مطالعات بینامتنی یکی از رویکردهای مهمّ در پژوهش‌های ادبی معاصر شناخته می‌شود. طبق نظریة بینامتنیّت‌، هر متن ادبی، بازخوانش و زایشی از آثار ادبی پیشین یا معاصر با خود است. با عنایت به این تعریف، می‌توان تلمیح را یکی از مصادیق بارز بینامتنیّت‌ تلقّی‌کرد. یکی از شاعرانی که به صورت گسترده از این آرایه در شعر خود استفاده کرده،‌ محمّدکاظم کاظمی شاعر پرآوازة مقاومت افغانستان است که در این پژوهش شیوه‌های کا...

نظریة خداناباورانة ریچارد داوکینز، زیست شناس انگلیسی، بر دو استدلال «سادگی» و «فرایند انباشتی» مبتنی است؛ بر اساس استدلال سادگی قوانین بنیادین فیزیک ساده اند و از این رو، پیدایش تصادفی و بی دلیل قوانین بنیادین تبیینی ساده است، ولی فرض وجود خالقی که طراح جهانی با چنین پیچیدگی های بسیار گسترده باشد، نظریه ای بسیار پیچیده است. بر اساس استدلال فرایند انباشتی، داوکینز بر این باور است که جهان مادی در...

زبان تنها ابزار انسان برای بیان دقیق جهان تجربی او است. هر کس جهان را به گونه ای خاص در می یابد و آن را با زبانی ویژه گزارش می کند. با توجه به این اصل می پنداریم که زبان در سوانح، بیانگر تجربیات منحصر به فرد احمد غزالی است. در این مقاله برای تعیین دقیق جایگاه پیام زیباشناختی متن سوانح، آن را با توجه به نظریه ارتباط یاکوبسن بررسی و تحلیل می کنیم تا نشان دهیم زبان در این کتاب، اگرچه برای ایجاد ار...

جریان سلفیه تأثیرات و پیامدهای عمیقی در دو حوزه افکار و رفتار برای جهان اسلام به همراه داشته است. در میان جریان های مختلف سلفی، جریان تکفیری بیش از سایرین با شیعه و سایر مذاهب اسلامی دشمنی می‏کند و اکنون نیز توانسته است به مدد حمایت‏های خارجی و جذب افراطیون در جهان اسلام به اهدافی نیز دست یابد. در این مقاله با بهره برداری از نظریه پخش، تأثیرات سلفیه تکفیری بر بیداری اسلامی بررسی شده است. سلفیه ...

نظریة انسجام هالیدی، برای تعیین عوامل انسجام و میزان و درجة انسجام یک متن، از روی روابط معنایی بین جملات و بخش‌های مختلف خود آن متن به کار می‌رود؛ امّا یکی از کارکردهایی را که می‌توان برای این نظریه در نظر گرفت، تحلیل روابط انسجامی بین متون مختلف است. در واقع، مسئلة اصلی این پژوهش آن است که چگونه می‌توان همان‌گونه که برای تعیین انسجام یک متن، عوامل انسجامی بین جملات آن متن مورد بررسی قرار می...

 طبقه بندی سنّتی و گاه غیرعلمی، بر پیکرة نظام آموزشی و پژوهشی ادبیات فارسی سایه انداخته و عمدةً حوزة دانش و پژوهش ادبی به رشد و بالندگی چندانی دست نیافته است. شرح و تفسیر متن، با این هدف که پیچیدگی‌های متن زدوده و خواننده به درکی ژرف و پویا از متن هدایت شود، در این حوزه جای می‌گیرد. در این میان، نقش شارح و تاویل کنندة متن بسیار اهمیّت دارد؛ چرا که او باید بتواند بین جهان متن و جهان خواننده گفتگویی...

چکیده در سال های اخیر دو نظریة رقیب، دموکراسی رایزنانة هابرماس و دموکراسی مجادله ای موفه، خود را به عنوان بدیلی برای دموکراسی لیبرال طرح کرده اند. به نظر می رسد هر نظریة سیاسی بر تعریفی از امر سیاسی و متناسب با آن جامعة سیاسی مطلوب بنا شده است. بر این اساس، می توان این پرسش ها را طرح کرد: هابرماس و موفه امر سیاسی را چگونه تعریف می‏کنند؟ و، متناسب با این تعاریف، جامعۀ سیاسی مطلوب آنان چه ویژگی ...

نسبیت گرایی معرفت شناختی در اخلاق، با پذیرش دست کم برخی تفاوت های اخلاقی به این تفاوت ها برحسب ارزش های معرفتی مانند صدق و توجیه پذیری عطف توجه می کند. ارائه تحلیلی نسبیت گرایانه از گزاره های اخلاقی که هم اطلاق اصطلاحات معرفتی در آنها را بپذیرد و هم تفاوت های اساسی و اختلاف های حل ناشدنی را تبیین کند بخش محوری تلاش دیوید ونگ، فیلسوف چینی الاصل آمریکائی است که تحولات اخیر در فلسفه زبان را نیز مد...

متن داستانی، انباشت واقعیت و خیال است. آفرینشگر متن ادبی هم تجربه‌های زیستی بیرونی و درونی را در ساختار ادبی ساده یا پیچیده‌ای هماهنگ می‌کند که ترکیبی از واژگان و عناصر داستانی باشد. درک و شناخت درست از داستان نیز در گرو شناخت شکل‌های آگاهی است که با ساختار متن و معنای آن گره خورده است. یکی از نظریه‌های ادبی برجسته در تجزیه و تحلیل آثار ادبی و هنری، نظریة جامعه‌شناسی و به‌ویژه جامعه‌شناسی مارکس...

ژان رنه لادمیرال نظریه‌پرداز نامدار فرانسوی، مؤلّفه‌هایی را برای رویارویی با مشکلات ترجمه برمی‌شمارد که مترجم باید آن‌ها را بشناسد و به آن‌ها عمل کند. این نظریه‌پرداز مقصدگرا معتقد است که محدود نمودن ترجمه به رمزگردانی ساده نادرست است و ترجمه باید با بازنویسی همراه باشد و مترجم در آن به تولید معنا یا آفرینش مجدّد بپردازد. جستار پیش ‌رو می‌کوشد که با روش توصیفی‌ـ تحلیلی، ترجمة تسوجی را از داستان ب...