شعر جاهلی عرب که برخاسته از محیط زندگی شاعران و زندگی بدویشان بود، و از مهمترین صفات آن دور بودنش از هر گونه تکلّف و تصنّع است، مورد توجه شاعران ایرانی قرار گرفت، مخصوصاً شاعران بارز قرن پنجم و ششم که به صورتهای مختلفی از شعر جاهلی تقلید کردند.آنها صفات و ویژگیهایی را به تقلید از شاعران جاهلی، در شعر خود به کار بردهاند که زاییدهی طبیعت و ویژگیهای بادیه است، مانند اطلال و دمن یا به کار بردن اسمهای ...

حبسیه به قصیده ای اطلاق می گردد که شاعر آن را در وصف وضعیت زندان و زندانی سروده باشد و از خلال این سروده، به وصف ظاهری (برونی) زندان و آن چه که در آن وجود دارد (در و دیوار، غل و زنجیر، زندانیان، زندانبان و...) بپردازد.افزون بر این اوصاف ظاهری، شاعر از حالات درونی خود نیز در حبسیه ابیاتی را می آورد و در آن، از بی گناهی خود، جدایی از خویشان و نزدیکان، شب زندان، توسل جستن به دیگران برای رهایی و .....

شعر غنایی شعری است که با احساسات و عواطف شخصیِ شاعر در ارتباط است و ممکن است دربرگیرندۀ معانی و اندیشه های متفاوتی باشد. پیشینیان غزل را، که ازجمله مصادیق شعر غنایی است، شعری دانسته اند که مضمون عاشقانه دارد. با مطالعۀ سیر غزل درمی یابیم به مرور زمان، مضامینی غیر از مضمون عاشقانه در غزل وارد شده و با توجه به نوع مضمون، صورت های متفاوت غزل، ازجمله غزل مدحی، غزل انتقادی، و غزل تعلیمی شکل گرفته است...

لیست هناک لغه حیه علی الإطلاق، منکبّه علی وجهها، منغلقه علی الناطقین بها، لا یشوبها شیء من خارجها، بل اللغه "کائن حی" کما عبر عنها یوسف الخال. وعلی کلّ لغه أن تدخل فی عملیه الأخذ والعطاء مع اللغات الأخری. وکان هذا التعامل والتعاطی اللغوی - الثقافی- الحضاری یأتی جراء «السلطه من أبناء لغه علی لغه، والمبادلات التجاریه، والهجره، فأما الیوم، فله علل أخری کالسیاحه، وطلب العلم وغیرها» (جفری، 6). وللتر...

یکی از ویژگی­های اصلی شعر فارسی، تخلّص شعری است. این موضوع دست­کم تا پایان عصر مشروطه، دغدغۀ ذهنی بخش گسترده­ای از شاعران محیط­های فارسی­زبان در مشرق ‎زمین بوده و از طریق شعر فارسی در میان دیگر ملل مسلمان نیز رواج یافته است. تخلّص، بدان گونه که در میان ایرانیان گسترش داشته، در میان عرب شهرت نیافته است و با نام لقب ­شعری در نزد آنان شناخته شده و از این راه بر میراث شعری شاعران عربی تأثیر گذاشته اس...

اهمیّت احیا و نشر میراث مکتوب فرهنگ و تمدّن اسلامی بر همگان آشکار است، و یکی از ضروری ترین حوزه های کار و تحقیق دانشجویان زبان و ادب فارسی همین تصحیح و احیای نسخ خطّی این مرز و بوم است. رساله ی « زبده البیان فی علم الابدان » که ابوبکر عبدالله بن احمد بن محمّد اسفرزی آن را به سال 806 هـ . ق در موضوع طبّ سنتی تألیف کرده، یکی از همین آثار ارزشمند و گمنام است. اکنون به مدد الهی کار تصحیح این رساله ی نفی...

شعر معاصر ایران برآیند دگرگونی در ساختار سیاسی- اجتماعی و ارزش¬های فرهنگی است که ریشه در انقلاب مشروطه دارد. شعر نو، با زمان¬آگاهی نیما یوشیج و درک این دگرگونی¬ها، پدید آمد و به بار نشست. خوزستان، از جمله اقلیم¬هایی بود که به دلیل کشف نفت، حضور گسترده¬ی کارشناسان خارجی، پدید آمدن صنایع، چاپ نشریات و در پی آن دگرگونیِ روند زندگی ساکنان این منطقه، شاعران آن، با کم¬ترین فاصله¬ی زمانی، شعر نو را پذی...

چکیده شمس الدّین محمّدشیرین مغربی (750-809) که از او با عنوان "قدوه العارفین" و "زبده الواصلین" نیز یاد کرده اند، از شعرای متصوّف قرن هشتم و نهم هجری به شمار می رود. اوایل حیات او با اواخر حکومت ایلخانان (736-756)هجری مصادف بوده است. علّت تخلّص وی به"مغربی" چنین ذکر شده که در ضمن سیاحت خود، به دیار مغرب رسیده و آنجا، از دست یکی از مشایخ که نسبت وی به شیخ محیی الدّین بن عربی می رسیده، خرقه پوشیده است...

چکیده ندارد.

آشفتگی روزگار در دوران زندگی سیف فرغانی و عبید زاکانی آن‌ها را به عصیان در برابر وضع موجود و به خصوص صاحبان قدرت برانگیخت. این دو، شاعران روزهای سخت هستند که اگرچه از شاعران برجسته‌ی فارسی هستند، امّا موضوعات انتقادی و نقد قدرت در آثارشان کمتر مورد توجّه پژوهشگران بوده است. نگارنده سعی دارد در این مقال به روش تحلیلی و توصیفی، با بررسی و تحلیل اشعار این دو منتقد ارجمند قرن هفتم و هشتم، نقد و انتقا...