در اسلام، همة شایستگی­های دنیوی و اخروی، بر اساس و محوریتِ عقلانیت الهی، تعریف می­شود. «عقل» در جامعیتش، «منشأ علم، قدرت، معنویت، و اعمال اراده به اذن خدا» است که از آن به «عقل رحمانی» یاد می­شود. در مقابل، «عقل شیطانی» طغیان‌گر است. «عقلانیت الهی»، به دو بخش تقسیم می‌شود: 1. عقلانیت ارزشی و 2. عقلانیت حرفه­ای و کاربردی. «عقلانیت ارزشی»، شامل سه دسته است: 1. عقل نظری: معرفت به ارزش­های اعتقادی و...

چکیده بحث تجربه ی دینی به عنوان یک نظریه، بحثی نوین است که در غرب از سوی شلایر ماخر(1768-1834) در واکنش به مدرنیته مطرح گردید و به سرعت توجه متکلمان و فیلسوفان دین را به خود معطوف کرد. پس از شکست الاهیات طبیعی در طی حملات تجربه گرایانی چون کانت و هیوم، شلایرماخر با طرح نظریه ی تجربه-ی دینی، گوهر همه ی ادیان را تجربه ی دینی معرفی کرد. از نظر او مبنای دین نه تعالیم وحیانی، نه عقل نظری و نه عقل ع...

مردم سالاری دینی مفهومی است که از سطح هستی شناختی تا سطح عینی با هم مرتبط می باشند و دین و مردم سالاری در هم تنیده شده اند و در سطح عینی به این معنی می باشد که حکومت مردم دیندار اصل و اساس می باشد و تنها مدل حکومتی است که در آن مشروعیت الهی و مقبولیت مردمی به هم جمع شده اند.دوگانگی سرشت نظام سیاسی در نظریه مردم سالاری دینی مبتنی بر دو رکن حقانیت الهی و مشارکت مردمی است.بنابراین ماهیت الهی بشری ...

This article has no abstract.

مباحث اخلاقی اسلام بی تردید از ایمان به‌عنوان بنیادی‌ترین آموزه دینی، بی بهره نیست، ولی آنچه اهمیت دارد، نگاهی اصولی و مبتنی بر واقعیت به ایمان و اخلاق و انطباق مشترکات و ظرفیت‌های هر دو مقوله با یکدیگر برای فهم هرچه دقیق‌تر از ایمان اخلاقی است. در این مقاله ابتدا درصدد فهم برداشتی دقیق از معنای لغوی ایمان خواهیم بود و سپس برخی رویکردهای رایج به ایمان احساسی و عاطفی را از منظر تأثیر آن بر منش‌ه...

این پژوهش به بررسی رابطه بین "قشربندی اجتماعی" به عنوان متغیر مستقل با متغیرهای "دانش "، "باور دینی"، "گرایش دینی"، "حس دینی"، "تجربه دینی" و "رفتار دینی" به مثابه متغیرهای وابسته می پردازد. فرض اساسی این پژوهش این است که افراد متعلق به پایگاههای اقتصادی-اجتماعی متفاوت ، از نظر ارزشها، عقاید و گرایشها نیز متفاوت است . قشربندی اجتماعی که باعث بهره مندیهای متفاوت اقتصادی-اجتماعی برای اقشار مختلف ...

مرگ یک تجربه پویا و نا ایستا در سراسر زندگی است و اعتقادات مذهبی یکی از شاخصه¬هایی است که نوع نگرش به مرگ را تحت تأثیر قرار می¬دهد. با توجه به اثر نوع نگرش به مرگ، بر متغیرهای مختلف، انتظار می¬رود این نگرش، در تبیین اهمال¬کاری و به ویژه اهمال‏کاری تحصیلی که از شایع ¬ترین مشکلات در سطوح مختلف تحصیلی است نیز مؤثر باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه نگرش به مرگ و جهت¬گیری مذهبی با اهمال‏کاری تحصیل...

در این رساله آنچه مد نظر بوده است، نشان دادن اندیشه دینیِ حافظ از دریچه ای نو و معرفی استاد صفایی حائری به عنوان یک اندیشمند گمنام، اما عمیق و ژرف ـ که یکی از پرچمداران تفکر دینی امروز و فردای ماست ـ می باشد. در این رساله از رهگذر مقایسه و تطبیق اندیشه های این دو بزرگمرد، رگه های تفکر شیعی در اندیشه حافظ بهتر نمایانده می شود و همچنین مسطوره و نمونه ای از اندیشه درخشان استاد صفایی حائری ارائه می ...

جلال الدین محمد مولوی از فقیهان، عارفان و شاعران بنام قرن هفتم هجری است. او تا بیست و چهار سالگی، علوم مختلف زمان خویش را آموخت و پس از مرگ پدر به جای وی به وعظ و تدریس نشست. وی که از فقیهان برجسته ی عصر خویش به شمار می آمد؛ در امور مختلف مرجع مردم بود. این فقیه متشرّع پس از آشنایی با شمس تبریزی به بازنگری در امر دین پرداخت. وی که به لحاظ شرایط فکری و محیطی، مستعد چنین تغییری بود، به عقیده ی وی،...

مقولۀ «خوش‌بختی» از مسائل بنیادین و پرسش‌های دیرینۀ بشری به‌ شمار می‌آید که با ابعاد گوناگون زندگی بشر پیوند دارد و لذا از زوایای گوناگونی بررسی شده است. در دوران جدید برخی از متفکران، از جمله جان لاک، این موضوع را بررسی کرده و با مشکلات آن دست و پنجه نرم کرده‌اند. جان لاک در این راه با مسائلی هم‌چون لذت و آلام بشری، اصول اخلاقی، عقلانیت رفتاری و معیار نیک و بد و هم‌چنین اجتماع، نهادهای دینی، ح...