در جدال بین سنت و مدرنیسم در تاریخ معاصرایران،اساسی ترین مرحله،بومی سازی مفاهیم مدرن سیاسی در دستگاه سنت دینی است.در این میان سه عالم دینی(اسدآبادی،نائینی و امام خمینی(ره)به روش زیر به بومی سازی مفاهیم مدرن پرداختند.اسدآبادی بااستدلال اصالت سنت به تحمیل سنت بر مدرنیسم،نائینی با فرض عدم تغایر سنت و مدرنیسم به ارحج بخشی مدرنیسم بر سنت و امام خمینی(ره) به یکسان انگاری سنت و مدرنیسم در صورت و تغایر...

در روزگار باستان آیین قربانی ، در هند و ایران ، مهمترین آیین دینی تلقی می شد . در هندآیین قربانی رفته رفته از آیینی ابتدایی به چنان نظام پیچیده ای بدل شد که در دوره ای برایبرگزاری آن حضور چندین دین یار ضروری بود و نظام تمام کائنات وابسته به این عملتصور می شد. شرح این آیین با جزئیات تمام در متونی موسوم به براهمنه ها نقل شده است .براهمنه ها در واقع بازتاب دوره ای از حیات دین هندوست که در آن آیین ...

تقویت هویت دینی در طول دوران کودکی، یکی از مهم ترین عوامل موثر در جلوگیری از ناهنجاری های رفتاری و رشد اندیشه ای دینی و تقویت باورهای اعتقادی در کودکان محسوب می شود.آموزش و پرورش یکی از نهادهای مهم در تکوین هویت دینی دانش آموزان نقش اساسی ایفا می کند. از این رو ، پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش کتاب های درسی دوره ابتدایی در تقویت هویت دینی دانش آموزان انجام شده است. این هدف کلی به 14 هدف جزئی تقسیم...

در حوزه مطالعات فلسفه دین، پرسش از عقلانیت باورهای دینی و معیارهای آن اهمیت ویژه ای دارد. براساس برخی از رویکردهای افراطی، مانند عقل گرایی حداکثری و ایمان گرایی افراطی، پذیرش باورهای دینی از حوزه داوری و سنجش عقلانی بیرون است. ناکارآمدی این دو رویکرد در تبیین عقلانیت باورهای دینی سبب شده است تا معیارهای دیگری برای ترسیم عقلانیت این باورها از سوی اندیشمندان دینی مطرح شود. براساس برخی از نظریات د...

مقاله حاضر به بررسی این مسئله می پردازد که مبانی معرفت شناختی نظریه فرهنگستان علوم اسلامی (با تأکید بر آراء سیدمحمدمهدی میرباقری) درباره علم دینی چه نسبتی با واقع گرایی دارد؟ نشان خواهیم داد که اراده گرایی به عنوان مبنای معرفت شناختی نظریه علم دینی فرهنگستان علوم اسلامی نه تنها به نفی واقع گرایی (کاشفیت از واقع) و در نتیجه نسبیت گرایی منتهی می شود، بلکه ادعا های واقع گرایانه این مجموعه را در حو...

پیشینه نقد سنت و سنت گرایی در ادبیات فارسی ٍبه تحولات یکصدو پنجاه سال اخیر باز می گردد که پیامد آشناییو برخورد ایرانیان با فرهنگ و تمدن غرب است. در اثر این تحولات ٍگروهی از نخستین نخبگان و روشنفکران ایرانی به نقد و حتی نفی سنت روی آوردند و بدین ترتیب،نقد سنت و سنت گرایی در زمینه هنر و ادبیات ،به ویژه شعر،رواج یافت و موضوع بحث بسیاری از منتقدان قرار گرفت و جدال هایی را نیز برانگیخت و به ایجاد جریا...

در تاریخ اندیشۀ مدرن، دو نقطۀ عطف وجود دارد. اولی، انقلاب فلسفی- معرفتی دکارت است. ظهور و بسط فلسفۀ دکارت، به معنای زوال جهان بینی قرون وسطی، تولد سوژۀ انسانی و تغییرات اساسی در مباحث و موضوعات شاخه های گوناگون علمی بود. فلسفۀ او بر اندیشه های عصر جدید، مانند لیبرالیسم، دموکراسی، حقوق بشر، عقلانیت علمی و قانون گرایی روابط و نهادهای اجتماعی جدید مبتنی بود. برهمین اساس، هنجارها و داوری های اخلاقی...

دان کیوپیت یک مسیحی ضدواقع¬گراست. او خدای سنتی واقع¬گرایانه را قبول ندارد و می¬گوید زمانی مردم، خداوند را وجودی واقعی و عینی می¬پنداشتند که در یک جهان نامرئی وجود داشت ولی ما امروزه پی برده¬ایم که خداوند همان ارزش¬هایی است که برای ما مهم است، پس نباید به دنبال خدای عینی و متعین در جهان بگردیم. کیوپیت معتقد است که گزاره¬های دینی با عالم خارج ارتباطی ندارند ‏بلکه زبان دینی، زبانی است که احساسات و...

استناد به تجربه‌ی دینی برای توجیه باور به خدا، و از آن مهم‌تر، کسب معرفت درباره‌ی خدا و صفات و افعال او، یکی از نظریه‌های مهمی است که در فلسفه‌ی تحلیلی دین، به نفع خداباوری و توجیه باور به وجود خدا عرضه شده است. ویلیام آلستون با اتکا به حجیت تجربه‌ی دینی و تأکید بر جنبه‌ی معرفتی آن، کوشید برای توجیه باور به خدا، مبنایی تعریف کند و با استناد به همانندی‌های تجربه‌ی دینی با تجربه‌ی حسی، حج...

سنجش، تأیید یا تکذیب هیچ یک از آرای معطوف به واقعیت کثرت ادیان، همچون حصرگرایی 4شمول گرایی 5 یا کثرت گرایی 6 دینی، که از مهم ترین مباحث دو حوزۀ فلسفۀ دین و کلام جدید به شمارمی آیند، مقصود این نوشتار نیست. بلکه این پژوهش بی هیچ ارزشداوری، تنها در پی تبیین رویکرد یکی ازمتأملان و عارفان شهیر ایرانی اسلامی نسبت به مقولۀ کثرت ادیان است و می کوشد تا پرده از چهرۀ رأیخاص وی دربارۀ این مقولۀ مهم بردارد....