تقسیم‌بندی تاریخ ایران باستان تا پیش از نیمة نخست عصر قاجار اغلب در چارچوب شاهنامه یا روایات دساتیری قرار می‌گرفت. ترجمة متون تاریخی در کنار ظهور نگاه انتقادی، به علاوة کشفیات باستان‌شناسی و رمزگشایی خطوط باستانی در عصر قاجار پیش‌فرض‌های پیشین دربارة تاریخ باستانی ایران را دگرگون کرد. آن فعالیت‌ها و پژوهش‌های علمی در زمینة تاریخ همراه با نگاه ملی‌ای که در انقلاب مشروطه برجسته شد، لزوم نگارش...

زمانی که در قرن اول پیش از میلاد (ح 92 ق.م) ایران و روم دو قدرت عصر باستان، با یکدیگر هم‌مرز شدند، درگیری و تنش‌هایی را با هم آغاز کردند که تا انقراض ساسانیان و ورود اعراب مسلمان همچنان ادامه داشت. شهرهای مرزی، از جمله شهر آرتاشاد، نقش مهمی را در این درگیری‌‌‌‌ها ایفا کرده‌اند. بنابراین این پژوهش با توجه به اهمیت موضوع بر آن است تا ساخت و کارکرد شهر مرزی آرتاشاد را مورد واکاوی قرار دهد.        ...

امروزه شاهد گسترش روزافزون سیستم های اطلاعاتی در سطح جهان می باشیم، از جمله این سیستم ها، سیستم های اطلاعات جغرافیایی است که در دهه های اخیر با افزایش قابلیت های کاربردی خود، توسعه چشمگیری در همه علوم که به نحوی مرتبط با عنصر زمین هستند، علی الخصوص باستانشناسی ، داشته است . با بکارگیری این فن آوری ، امکان صرفه جویی در زمان ، هزینه ها و انرژی انسان و امکان نمایش اطلاعات به صورت بهنگام ، فراهم گش...

ارومیه از جمله شهرهای کهن ایران در شمال غرب کشور است که اشتهار خود را مدیون ده‌ها آثار تاریخی و باستانی از جمله بازار کهن می‌باشد. ارومیه مانند بسیاری از شهرهای کهن ایران  با دارا بودن بافت‌های قدیمی و فرسوده شهری نیازمند اجرایی شدن طرح‌های نوسازی و بهسازی شهری است. در این مقاله با هدف بررسی یکی از طرح‌های نوسازی در ارومیه سعی در ارزیابی اثرات مثبت و منفی طرح به‌ویژه تاثیر آن بر رشد فیزیکی شهر ...

بررسی متون تاریخی و داده­های باستان­شناسی حاکی از آن است که ولایت مهرجان­قذق یکی از مناطق مهم ایران بوده که در محدودۀ شهرستان دره­شهر، به‌ویژه درۀ سیمره، شکل گرفته و تاریخ حیات آن به دورۀ اشکانی بر‌می‌گردد. داده‌های باستان‌شناسی در تأیید متون تاریخی، هم توالی استقرار از دورۀ اشکانی تا قرن 4 هجری در درۀ سیمره را نشان می­دهد و هم بیانگر آن هستند که این منطقه طی قرون 3 و 4 هجری بیش از سایر دوره­ها...

باستان شناسی با آمیختگی دیگر علوم و استفاده از آن ها به نقش زیست بوم در شکل گیری محوطه های باستانی به طور گسترده ای پرداخته است. هزینه های سنگین کاوش های باستان شناسی موجب شد روش های مختلفی برای شناسایی محوطه هایی که درون خاک مدفون هستند، ا بداع و به کار گرفته شود. در این میان تجزیة چندعنصری خاک های پوشیده بر سطح محوطه های باستانی ، که روش آزمایشگاهی بسیار مناسبی است، می تواند داده هایی را برای...

باستان شناسی با آمیختگی دیگر علوم و استفاده از آن ها به نقش زیست بوم در شکل گیری محوطه های باستانی به طور گسترده ای پرداخته است. هزینه های سنگین کاوش های باستان شناسی موجب شد روش های مختلفی برای شناسایی محوطه هایی که درون خاک مدفون هستند، ا بداع و به کار گرفته شود. در این میان تجزیه چندعنصری خاک های پوشیده بر سطح محوطه های باستانی ، که روش آزمایشگاهی بسیار مناسبی است، می تواند داده هایی را برای...

ظرفیت های زیست محیطی در زاگرس جنوبی، به تفاوت های بنیادینی در شیوه ها ی تولید جوامع دام پرور و کشاورز تمام وقت موجودیت بخشیده است. این تفاوت ها سبب تحول ساختار های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جوامع مذکور در مسیرهایی متفاوت با یکدیگر شده است. حاصل این تفاوت ها به وجود آمدن دو بافت سکونت گاهی در زیست محیط و زمین سیماهایی مجزا از هم بوده که جوامعی را با راهبردهای اقتصادی متضاد اما مکمل همدیگر شکل دا...

غار بتخانه در 21 کیلومتری جنوب­شرقی شهر کوهدشت ازجمله محوطه­های باستانی است که احتمال می­رود توسط اقوام کوچ­رو مورداستفاده قرارگرفته باشد. این محوطه در معرض آسیب­های کاوش غیرمجاز قرارگرفته و مواد فرهنگی آن در سال 1386 طی پروژه ساماندهی غار جمع­آوری شد. نتایج یافته­­های سفالی به‌دست‌آمده و الگوهای استقراری محوطه­های باستانی اطراف این غار،  بازگوکننده تداوم نشانه­های زندگی کوچ­نشینی در این مکان ا...