حاضر به «روش شناسی اندیشه سیاسی در فلسفه غرب تمدن اسلامی» اختصاص دارد. فلسفه غرب تمدن اسلامی به اندیشه های فلسفی در آرا و آثارِ فیلسوفانی چون ابن طفیل، ابن باجه و ابن رشد اطلاق می شود. اینان برخلاف متفکران شرق تمدن اسلامی، مانند ابن سینا، روش شناسی ویژه ای در حوزه دانش سیاسی داشتند. بنیادی شرعی برای عقل در حوزه سیاست قائل بودند و در عین حال احکام شرعی سیاست یا سیاست شرعی را به اعتبار یافته های ع...

رأی دادن به عنوان یکی از شناخته شده ترین اشکال مشارکت سیاسی از جایگاه ویژه ای در ادبیات جامعه شناسی سیاسی برخوردار است. این کنش سیاسی به مثابه دال از مدلول های متفاوتی در گفتمان های مختلف برخوردار است. در گفتمان مردم سالاری دینی رأی دادن صرفاً کنش سیاسی نیست، بلکه امر شرعی و دینی است و از این رو، نوعی تکلیف شرعی در نظر گرفته می شود. این در حالی است که رأی دادن در گفتمان دموکراسی غربی امر و وظیفه...

یکی از راه های پی بردن به حکم شرعی در نظام فقهی اسلام رجوع به بنای عقلاست. بسیاری از فقیهان پیشین شرط حجیت و اعتبار بنای عقلا را اتصال بنا یا ملاک آن به زمان معصوم (ع) می دانند. در این نوشتار، دیدگاهی جدید ارائه می شود که بر اساس آن در صورت وجود شرایطی خاص بدون لزوم اتصال بنا به زمان معصوم، حجیت آن اثبات می شود. فایده مهم نظری? یافتن مبنایی شرعی برای بسیاری از بناهای عقلایی نو پدید از جمله نظام...

مقاله حاضر به روش شناسی اندیشه سیاسی ابن رشد یا فلسفه غرب تمدن اسلامی اختصاص دارد منظور از فلسفه غرب تمدن اسلامی اندیشه های فلسفی است که در آرا و آثار فیلسوفانی چون ابن طفیل ابن باجه و ابن رشد وجود دارد. این فیلسوفان بر خلاف ابن سینا و ملاصدرا و دیگر متفکران شرق تمدن اسلامی روش شناسی ویژه ای در حوزه دانش سیاسی دارند بنیادی شرعی برای عقل در حوزه سیاست قائلند و در عین حال احکام شرعی سیاست یا سیا...

وجود الفاظ دارای اشتراک لفظی که در منابع فقهی (قرآن و احادیث) آمده در اختلاف نظر فقیهان در احکام شرعی اثر ملموسی داشته است؛ زیرا هنگامی که در ادلّة شرعی، واژه ای مشترک بیاید و یکی از آن معانی به وسیلة قرینه ای تعیین نشود، نوعی ابهام و غموض در دلیل پدید می آید که می بایست آن را از میان برداشت تا بتوان در پی آن، دلیل و حکم شرعی را کشف کرد و مکلّف هم تکلیف خود را به روشنی بداند. فقها با استفاده از...

مجزاتهایی که در سالهای اولیه پس از پیرو زی انقلاب اسلامی برای جرائم مختلف در نظر گرفته می شد، به لحاظ نحوهء نگرش اقلب فقها به مجازاتهای شرعی، نوعأ جنبة مجازاتهای بدنی داشت، به تدریج بر اثر علل و عوامل مختلف تحولی در این زمینه صورت گرفت و تعدیل مجازاتهای شرعی و جایگزین ساختن سایر مجازاتهاو یا قرار دادن مجازاتهای موازی مورد قبول نظام تقنینی و قضایی کشور واقع شد. در این مقاله نویسنده تلاش کرده ضمن...

اختربینی، به عنوان علم مطالعه اثر اجرام آسمانی بر عالم تحت قمر، نقش مهمی در تنظیم زمان در دوره صفویه داشت. همچنین تقویم‌های متنوعی که توسط منجّمین در اختیار مردم قرار می‌گرفت موجب عمومیت یافتن استفاده از اختربینی در تنظیم زمانی امور در جامعه صفوی شد. این تقویم‌ها به دلیل محتوای تنجیمی خود نقش مهمی در تنظیم امور داشتند، و همین امر موجب مخالفت متشرّعین با انتشار تقویم نجومی و ورود این عده به عرصه ا...