خلیج فارس بسیاری از ویژه­گی­های یک منطقه را داراست. با این وجود نه‌تنها میزان همکاری کشورهای واقع در آن محدود و همگرایی میان آن­ها رشد نایافته باقی مانده؛ بلکه تنها در چهار دهه‌ی­ گذشته در آن چهار جنگ خانمان­سوز، بحران­های عمیق و اختلافات حاد منطقه­ای روی داده است. منشا بحران­ها و تعارض­های موجود در منطقه خلیج فارس در سطوح متفاوتی قابل بررسی و شناخت ­هستند. یکی از این سطوح، چالش­های داخلی یا ملّ...

سازمان ملل متحد یک سازمان حقوقی ـ سیاسی و سازمان قدرتمندی است که بر کارکردهای حکومتها نظارت می کند؛ اما واقعیت این است که جنبه های سیاسی در کارکرد این نهاد بر جنبه های حقوقی آن غلبه کرده است و در بیش تر موارد ابعاد حقوقی آن را تحت الشعاع قرار داده است. با توجه به اینکه حفظ صلح وامنیت بین المللی، یکی از اهداف اصلی سازمان ملل متحد است؛ در تحقیق حاضر به بررسی نقش و عملکرد شورای امنیت سازمان ملل مت...

منطقه خلیج فارس به دلیل موقعیت های ژئوپلیتیک، ژئواکونومیک و ژئواستراتژیک دارای اهمیت بین المللی بسیاری بوده است و این مسئله باعث افزایش حضور قدرت های فرا منطقه ای در این منطقه در طول سالیان متمادی گردیده است. در این راستا امنیت خلیج فارس از مسائل اساسی بین المللی، منطقه ای و ملی کشورهای این منطقه محسوب می شود. هدف کلی پژوهش حاضر بررسی سیاست های امنیتی ایالات متحده در خلیج فارس از سال 1968 تا 20...

پس از قتل نادر شاه افشار در سال 1747م/1160ق روند تاریخ سیاسی ایران شکل جدیدی به خود گرفت. شرایط ناشی از خلاء سیاسی و افول قدرت مرکزی در ایران، جوامع ساحلی خلیج فارس را بر آن داشت که از این فرصت بهره برداری کرده وبه طور مستقل وآزاد به تجارت ودریانوردی بپردازند. در این شرایط بود که رهبران این جوامع ساحلی توانستند در سایه قدرت اقتصادی بدست آمده، ضمن تقویت توان نظامی وسیاسی، حوزه قدرت خود را به سای...

در روز 3 ژوئیه 1988 برابر با 12 تیر ماه 1367 ناو وینسنس آمریکا مستقر در خلیج فارس در پاسخ به گزارش¬ یکی دیگر از ناوهای آمریکایی حاضر در منطقه مبنی بر حمله به یک کشتی تجاری پاکستانی، خود را به حوالی جزایر ایرانی قشم و هنگام رساند. در پی این اقدام، بنابر ادّعای مقامات ایرانی، چند قایق جنگی ایرانی مبادرت به شلیک به سوی وینسنس نمودند که این عمل با واکنش متقابل رزمناو آمریکایی روبرو گردید. که در اثنا...

چین در دهه های اخیر به سرعت نفوذ خود را در میان کشورهای حاشیه خلیج فارس تقویت کرده است و سعی کرده است جایگاه آمریکا در این منطقه را به خود اختصاص دهد. آمریکا نسبت به افزایش نفوذ چین در این منطقه حساس شده است اما به دلیل همکاری های گسترده اقتصادی که با پکن دارد نمی تواند موازنه سخت را در پیش گیرد بنابراین هر دو کشور چین و آمریکا به دلیل روابط بسیار نزدیک ترجیح داده اند موازنه نرم را در قبایل یکد...

حوزه ژئوپلیتیکی خلیج فارس به دلیل دارا بودن ذخایر عظیم انرژی و اهمیت اقتصادی همواره مورد توجه قدرت های بزرگ بوده و اختلافات سنتی و ساختاری موجود در این حوزه، علایق ژئوپلیتیکی کشورهای واقع در این حوزه را متفاوت ساخته است. این حوزه، در هیچ دوره ای از تاریخ، به خصوص پس از اکتشاف نفت، بدون حضور قدرت های بزرگ روزگار نگذرانده است. بنابراین، مناسبات و روابط این کشورها معمولاً براساس استراتژی قدرت های ب...

بحران یمن زاییده ساختارهای ناکارآمد سیاسی و عدم توزیع عادلانه قدرت و منابع در سطح اجتماعی و دخالت قدرت‌های خارجی از جمله عربستان سعودی، آمریکا، روسیه، انگلیس، اسرائیل، شورای همکاری خلیج فارس، مصر، ایران و... است که در مجموع می‌توان آنها را در دو سطح عوامل بحران‌زای داخلی و عوامل بحران‌زای خارجی، مورد شناسایی قرار داد. هدف این مقاله که با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است، آن است که ضمن بررسی عوا...

یمن به عنوان همسایه‌ی عربستان، جایگاه ویژه‌ای در سیاست خارجی این کشور دارد. از زمان استقرار نظام جمهوری در یمن در دهه 1970 میلادی، روابط دو کشور وارد مرحله‌ی جدیدی شد. دو کشور دوره‌های متفاوتی از رویارویی و همکاری را پشت سر گذاشته‌اند، اما وجه مشترک همه‌ی این دوره‌ها، تلاش عربستان برای افزایش نفوذ در یمن بوده است. شاید به دلیل به هم‌پیوستگی جغرافیایی- جمعیتی و امنیتی، یمن در نگاه استراتژیک عربس...

ارایه تعاریف جدید از مفاهیم امنیتی همچون امنیت دریایی، امنیت انرژی، مبارزه با تروریسم، حفظ محیط زیست، مبارزه با سلاح‌های کشتار جمعی، دفاع موشکی و... رویکردهای جدید نهادهای بین‌المللی و منطقه‌ای به این مقولات و به تبع آن ارایه تعاریف جدید از ماموریت‌ها و حوزه اقدام آن‌ها شرایطی را ایجاد کرده که کشورهای مناطق استراتژیک ازجمله حوزه خلیج فارس باید در پی راهبرد و راهکارهای مناسب دراین زمینه باشند. د...