ابن ابی عقیل به عنوان فقیهی تأثیر گذار در میا ن امامیه، آثاری را بر جای نهاد که پس از گذشت چند سده، به عنوان نوشته هایی «قدیم»، فقط قابل قرائت بود. در حالی که اطلاعات روشنی دربارة بافت موضعگیری ها و نیز گفتمان عصر تألیف در دست نبوده است. از همین روست که کاستی روشنی در فهم دقیق اندیشة فقهی وی دیده می شود و این نکته نه تنها در سده های اخیر که دربارة حلیان سده های میانه اسلامی نیز صادق است. در این...

«محمدبن ابی‏حذیفه»، از صحابه‏ی رسول اکرم صلی الله علیه وآله و فرزند ابوحذیفه بن عتبه بن ربیعه بن عبد شمس بن عبد مناف قریشی است که در مهاجرت پدر و مادرش به حبشه در آنجا به دنیا آمد. وی پسر دایی معاویه بن ابی‏سفیان و پرورش یافته‏ی دست عثمان بن عفان خلیفه‏ی سوم است؛ با این حال، نسبت به آن دو بغض داشت و حامی امیرالمؤمنین علی علیه السلام بود. وی در قیام مردم مصر بر ضد خلیفه‏ی سوم نقش مهمی داشت و بعد...

ظهور اسلام، باعث دگرگونی مبانی اعتقادی اعراب جزیرهالعرب و تغییر آداب و عادات مرسوم ایشان گردید؛ این تغییر به ادبیّات مردمان آن دیار نیز سرایت کرد. یکی از فنون ادبی آن زمان، خطابه بود و خطبای دوره اسلامی که از معروف ترین آنان علی(ع) می باشد؛ به خطبه های خود صبغه دینی داده و از ادبیّات قرآن بهره جستند. حضرت علی(ع)- که پیوند عمیقی با قرآن داشت و علم و آگاهی وی به شأن نزول و زوایای مختلف آیات قرآنی و...

پی بردن به فلسفه کامل و علت تامه همه احکام و مسائل اسلامی برای بشر عادی ممکن نیست و آن چه که ما می شناسیم و فقهای اسلامی با استفاده از کتاب، سنت، عقل و اجماع به آن دست می یابند، فلسفه و حکمت احکام است. فروع دین در شرع مقدس اسلام از جایگاه و اهمیت ویژه برخوردار است؛ زیرا این امور در بردارنده اعمال و رفتار هر مسلمان است و خداوند متعال هدف آفرینش انسان را عبادت و بندگی بیان می فرماید. شناخت فلسفه ...

روش شناسی و بررسی شیوه های تربیتی در نظام تعلیم و تربیت، جایگاه ویژه ای دارد. در این مقاله سعی شده است که شیوه های تربیت اخلاقی از منظر امام علی ع در نهج البلاغه بررسی شود. از مهمترین شیوه های تربیت اخلاقی نهج البلاغه می توان به موارد ذیل اشاره کرد: حکمت، تربیت عقلانی، تذکر یاداوری نعمت ها، موعظه، خطابه، عبرت آموزی، کاربرد اصول روانشناسی، امر به معروف و نهی از منکر، مشارطه، مراقبه، محاسبه و معا...

سبک زندگی به‌معنای روش و شیوه خاص زندگی هر فرد و جامعه­ای است که مبانی و اصول معرفتی و اعتقادی خاص، نوع آن را مشخص کرده و سبک زندگی افراد را در جوامع از هم متمایز می‌کند. تفکر و تعقل از اصول مهم است که در تمام لایه‌های زندگی به‌ویژه سبک زندگی تأثیرگذار است. هدف از تحقیق حاضر بررسی رابطه اندیشه‌ورزی و سبک زندگی اسلامی از منظر نهج البلاغه است تا بتوان بر اساس آن روش صحیح و صواب را در تمام امور زن...

یکی از مجموعه‌هایی که نزدیک به هزار حکمت از حکمت‌های امیرمؤمنان(ع) در آن جمع‌آوری شده است، بخش «الحکم المنسوبه الی امیرالمؤمنین(ع)» در شرح نهج البلاغه ابن‌ابی‌الحدید است که شارح معتزلی، آن را در پایان شرح خود به‌عنوان تتمه‌ای بر حکمت‌های امام علی(ع) در نهج البلاغه قرار داده است. وی این حکمت‌ها را بدون آنکه منابع آن را یادآور شود، آورده است. این مقاله در صدد شناسایی منابع حکم منسوبه است. در این ...

نخبگان، نقشى برجسته در تحولات اجتماعى دارند و در نهج البلاغه نیز به این نقش اشاره شده است. نخبگان در نهج البلاغه گروه هاى مختلف را شامل مى شود: انبیاى الهى، امامان معصوم، نیکان و صالحان و حتى رهبران کفر و نفاق. نقش پیامبر اسلام(ص) در تحول جامعه عرب از دیدگاه امام على(ع) و نقش امام معصوم و صالحان در تداوم حرکت اصلاحى پیامبر و عناصر دیگرى که از دیدگاه نهج البلاغه در تغییرات اجتماعى ایفاى نقش مى ک...

مجموعة ورّام یکی از منابع معتبر در میان شیعه و سنّی در زمینة آیات و احادیث و اخبار، متعلّق به شیخ ابوالحسین ورّام بن ابی فراس بن حمدان مالکی نخعی، فقیه و محدّث امامی قرن ششم و آغاز قرن هفتم است. این اثر مشتمل بر دو جزء است. جزء اول، گزیده ای از احیاء علوم الدّین غزالی است شامل مواعظی در اخلاق عملی همچون سفارش به زهد و تهذیب اخلاق، بر شمردن صفات رذیله و شیوه های درمان آن‌ها، ذکر فضائل و راه کسب آن‌ها،...

این رساله در دوازده فصل با این عناوین تنظیم گردیده است : خصوصیات قرآن ا دیدگاه نهج البلاغه - ترغیبات نهج البلاغه پیرامون قرآن - توصیه های امیرالمومنین جهت استفاده از قرآن و شیوه استفاده از آن - مفسران حقیقی قرآن از دیدگاه نهج البلاغه - تفسیر به رای و مهجور بودن قرآن از دیدگاه نهج البلاغه - آیات قرآنی در خطبه های نهج البلاغه - آیات قرآن در نامه های نهج البلاغه - آیات قرآنی در کلمات قصار نهج البل...