و روبنایی ادبیات است که اساس آن بر ناسازگاری و ناهماهنگی با نظام و قراردادهای ذهنی مخاطب بنا شده است و در آن با شیوه ای مضحک و مبالغه آمیز، زشتی ها و نابسامانی های جنبه های مختلف زندگی به نمایش در می آید. از پیشگامان طنزپردازی در ادبیات مشروطه، می توان به علی اکبر دهخدا و سید اشرف الدین گیلانی اشاره نمود که با بهره گیری از سرچشمه های مشترک سیاسی، اجتماعی و ادبی و گزینش عرص...

از رویکردهای مهم و دیرینه ی قرآن پژوهان، تأمل در زبان و چگونگی فهم و تفسیر این متن عظیم است که دارای وجوه گوناگون دینی، معرفتی و هنری می باشد. از جمله ی این رویکردها، رویکرد ادبی و زبان شناسی به قرآن است که افرادی چون سید قطب، مستنصر میر، نیل رابینسون، ایزوتسو، آنگلیکا نویورت طرح و آثاری در این زمینه تألیف کرده اند. با پیشرفت تحلیل مباحث گوناگون زبان شناسی و نشانه شناسی در متون مختلف، دریافته م...

تاریخ بیهقی ازجمله متون برجستۀ نثر کلاسیک فارسی است که با وجود آن‌که نام تاریخ بر خود دارد، به‌دلیل رویکرد ادبی و هنری نویسنده به تاریخ، به حوزۀ ادبیات راه یافته است. سرشت اثر، زبان و رهیافت زیبایی‌‌شناسانۀ آن، لحنی خاص بر این اثر حاکم کرده است. لحن در هر اثر ادبی، برایند عناصر متعددی همچون فضای روایی، فضای زبانی و فضای گفتمانی است. در تاریخ بیهقی نیز لحن متأثر از عناصر مختلف روایت ادبی مانند ص...