مکان پدیده ایست که انسان در طول زندگی خود به آن معنا بخشیده و به آن وابسته می شود. وابستگی به مکان از کیفیت فضا و نحوه طراحی متأثر است و افراد طی دوره زمانی خاص آن را می آفرینند. میان دلبستگی به مکان و ادراک و شناخت مکان از سوی فرد رابطه مثبت وجود دارد تا آنجا که خود را با آن بازمی شناسد. این پژوهش به بررسی رابطه طرح کالبدی و حس دلبستگی به مکان در بین ساکنین مجتمع های مسکونی می پردازد. پس ازپرد...

از عوامل بسیار تاثیرگذار بر کیفیت زندگی شهری، توجه به مکان به عنوان یک مجموعه دارای پتانسیل و هویت مکان به عنوان پایه ای برای شناخته شدن آن مکان به صورت موجودیتی جداگانه می باشد. هویت مکان از ارزش های فردی و جمعی نشات می گیرد و با گذر زمان عمق، گسترش و تغییر می یابد. ظاهر فیزیکی، فعالیت ها و معانی مواد خام هویت مکان ها هستند. جنبه دیگری از هویت وجود دارد که کمتر از این مولفه ها ملموس است که ر...

منطقه گرایی، دیدگاهی تحلیلی و انتقادی است که با تأکید بر حفظ ویژگی ها و خصوصیات خاص مکان، برای هویت خاص منطقه در مقابل خصوصیات عام جهانی اولویت قائل است. مقاله حاضر در پی آن است که از رهگذر بررسی پیشینه و سیر تحول نظریه منطقه گرایی در معماری از طریق تحلیل دیدگاه صاحب نظران و مصادیق به تبیین رویکردهای غالب در این حوزه همت گمارد. روش تحقیق در این نوشتار بر مبنای روش کیفی و تحلیلی– تفسیری است و از...

یکی از مسائل مهم شهرهای امروزی، بحث هویت شهری در آنها می باشد.کم توجهی به ابعاد و عوامل هویت بخش در محلات شهری باعث ایجاد محیط هایی مصنوع و تهی از هویت انسانی می گردد.از نتایج این امر ،کاهش میزان مشارکت شهروندان ، پایین بودن احساس تعلق مکانی ،کاهش روابط همسایگی و انگیزه ساکنان برای ادامه سکونت در آن شهر می باشد.لذا شناخت شاخص های تأثیر گذار بر هویت شهری و بررسی نتایج حاصل از بکار بردن آنها در ز...

امروزه ماهیت شهرها براساس وجود کیفیت فضاهای پویای عمومی¬شان تعریف می¬شود. از جمله مهم¬ترین این فضاها در ایران از دیرباز بازار بوده است که شامل فضاهای ارزشمندی درحوزه¬ی تولید سرمایه اجتماعی، اقتصادی و سیاسی محسوب می¬شده¬اند. ظهور مدرنیسم و تجلی آن در شهر منجر به تغییراتی شد که در نتیجه¬ی آن بازار، به عنوان ساخت اصلی و محور شکل¬دهنده¬ی شهر، در مقابله با خیابان تسلیم شد و هر روز بیش از پیش انسجام ...

در این نوشتار به ماهیت و محتوای نظم کالبدی شهر توجه شده است و شامل دسته بندی، ریخت شناسی، و تحلیل عناصر و اجزای تسلسل دهنده آن است. چگونگی چیدمان توده و فضا بخش مهم این مطالعات را تشکیل می دهد، اغلب مطالعات ریخت شناسی(مورفولوژی)، از آنجا که در دیسیپلین ها و دانش های نختلف(مانند جغرافیا، برنامه ریزی و غیره) صورت پذیرفته اند، فاقد جنبه های کیفی هستند. در این مقاله جایگاه مطالعات اندام شناسی در قا...

انسان­ها در زندگی روزمره­ با هویت­سازی، خود را از دیگران متمایز می ­سازند و بین خود و دیگری تمییز قائل می ­شوند. مکان نیز با حضور انسان و فعالیت ­های وی هویت پیدا می کند. تعلق خاطر و حس مثبت داشتن به مکان و انباشت تجربه ها و خاطرات مبتنی بر مکان نشانه ای از هویت مکان است. در این مقاله تلاش شده است تا با مطالعه­ ­تطبیقی میان دو مجتمع مسکونی واقع در مناطق 15 و 1 تهران و با اتخاذ رویکردی کیفی از ط...

در دهه های اخیر ابعاد انسانی و کیفیت اجتماعی مکان مورد توجه برنام هریزان و طراحان قرار گرفته است؛ اما ارتباط میان فضاهای جمعی مختلف کمتر بررسی شده است. در این مقاله با بررسی ارتباط متقابل فضاهای جمعی در تعامل پذیری و تقویت حس مکان، ابتدا با اشاره به روند نزولی حس مکان و تعامل گریزی در فضاهای جمعی معاصر، اهمیت موضوع بر اساس نظریه های زبانشناسی و روانشناسی محیط تبیین شده است. مباحث زبانشناختی با ...

مکان علاوه بر بعد مادی، از بعد غیرمادی نیز برخوردار بوده و احساساتی در ساکنان خود ایجاد می‌کند. به واسطه این احساسات، نوعی تعلق به مکان در افراد ایجادشده که منجر به شکل‌گیری هویت مکانی می‌شود که همگام با برنامه-ریزی پست ‌مدرن عمدتاً در سطح محلات شهری مطرح است. این حس تعلق مکانی بر مشارکت و سرمایه اجتماعی تأثیر می‌گذارد، که تحلیل این فرآیند هدف این مقاله است و هدف دیگر معرفی کاربرد مدل‌های ساختار...

تبیین رابطه و تأثیرات متقابل انسان و محیط بر یکدیگر نیازمند توجه به دو قلمرو است. یکی موضوع محرز و غیر قابل انکار تأثیرات فرهنگ و اصول منبعث از آن بر محیط است و تأکید برخی دست اندرکاران مسائل شهری که به فرهنگ گرا معروفند به این موضوع به حدی است که آن را مهمترین عامل تأثیر گذار بر محیط می دانند، و اما موضوع دیگر تأثیر محیط بر انسان و رفتارهای اواست که از دیر باز مطرح بوده و امروزه نیز به صورت جد...