بعد از انقلاب مشروطیت، در نتیجۀ برنامه‌های نوسازی دولتی، جایگاه و موقعیت بسیاری از اقشار جامعه تغییر یافت. و این موضوع بر جنبه‌های مختلف حیات آنان تأثیر گذاشت. اصناف و بازاریان از مهم‌ترین اقشاری بودند که با توجه به ماهیت شغلی‌شان، کارکردهای اقتصادی‌اجتماعی پررنگی داشتند و به مثابۀ طبقه‌ای سیاسی‌اقتصادی، ایفای نقش کردند. این گروه‌ها به عنوان بخشی از ساختار حیات شهری، با تأثیرپذیری از سیاست‌های ...

چکیده: طبقه متوسط محور حرکت و فعالیت های سیاسی و مدنی و ثبات سیاسی و اجتماعی در جوامع مدرن است. در ایران مقارن حکومت رضاشاه پهلوی که دولت اجرای طرح گسترده و پیچیده نوسازی را مد نظر داشت، این طبقه به واسطه تغییر در شکل و نقش خود از اهمیت خاصی برخوردار بود. در این پژوهش بررسی شکل، نقش و مفهوم طبقه متوسط اجتماعی در رابطه با تغییرات اجتماعی دوره پهلوی اول مد نظر می باشد. واژگان کلیدی: طبقه مت...

تفسیر سیاست در دولت پهلوی، بر مبنای الگوی نوستالژیا، هدف این مقاله است. نوستالژیا، به­منزله موقعیتی بنیادین در حیات ذهنی انسان، می­تواند عرصه سیاسی را متأثر از مضامین و انگاره­های خود سازد. در این مقاله، با تمرکز بر دوره پهلوی، قصد داریم تا که نشان دهیم، مشروعیت، که از زمره مفاهیم اساسی مرتبط با سیاست است، ماهیتی عمدتاً نوستالژیک به‌خود گرفته بود. الگوی نوستالژیا، خودآگاه و ناخودآگاه، به یکی از ...

یکی از اقدامات روزگار پهلوی اول به عنوان دولت مطلقه مدرن، هویت سازی ملی بود. رضا شاه هویت اجتماعی مدرن را به گونه‌ای مدیریت نمود که با سایر اولویتهای وی از جمله دولت سازی و موقعیت وی در تعارض قرار نگیرد. این طرح متجددانه به واسطه مجموعه‌ای از ابزارها و روشها پیاده شده است. ازجمله این ابزارها می توان به تمرکزگرایی از طریق سرکوب نیروهای خودمختار( ایلات و عشایر و ولایات استقلال طلب)، تغییر نام کشو...

در شرایطی که ایران مورد هجوم همه جانبه دولت های استعماری قرار گرفته بود، نیاز به دولتی مقتدر که وضعیت آشفته مملکت را سر و سامان دهد بسیار ضروری بود، در این شرایط بود که رضاشاه روی کار آمد. آلمان در آن زمان در شرایط انزوای شکست پس از جنگ جهانی اول بود و همزمان با این وضعیت در آلمان تبلیغاتی تحت عنوان نژاد مشترک آریایی شکل گرفته بود که پیوند دهنده ی دو دولت ایران و آلمان بود، و تحت همین تبلیغات و...

همزمان با تاسیس سلسله پهلوی تیمورتاش به عنوان مرد شماره دو ایران، به عنوان وزیر دربار منصوب شد. شاید مهم ترین عوامل صعود تیمورتاش بر این منصب، حمایت از رضاشاه در جریان تغییر سلطنت از قاجاریه به پهلوی و تشابه شخصیت این دو لحاظ تربیت نظامی بود. این عوامل سبب شد که وی پس از طی مدارج ترقی در مدت هفت سال وزارت دربار خود عملا نخست وزیر حقیقی ایران باشد. تیمورتاش که تحصیلات خود را در روسیه سپری کرده ب...

زمانه دشتی که پرفرازونشیب و پرآشوب بود، زندگی او را نیز بی تاثیر نگذاشت؛ چنان که از همان ابتدای ورود به عالم سیاست در شیراز و نوشتن مقاله ای در «روزنامه فارس»، طعم تند و تلخ حلوای سیاست! را چشید. دشتی روحیه ای تند و آتشی مزاج داشت و به شدت عاشق ایده های نو و تحولات بزرگ بود و به نظر می رسد وی به قدری از اوضاع ایران رنج می برد که هرگونه تغییری را بهتر از وضع موجود می دید. البته بعدها به اشتباه خ...

هدف: بعد ازسقوط حکومت محلی (امارت) اردلان­ ها، که از زمان زمان ناصر­الدین­ شاه، حکومت کردستان را در دست داشتند، دوره­ای از هرج­ومرج و بی ­نظمی آغاز شد. عباس­خان،معروف به سرداررشیداردلان، از شاخه اردلان­ های روانسر و جوانرود و قرین جاف­ ها، خواست در رأس حکومت کردستان قرار گیرد و حکومت اردلان­ ها را احیا کند.این پژوهش اقدامات و تلاش­ های عباس ­خان، معروف به سرداررشید­، آخرین بازمانده خاندان اردلا...

پژوهش حاضر به بررسی تعاملات فکری اندیشه گران دوره پهلوی اول در خصوص آموزش زنان بر اساس سه نشریه عالم نسوان ،شفق سرخ واطلاعات می پردازد . این پژوهش که براساس روش پژوهش های تاریخی صورت پذیرفته است در صدد پاسخگویی به این پرسش است که چالش ها ی فکری نخبگان دوره پهلوی اول در مبحث زنان چه بوده وانعکاس آن در جراید آن عصر چه تاثیری بر وضعیت آموزشی وفعالیتهای فرهنگی واجتماعی آنان گذاشته است. واژگان کلیدی...

رضاشاه تحت تاثیر پیشرفت علمی و اقتصادی دول اروپایی به منطور ترقی ایران اقداماتی چون خلع سلاح،تخته قاپو(یکجانشین) نمودن ایلات و عشایر و اخذ مالیاتهای جدید را اعمال کرد. وی چون وجود عشایر و شیوه معیشت آنان را مایه سرافکندگی خود و کشور می دانستت، مبارزه با آنان را سرلوحه امور ترقی خواهانه خویش قرار داد ومأموران خود را روانه مناطق عشایرنشین کرد. این پژوهش با رویکردی توصیفی- تحلیلی بر پایه استفاده ا...