چکیده قرآن کتابی آسمانی، که با تبیین پیامبر اکرم(ص) و ائمه معصومین(ع)، وسیله هدایت بشریت به سوی تعالی و تکامل، نیازمند فهم و درک از سوی مخاطبین خود است. فهم قرآن، که به زبان عربی مبین است، نیازمند آشنایی کامل با این زبان است. برای نیل به این امر، مراجعه به منابع اصیل و استوار امری ضروری به نظر می رسد. از جمله این منابع، منابع لغوی است که کمک شایانی در فهم معانی قرآن کریم دارد. طبرسی و زمخشری،...

اسماء و صفات الهی راه شناخت خدا و توجه به ذات بی مانند او می باشند. قرآن کریم و روایات ژرف ترین معارف را دربارة اسماء و صفات خداوند بزرگ فرا‎روی اندیشمندان و طالبان حق قرار داده اند. یکی از این معارف در جمعی از احادیث آمده است که راویان شیعه و سنی از رسول گرامی اسلام6، دربارة احصای اسماء نقل کرده اند. این نوشتار برای درک عمیق تر معنای احصا، پس از بررسی این احادیث، آرای اندیشمندان مسلمان را در م...

این نوشتار، ضمن بررسی معیارهای صحیح تفسیر و اصول کلی حاکم برآن، به ورود اسرائیلیات یا همان احادیث جعلی و انحرافی به منابع تفسیری و تأثیر آن ها بر روند صحیح تفسیر اشاره کرده و راه های تشخیص اسرائیلیات در تفسیر قرآن و نمونه هایی از آن ها را بیان می کند. نویسنده در چهار فصل به تبیین این موضوع پرداخته است. وی در فصل اول از پژوهش خود ضوابط کلی حاکم بر تفسیر قرآن کریم را بررسیده و ضمن بیان مفهوم تفسی...

ترادف یکی از انواع روابط معنایی و از مباحث لغوی است که در متون فقه اللغه، اصول و تفسیر در مباحث ادبی مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته است. اندیشمندان در مورد وقوع ترادف در قرآن کریم، بر یک رأی و نظر نیستند. زمخشری از جمله مفسران ادیبی است که تفسیر وی از کم نظیرترین تفاسیر ادبی به شمار می‌آید. طبرسی نیز از مفسران بزرگ معاصر زمخشری بوده و در فنون ادبی چیره دست بوده است. ...

ارسطو در آثار منطقی خود، علاوه بر گزاره، مفهوم پیشگذارده را مطرح می‌کند و در تحلیلات اولی آن را بر اساس ایجاب و سلب تعریف می‌کند. دو مسالۀ مهم دربارۀ پیشگذارده از دیدگاه ارسطو مطرح است: تفسیرِ تعریفِ آن و رابطۀ آن با گزاره. در این مقاله ابتدا سه تفسیرِ، از جمله تفسیرِ اسکندر افرودیسی و تفسیر کلاسیک، در این زمینه تقریر و نقد می‌شود. و از آنجا که ارسطو به رابطۀ تناقض با پیشگذارده اشاره می‌کند، ابتدا ...

تفسیر قرآن پیوسته از دریچه نگرش های متفاوت نظر شده است به طوری که کاوش در هر یک از این رویکردها می تواند در بهره گیری صحیح از تفاسیر، سودمند باشد. این نوشتار با عنوان « روش شناسی انوار التنزیل و اسرارالتأویل» اثر عبدالله بن عمر بیضاوی در این مسیر گام برمی دارد. « انوار التنزیل و اسرارالتأویل» یکی از تفاسیر مختصر ، مفید و بسیار مشهور قرن هفتم ه . ق می باشد. که جامع مباحث لغوی ، نحوی ، صرفی ، ب...

فرهنگ شرف نامه تألیف ابراهیم قوامی فاروقی ازجمله آثار گران مایۀ زبان و ادب فارسی است که نگارش آن در سال ۸۷۸ق در بیهار هند به پایان رسیده است. منابع علمی اطلاعات مختلفی درباره شرف نامه و مؤلف آن به دست داده اند؛ ازجمله اینکه قوام الدین فاروقی آن را به شرف مرشد خویش، شرف الدین احمدبن یحیی منیری، شرف نامۀ منیری نام گذاری کرده است. در فهرست های مختلف گنجینه های خطی دربارۀ مندرجه، شکل و زمان کتابت ن...

این رساله که به زبان عربی نگاشته شده است ضمن طرح لزوم پژوهش در قرآن کتاب « الوجوه و النظائر » معروف به « وجوه القرآن و نظائره » تألیف دانشمند لغوی و ادیب محقق علامه شیخ ابوهلال حسن بن عبدالله ابن سهل بن سعید بن مهران « العسگری » متوفای 395 هجری را معرفی می کند. آثار دیگری نیز از این نویسنده باقی مانده است از جمله « التلخیص فی اللغة » « المعجم فی اللغه » « جمهرة الامثال » « کتاب الصناعتین » « ا...