این مقاله قصد دارد میان پزشکیِ مبتنی بر رده‌بندی که میشل فوکو آن را مطرح می‌کند و پزشکی اسلامی-ایرانی تحلیلی تطبیقی انجام دهد. پزشکی مبتنی بر رده‌بندی همان پزشکی است که به لحاظ زمانی با فاصله‌ای اندک پیش از پزشکی بالینی و پزشکی تشریحی-بالینی (پزشکی مدرن) در غرب رواج داشت. موضوعیت طرح تطبیق این دو پزشکی هم به تبادلات تاریخی فراوان میان آنها برمی‌گردد. مقاله نشان می‌دهد آنچه فوکو دربارۀ  فضای پیکر...

پژوهش حاضر به بررسی رمان "زن ستوان فرانسوی" اثر جان فاولز در پرتو تاریخ گرایی نوین با تکیه بر دو مفهوم کلیدی تاریخ و قدرت می پردازد. در گام نخست از راه نمایش متنیت تاریخ، استفاده از پاراتکست ها، عرضه غیر خطی رمان و نظریات نا بهنگام راوی، به بی اعتباری تاریخ بعنوان یک کلان روایت پرداخته می شود. این پژوهش در گام دوم به مفهوم قدرت در پرتو ایده های میشل فوکو می پردازد و دو شخصیت محوری رمان را به نس...

بنیاد دوئالیسم فلسفة غرب، که در مدرنیته به تجلی نهایی خویش رسید مبتنی‌بر تضاد عقل/ غریزه، آسمان/ زمین، روح/ تن، و لذت/ اخلاق بود. فوکو نقد این دوئالیسم را که با نیچه، هایدگر، مارکس، و فروید آغاز شده بود به سرمنزل نهایی خویش، به نفع غریزه/ زمین، رساند. این مقاله به بررسی اندیشه‌های میشل فوکو، گسست وی از گفتمان فلسفی/ سیاسی مدرنیته، و تداوم‌های وی بر آن‌ها می‌پردازد. مدرنیته با اومانیسم، ادعای نف...

چکیده صلح شعاری است که از غایت های علم سیاست محسوب می شود. برای این که صلح از حالت شعاری بیرون بیاید و در واقعیت عینی و وجوه اجتماعی و سیاسی عملیاتی شود نیاز به تکنیک دارد. امام علی (ع) یکی از بزرگان و اندیشمندان اسلامی است که در نامه اش به مالک اشتر، کارگزار خود، شیوه های اجرایی و کاملاً عملی برای رسیدن به صلح را ترسیم می کند. در این پژوهش بر شش تکنیک راهبردی امام علی (ع) در اندرزنامه به مالک ا...

ادوارد باند در نمایشنامه‌هایش به آسیب‌شناسی خشونت فراگیر اجتماعی که نتیجه گسترش سرمایه‌داری تهاجمی، سازمان‌های سیاسی-اقتصادی و نهادهای امنیتی و نظارتی ناشی از آن است، می‌پردازد. باند در زیرزمین با نگاهی آخرالزمانی جامعه‌ای در 2070.م را به تصویر می‌کشد که نهادهای نظارتی و ساختارهای سرمایه‌داری در آن ارتباطات انسانی را از هم گسسته و تروریسم، خشونت و نظارت در آن نهادینه گشته. این نظارت و سراسربینی...

اهمیت مفهوم سوژه در عصر روشنگری و ایمان به برتری خرد آدمی، در برهه‌های مختلف تاریخ دستخوش تردیدهای متعدد شد. از جمله در پایان دهه شصت و دهه هفتاد در آمریکا با اوج‌گیری مناسبات قدرت در جامعه و نظریه‌های افرادی چون میشل فوکو که نقش محوری سوژه را به نفع وجود گفتمان‌ها تقلیل دادند؛ شاهد خیزش جنبش‌های مدنی‌ای هستیم که خواستار آزادی اقلیت‌ها و کاهش روابط مبتنی بر اقتدار در جامعه هستند. به موازات آن د...

هدف اصلی این مقاله نوع مواجهه با زن به منزله سوژه شناسا در سه اثر سینمایی اخیر اصغر فرهادی در چهارچوب گفتمان های غالب اجتماعی حاکم بر جامعه ایران است. بدین منظور با بهره گیری از نظریات میشل فوکو در باب سوژه و قدرت و همچنین نظریات گفتمان لاکلا و موف سعی شده است تحلیلی جامعه شناختی از این سه فیلم ارائه شود. فوکو تأکید دارد که گفتمان با روابط قدرت پیوند خورده است و برای بررسی روابط آدمیان در فضای ...