گستردگی و پراکندگی مفهوم و معنای کمک‘ به تنوع و پیچیدگی خود جوامع انسانی است. این مفاهیم ومعانی درطول تاریخ بشر تحولات بسیاری را به خود دیده است. به طوری که کمک به حفظ امنیت فردی انسان اولیه‘ تاکمک با هدف حفظ و تداوم سلطه قدرتهای بزرگ تغییر شکل و ماهیت داده است. اما محدوده بحث این مقاله کمکهای خارجی بعد از جنگ جهانی دوم می باشد. کمک خارجی در این مفهوم عبارت است از انتقال سرمایه و دارایی از یک ک...

بی شک جغرافیا و نفت در منطقه خلیج فارس مهم ترین عامل شکل گیری و تداوم حکومت های دیکتاتوری و رانتی بوده است. جغرافیا و مؤلفه های برآمده از آن در منطقه خلیج فارس مانند موقعیت، آب وهوا، ریزش های جوی و اقتصاد کشاورزی و دامی متأثر از ویژگی های جغرافیایی این منطقه تا حد زیادی در ایجاد بستر اقتصادی و نظام اجتماعی قبیله ای و عصبیت عربی و درنهایت در ساخت نظام حکومت های دیکتاتوری این منطقه نقش آفرین بوده...

چکیده قدرت ملی به عنوان مفهومی ژئوپلیتیکی صفت جمعی افراد یک ملت یا ویژگی کلی یک کشور را منعکس می کند که برآیند توانایی ها و مقدورات آن ملت یاکشور محسوب می شود. درباره منشاء و عوامل قدرت ملی صاحب نظران الگوهای مختلفی را پیشنهاد کرده اند که می توان از ترکیب الگوهای مزبور همراه با تعدیلاتی به یک الگوی کلی تر دست یافت که عوامل تولید کننده قدرت ملی را شامل هشت دسته عوامل، سرزمینی ، اقتصادی، سیاسی، ع...

موقعیت جغرافیایی که شامل موقعیت های ثابت و نسبی می گردند همواره بر قدرت ملی کشورها و به تبع آن در امنیت ملی هر کشور تاثیرات فراوانی از خود نشان داده و سبب تحولات گسترده¬ای در کشورها خواهد شد. کشور ایران نیز به عنوان یک قدرت منطقه ای با واقع شدن در یک موقعیت بسیار حساس به لحاظ ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی هموراه یکی از پر چالش ترین موقعیت های جغرافیایی را در طول تاریخ داشته است. بر اساس مطالعات نگ...

فرهنگ سیاسی ایران، قدمتی به درازای تاریخ سیاسی ایران و ریشه در تاریخ ایران پیش از اسلام دارد. فرهنگ سیاسی عصر ساسانی چکیده و ثمره ی فرهنگ سیاسی ایران پیش از اسلام بود که صورتی از آن در اندیشه¬ی ایرانشهری تجلی یافت. با فروپاشی پادشاهی ساسانی، عناصر سازنده هویت و فرهنگ سیاسی ایران نیز دچار تغییرات گردید و فرهنگ سیاسی_ دینی اسلام جایگزین آن شد. با از بین رفتن قلمرو سیاسی ایرانشهر و شکل¬گیری قلمرو ...

توافق برجام یکی از مهم‌ترین موضوعات سیاست خارجی ایران در دهه ی اخیر بوده است. برقراری گفتگوهای مثبت و روابط سازنده با قدر‌ت‌های بزرگ بین‌المللی، می‌توانست یکی از دستاوردهای مهم سیاست خارجی ایران باشد. ایران با این مذاکرات توانست حدّاقل به صورت موقّت، مشکلات خود را با قدرتهای بزرگ حل کند. امّا همواره در کنار مذاکرات با قدرت‌های بزرگ در سطح کلان، باید همزمان به مؤلّفه‌های منطقه‌ای نیز توجّه نمود تا با...

چکیده در این پژوهش عوامل متعدد موجود و مستقر در جامعه و جغرافیای سیاسی درون و پیرامون ایران بررسی و تحلیل می­شود که در چهار دهة اخیر، نقش مؤثری در شکل‌گیری واقع‌گرایی ایرانی داشته است. در این میان، عواملی نظیر ریشه‌های تاریخی ناامنی و موقعیت جغرافیای سیاسی و منطقه‌ای ایران، جغرافیای جنگ ایران و عراق، تداوم خصومت آمریکا با ایران و مسئلة اسرائیل، در ساخت و عقلانی‌سازی و درنهایت واقع‌گرایی ایرانی...

ظهور علوم میان‌رشته‌ای و تخصص‌طلبی بعد از تحولات علمی در قرن 19 محصول شرایط تاریخی بود. فقدان نظریه‌های ‌عام و فراگیر، زمینه‌ساز تجزیه علوم اجتماعی و به تبع آن جغرافیا گردید. علم جغرافیا نیز در گذر زمان به دو رشته جغرافیای طبیعی و جغرافیای انسانی تقسیم شد. هرکدام از این رشته‌ها از علوم مشابه و همجوار به منظور غنی‌سازی مبانی نظری و توسعه قلمرو مطالعاتی خود استفاده کردند. جغرافیای انسانی در قرن ن...

جغرافیای انتخابات به عنوان گرایشی از جغرافیای سیاسی به مطالعه الگوهای فضایی توزیع قدرت در قالب روابط متقابل جغرافیا (فضا)، انتخابات و قدرت می­پردازد. بر این پایه، پژوهش و خوانش عوامل مؤثر بر پراکَنش فضایی مشارکت و انتخابات از دیرباز در حوزه این گرایش قرار داشته­است. داده ها و یافته­های مرتبط با برگزاری انتخابات نشان می دهند طیف گسترده­ای از عوامل در ترجیحات مؤثر بر پراکَنش فضایی مشارکت در انتخابا...

امروزه توجه روزافزونی به علل و پیامدهای بحران های تهدید کننده امنیت در منطقه خلیج فارس می شود. در آستانه قرن بیستم و یکم نیاز مبرمی به تعریف مفهوم امنیت و پدیده ناامنی در منطقه مزبور احساس می شود جایی که رابطه مستقیمی بین امنیت در منطقه خلیج فارس و سرنوشت آینده کشورهای منطقه وجود دارد در این زمینه باید علاوه بر عواملی که در سطح منطقه برهم زننده ثبات و نظم امنیتی هستند به نقش بیشتر بازیگران سیاس...