اندیشۀ مزدیسنا، بسان دیگر مکاتب دینی و فلسفی، جایگاه بسیار ویژه‌ای برای موضوع «جبر» و «اختیار» در نظر داشته است. با بررسی متون کهن برای شناخت این آیین که شامل ریگ ودا و اوستا و متون پهلوی است، می‌توان ردپای سه‌گونه تفکر را در پدیدآمدن دیدگاه مزدیسنا، دربارة نقش ارادة انسان درتاریخ و حدود آن تشخیص داد.  نخست نقش بغ دختان و ایزدان در رفتار و کردار انسان که بی‌شک تأثیرپذیرفته از اندیشه‌های پیش از ...

در قرن اخیر تغییرات اقلیمی و تحولات اقتصادی-اجتماعی کشورهای جهان موجب توجه فزاینده مردم به پدیده خشکسالی گردیده، بطوریکه پیش بینی، تشخیص و ارزیابی اثرات این پدیده در بسیاری از کشورها از جهات گوناگون بویژه دربرنامه ریزی راهبردی کشاورزی و مدیریت منابع آب اهمیت بحرانی یافته است. از طرفی رخداد این پدیده را با اطمینان کامل نمی¬توان پیش¬بینی نمود بنابراین باید آن را رخدادی تصادفی تلقی کرد. هدف اصلی پ...

حلقه با عناصر مرتبط نامیده می شود هرگاه برای هر دو عنصر و که یک ایده آل اصلی یکسان تولید می کند ، یک عنصر یکه مانند موجود باشد که حلقه را پیش ساده پذیر گوییم هرگاه برای و داشته باشیم یا که در آن مجموعه یکه های حلقه است . در سراسر این پایان نامه فرض می کنیم یک حلقه جابجایی ویکدار باشد. در این تحقیق یک شرط لازم و کافی برای این که حلقه حلقه ای با عناصر مرتبط و پیش ساده پذیر باشد را بیان کرده س...

بزرگ ترین دشواری اختیار، تردید و اضطراب ماست، اما آفتِ بزرگِ جبر، بی مسؤولیتی است. مولانا با جمعِ اختیار و جبر، نظریه ای را بنیان می نهد که خود آن را جبّاری می نامد. معنیِ جبّاری نزد مولانا، پذیرش جبر است از منظرِ روان شناختی و قبول اختیار از نظرگاه جامعه شناختی؛ نزد خود بپذیر که هر آن چه رخ داده باید می بوده و بدین سان نه از خود متنفّر باش، نه از دیگری. لیکن هم مسؤولیتِ رفتارِخود را آگاهانه بپذیر و هم م...

سرنوشت از‌ پیش تعیین‌شده و سعادت و شقاوت ذاتی همواره از سوی معتقدین به مختار بودن انسان رد شده است؛ اما به‌نظر می‌رسد نص یا مدلول برخی روایات (و حتی آیات) به‌نوعی به‌ تعیین سرنوشت و سعادت و شقاوت انسان‌ها در عوالمی قبل از دنیا اشاره دارند. چگونگی رفع تضاد میان جبر ناشی از قبول این منقولات با اختیار دنیوی انسان، هدف نوشتار حاضر است. این مقاله از میان نظرات موجود در این باب، به مقایسه رأی علامه ط...

با توجه به اهمیت لحاظ نمودن عدم قطعیت در مدل های مسایل ارزیابی عملکرد که در دنیای واقعی با آن ها مواجه می شویم و نیز کاربرد روزافزون آن در مسایل مختلف، رویکرد بهینه سازی استوار برای تحلیل این مساله پیشنهاد شده است. در این مقاله، به مطالعه ارزیابی کارایی نسبی واحدهای تصمیم گیرنده با روش تحلیل پوششی داده ها می پردازیم که داده های پارامترهای ورودی و خروجی دارای عدم قطعیت هستند. بدین منظور، همتای ا...

جبر و اختیار از مسائل پیچیدة کلام اسلامی است و برداشت‌های گوناگون مسلمانان از آیات قرآن و احادیث نبوی(ص) به مشرب‌های فکری زیادی از جمله جهمیه، اشاعره، معتزله، امامیه و ... انجامیده است. مشرب‌های کلامی اسلامی با استناد به استدلالات عقلی و نقلی یا به جبر مطلق، یا به اختیار محض، یا به آمیزه‌ای از هر دو و یا به امر بین‌الامرین اعتقاد ورزیده‌اند. البته مولوی در مقام انسانی جامع که در همة علوم اسلامی...

در نمایش فوک- بارگمن حالت های یک نوسانگر کوانتومی توسط توابع تحلیلی بر صفحه مختلط نمایش داده می شوند. مشاهده پذیرها نیز با توابع دو متغیره مختلط متناظر خواهند شد. به این شکل کل جبر عملگری به روابط بین توابع اسکالر تقلیل می یابد که از نظر محاسباتی امری مفید محسوب می شود. از طرف دیگر نمایش توموگرافیک نیز ابزار جدیدی برای نمایش حالت ها و مشاهده پذیرها در اپتیک کوانتمی است. با این وجود هیچ مطالعه ا...

مسأله جبر و اختیار یکی از جنجالی ترین و غامضترین بحث های کلامی است. این بحث ریشه تاریخی بسیار قدیم دارد و در گفته ها و اندیشه های فلاسفه، عرفا، شعرا و دیگران به جلوه های گوناگون نمود یافته است. مفهوم جبر یکی از مفاهیم کلیدی و کاربردی اشعار حافظ شیرازی و ابوالعلاء معرّی است. گروهی آن دو را بر مسلک جبر و گروهی دیگر با تفسیر و تأویل ابیاتشان آنها را معتقد به اختیار می دانند. این نوشتار سعی در بررسی...