معماری دستکند گونه خاصی از معماری است که در آن هیچ مصالحی برای تولید فضا استفاده نمی­شود و برخلاف اصول معماری متعارف مسائل ایستایی در این نوع معماری چندان مورد بحث نیست. این نوع معماری را می توان به نوعی تولید فضا از طریق ایجاد فضاهای منفی در بستر کوه و سنگ دانست که از ترکیب فضاهای پر و خالی متولد می شود و به نوعی پاسخگویی به نیازهای اقلیمی بشر است. فضاهای دلخواه در این نوع معماری با برداشتن تو...

تکیه یکی از مهم ترین بناهای مذهبی دوران اسلامی است، که ساخت آن در دوره ی قاجار ساخته افزایش یافته است. این بنا معمولاً، در یک مجموعه ی مذهبی و در ارتباط با عناصر معماری مذهبی دیگر ساخته می شد و در محوریت آنها قرار می گرفت. تکیه در دوره ی قاجار، به طور اخص برای برگزاری مراسم عزاداری محرم استفاده می شد. در این پایان نامه کوشیده ایم تا با بررسی تطبیقی تکایای شاخص محدوده ی بین شهرهای نور تا ساری، به...

مجموعۀ حرم حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)، در بافت تاریخی شهر باستانی ری، گنجینۀ ارزشمندی از آثار معماری و هنرهای وابسته به آن است که شالوده اش در نیمۀ دوم قرن سوم ق گذاشته شده و تا عصر حاضر توسعه و تکمیل یافته است. به روزگار قاجار، با انتخاب تهران به پایتختی، این زیارتگاه نیز مورد توجه ویژۀ پادشاهان و تقریباً عموم سفیران و جهانگردان واقع گشت. صرف نظر از ویژگی های معماری و سبک شناسانۀ بناهایی که در اط...

در ایران باستان به روایت‌های نوشتاری و نقوش بازمانده، موسیقی از جایگاه بالایی برخوردار بوده است، و اغلب شاهان و دولت‌مردان به موسیقی اهمیت می‌دادند. از این دوران، نام سازهای بسیاری باقی‌مانده است که نقوش برخی از آن‌ها، در نقش برجسته‌ها، طرح‌ و نقش روی ظروف دوران مختلف، قابل شناسایی است. در این مقاله، به سازهای ایران باستان که روی ظروف و نقش برجسته‌ها باقی‌مانده، پرداخته شده است؛ با بررسی آن‌ها،...

از آن جایی که انسان موجودی اجتماعی است که نیازهای اجتماعی او در فضاهای جمعی معماری پاسخ داده می شود، لذا وجود فضاهایی که قابلیت پاسخ گویی به نیازهای اجتماعی-فرهنگی انسان را داشته باشد امری ضروری است. دردهه های اخیر متحول شدن شکل زندگی در جوامع باعث کم رنگ شدن فعالیت های جمعی و اجتماعات مردمی در کلان شهرها شده است. امروز دیگر خبری از محلات مسکونی، کوچه های باریک و میدان ها و بازارهای محلی نیست و...

مصلاها و مساجد کانون تجلی هویت معنوی مسلمانان و مرجع و تکیه آنان از صدر اسلام تا کنون مهم¬ترین عنصر شهری و معماری و مرکز تبلور عالی¬ترین اشکال خلاقیت ذوق و سلیقه معماران مسلمان بوده است. بدون شک عزت و سربلندی و تعالی هر امت در یگانگی و هم¬بستگی آن-هاست. اتحاد بزرگ ترین عامل شوکت هر جامعه و امت است. قرآن کریم همبستگی را برای مسلمانان ضروری تلقی کرده است و از آنان می خواهد تا در گسترش این فرهنگ ک...

مناسبات فرهنگی هر شهر در آینه مصنوعات اهالی آن، از جمله فعل معماری تجلی می¬کند. معماری تنها کالبد نیست و الکساندر نیز در نظریه «زبان الگو»، معماری را کالبدی حاوی زندگی و رویداد می¬داند. او در نظریه خود به تبیین مفهوم الگو می¬پردازد و فضا را حاصل¬جمع الگوهای کالبد و الگوهای رویداد می¬داند و منشا پیدایی آن¬ها را در فرهنگ جست¬وجو می¬کند. از این¬رو می¬توان برای فهم ارتباط رویدادهای شهر در مرتبه اجت...

مرکز تعامل ادیان الهی، لازمه نظم نوین جهانی وحدت جهانی در پرتو سیاست، انتقاد وصنعت روبناست و تنها اصلی که میتواند نظام هماهنگ جهان را تامین کند، چیزی جز وحدت عقیده معتقدان نیست مرکز تعامل بین ادیان که در این رساله مورد پژوهش قرار گرفته است، همواره در طول تاریخ و در مواجه بین فرهنگ ها مطرح بود. و لزوم آن احساس شده است. ولی در قرن حاضر به دلیل تغییرات کلی و دگرگون شدن اوضاع، این موضوع به صورت یک ...

مهم ترین جلوه معماری مذهبی جهان اسلام، طراحی و ساخت مسجد بوده که در این میان مساجد ایران در ارائه وتجسم شکوه و جلال و جمال عالم قدسی در خانه خدا نقش مهمی ایفا کرده اند. مکتب معماری خراسان شیوه ای بود که با آن مساجد چهار ایوانی در خراسان بزرگ شکل گرفت و آرام آرام شرق و غرب دنیای اسلام را در نوردید و وارد شبه قاره هند و پاکستان شد. در دوره گورکانیان هند و اوج ساخت شاهکارهای معماری آن عصر که در زم...