مروری کلی بر ادبیات داستانی بعد از انقلاب اسلامی، نشانگر تغییر و شکل‌گیری گفتمان جدیدی در عرصۀ نقد و آفرینش اثر ادبی است. با توجه به اینکه این ادبیات، در نتیجه تنش موجود میان دو گفتمان سیاسی و روشنفکری از نظم گفتمانی خاص خویش برخوردار می‌شود، موضوع پژوهش حاضر، تحلیل تنش شکل گرفته میان گفتمان سیاسی مسلط و گفتمان روشنفکری در عرصه نقد آثار ادبی برای تعیین مؤلفه‌های ادبیات سیاسی داستانی دورۀ انقلاب...

مترجم همچون هر انسان دیگری، به حکم وابستگی‌های گفتمانی خود، رفتارهای خاص فرهنگی و اجتماعی از خویش نشان می‌دهد. دغدغة اصلی این پژوهش، تلاش برای کشف تأثیری است که وابستگی‌های گفتمانی یک مترجم بر ترجمه‌اش دارد و برای این هدف، ترجمة نصرالله منشی از بخش «الأسد والثور» کلیله و دمنه به عنوان پیکرة مورد مطالعه انتخاب شده، مورد تطبیق قرار گرفته‌است. نتیجة این تحقیق که با تکیه بر روش تحلیل گفتما...

تهیدستان شهری از ابتدای قرن بیستم تا کنون در تغییر چهره شهر تهران موثر بوده‌اند. با این وجود بررسی ابعاد و کیفیت تاثیر‌گذاری این گروه با دشواری روبه‌رو است. کنش تهیدستان شهری جز در مواقعی خاص کنشی سازماندهی شده نیست و یا تهیدستان از طریق رسانه‌‌ها، مطالبات خود را به عنوان یک کل واحد با هویت مشخص به گوش جامعه نمی‌رسانند. نادیده ماندن کنش این گروه اجتماعی این را برای طرح یکی از پرسش‌های بنیادی ای...

گرچه عمر زبانشناسی نوین حدود یک قرن است ولی دستاوردها و تحولات این رشته باعث بوجود آمدن رشته های بینابینی متعددی همچون روانشناسی زبان شده است. در روانشناسی زبان به فرایندهای ذهنی مربوط به زبان پرداخته می شود. این رشته شامل بخش های گوناگونی می باشد که از آن جمله می توان به درک، تولید و فراگیری زبان اشاره کرد. پژوهش حاضر در حوزه روانشناسی زبان به درک گفتمان کودکان 7و8 ساله می پردازد. 36 دانش آموز...

مقالهء حاضر به معرفی نقش نماهای گفتمان و سپس مقایسهء کارکردهای نقش نماهای but در زبان انگلیسی و اما در زبان فارسی اختصاص دارد. پس از بحث کوتاه نظری دربارهء تحلیل گفتمان و تبیین و توصیف جایگاه نقش نماهای گفتمان در زبان و نیز معرفی یکی از رویکردهای موجود، به مطالعة کارکردهای نقش نماهای یادشده د ر دو زبان انگلیسی و فارسی می پردازیم. در ادامهء بحث روشن خواهد شد که کارکردهایbut در زبان انگلیسی و همت...

محور این گفتار بر تحلیل روایی- گفتمانی فیلم «حاجی واشنگتن»، با توجه به مقوله بازتولید سرمایه اجتماعی استوار خواهد شد؛ گفتاری که بر این مفروض تکیه می‌کند که هر کنش اجتماعی ازجمله‌یک اثر هنری، دالی است که درون یک گفتمانی بزرگ‌تر معنا می‌یابد و کارکردی در جهت ترویج یا تضعیف (بخش‌هایی از) گفتمان بزرگ‌تر خواهد داشت. از طرف دیگر فهم یک اثر هنری بدون فهم جایگاه گفتمانی آن فهمی ناقص است. بدین ترتیب فیل...

تاریخ عکاسی ایران، تافته­ای جدابافته از تاریخ این سرزمین نیست. توجه به زمینه‌ی سیاسی که نقش تعیین‌کننده‌ای در روند تاریخی ایران داشته و زمینه‌ی اجتماعی که معمولاٌ قطب مخالفی برای سیاست بوده است؛ می‌تواند منظر مناسبی را برای بازخوانی آن فراهم آورد. بنابراین، ضرورت پژوهشی انتقادی در بخشی از این تاریخ ایجاب می‌شود. برای این منظور، از دریچه­ی «گفتمان»، به تاریخ عکاسی ایران نگاه می­شود. هدف از این پژ...

این مقاله با مقایسه نحوه به کارگیریِ راهبردهای فراگفتمان در مقالات علمی ـ پژوهشی زبان فارسی و انگلیسی به بررسی این موضوع می­پردازد که آیا نویسندگان بومی زبان فارسی در نگارش مقاله علمی به زبان خود از نظر به کارگیری فراگفتمان مشابه هنجارهای جامعه گفتمانی علمی عمل می­کنند یا خیر. بررسی و مقایسه 36 مقاله علمی فارسی از گویش وران بومی زبان فارسی و 36 مقاله علمی انگلیسی از گویش وران بومی زبان انگلیسی (...

قانون‌گرایی به‌عنوان نشانه اصلی و دال مرکزی گفتمان مشروطیت ایران در پیوند استوار با نشانه فرعی آزادیخواهی، مهم‌ترین عامل هویت بخشی گفتمان مذکور در تقابل با گفتمان «دشمن» و «مخالف» آن یعنی استبدادطلبی بود. فرایند غیریت سازی در گفتمان مشروطه‌خواهی بیشتر از هر چیز مبتنی بر دفاع عقلانی از حکومت قانون و آزادی از سلطه نظام استبدادی صورت می‌گرفت. در مقابل، گفتمان استبدادطلبی نیز با تفس...

این مقاله در صدد است با رویکردی تحلیلی- روشی به بررسی پدیده جهانی شدن پرداخته و یکی از رویکردهای جدید روش شناسی مطالعات سیاسی را، که خود مبتنی بر چرخش پسامدرن در علوم انسانی غرب است، برای تحلیل جهانی شدن مورد نقد و بررسی قرار دهد. تحلیل گفتمانی جهانی شدن، به مثابه عرصه نزاع گفتمانها، هر چند قابلیت اجمالی برای توضیح شرایط جدید را دارد، اما به  دلیل باور به نزاع بی­پایان گفتمانی در عرصه اجتماعی، ...