در فرهنگ اسلامی و قرآنی و به تبع آن در ادبیات ارزشمند فارسی ، شعور و آگاهی و نیز عشق و تسبیح و عبادت ، مخصوص انسان نیست ، بلکه تمام عالم هستی و پدیده های آن درک و شعور خاص خود را دارند. پیام حق را می شنوند و به زبان و شیوة خاص خود، آن هم بر اساس علم و شعور و انتخاب به تسبیح و سجده و عبادت حق مشغولند؛ لذا عشق به خداوند در تمامی موجودات و ذرّات عالم هستی جاری و ساری است؛ ولی انسان‌ها چگونگی این مس...

ارتباط انسان و شیطان، از آغاز خلقت هر فرد تا پایان عمر وی برقرار است و درک درست این ارتباط، آثار تربیتی و انسان­ساز بسیار مهمی بر ارتباط درون­فردی (ارتباط انسان با خود، با خدا و جهان غیب) و نیز بر ارتباطات میان­فردی و در ساحت­های فردی، خانوادگی و اجتماعی برجا می­گذارد. قرآن کریم نیز در همین راستا همواره سعی کرده است شناخت انسان را نسبت به شیطان و ارتباط با او بیفزاید. پژوهش فرارو، با هدف تبیین ...

مجمع ­البحرین، محلّ اتّصال خلیج عقبه با خلیج سوئز، بر اساس جهان شناسی قدیم و گیتی شناسی سامی غربی، محلّ تلاقی دو دریا و پایان دنیاست که در آن آسمان و زمین به هم می رسند. مراد از دو دریا دو دریای اسطوره­ای و پیش آفرینشی است که به صورت عوالم برین و زیرین خوانده شده ­اند و در سطح فرکانس عالم مادّی قرار نمی­ گیرند. از دیدگاه اسلام  در مجمع­ البحرین  شخصیّتی به نام خضر یا پیر وجود دارد که وظیفة رساندن سا...

هدف: تولید علم در دنیای معاصر موجب ایجاد قدرت در زمینه‌های متفاوت می‌شود و به همین دلیل، اکثر کشورهای جهان به دنبال افزایش کمّی و کیفی محصولات علمی خود هستند. روش: مقاله حاضر، که پژوهشی اسنادی است، سعی کرده امکان تولید علوم اجتماعی اسلامی را بررسی کند. لذا با نگاهی تاریخی به تحولات علم، روند شکل‌گیری هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی و روش‌شناسی‌های علمی معاصر را که اغلب در غرب رشد و تکامل یافته‌اند، بررس...

در این مقاله، می‌کوشیم ابتدا دیدگاه شیخ مفید (ره) را در خصوص علم امام، منشأ این علم، علم امام به غیب، و اقسام این علم تبیین کنیم. سپس قلمرو علم امام و مصادیق آن را طرح خواهیم کرد و نشان می‌دهیم که علم امام به تمام صنایع، زبان‌ها و لغات، دانش فرشتگان و انبیاء، تمام کتب آسمانی، آگاهی از درون افراد، علم، علم‌الکتاب و... تعلق می‌گیرد.  

چکیده نوشتار حاضر کوششی در راستای فهم احاطه علمی انسان کامل از دید صدرا و نسفی است . نگارنده بر این باور است که احاطه علمی انسان کامل ، ارتباط مستقیمی با حقیقت علم و تهذیب نفس دارد . حقیقت علم در نظر صدرا و نسفی نوری از جانب حق تعالی است همچنین هر دو بر این نکته واقف اند که این نور براثر سیر و سلوک به دست می آید .بالاترین مرتبه این نور متعلق به انسان کامل است که به همه علوم احاطه دارد . بنا بر ...

مرتبۀ ذات احدیت، نخستین تعین و تجلی ذات غیب الغیوب است که در آن، اسماء و اعیان، اتحاد مفهومی و مصداقی با یکدیگر و با ذات دارند. تلقی از ذات احدیت در لسان عرفا، معمولاً بدین شکل است که آن را مرتبۀ ظهور حضرت هویت و غیب الغیوب و باطن مقام واحدیت می دانند و این هر سه، مراتب ذات حق تعالی را در مقابل مراتب خارج که عبارت از جبروت، ملکوت و ملک است، شکل می دهند؛ البته اساساً چنین تغایری میان مراتب مذکور ب...

مطالعات صورت گرفته در حوزه دانشجویی کشور نشان می دهد که در سال های اخیر فضای ذهنی و فکری دانشجویان و به تبع آن فضای اجتماعی و فرهنگی دانشگاه ها تا حدی دچار تکثر شده است. به ویژه این وضعیت در رفتارها و کنش های دینی دانشجویان قابل مشاهده است. در این مقاله، با استفاده از الگوی تبیینی پیتر برگر، این تکثر که به عنوان چندگانه شدن زیست جهان دانشجویان از آن ها یاد می شود، در دانشگاه صنعتی امیرکبیر مورد...

فراروان‌شناسی از جملۀ اموری است که در سده‌های هجدهم و نوزدهم با تشکیل مؤسسات تحقیقی توسط فیزیکدانان و سپس فلاسفه مورد توجه قرار گرفت و در سدۀ بیستم و به‌ویژه دورۀ پست‌مدرن به‌عنوان ابزاری برای نقد و گسست در نگاه ماتریالیستی و فیزیکالیستی مدرنیته، بیش از پیش اهمیت یافت. تبارشناسی این مسئله در فرهنگ اسلامی، ما را با تحقیقات ابن‌سینا روبه‌رو می‌کند که با دو رویکرد تجربی و فلسفی به بررسی امور فرارو...

این پژوهش تلاش می‌کند ضمن بررسی آراء دیگر عرفا به مقایسه دیدگاههای عطار و ابن‌عربی در خصوص انسان کامل و همچنین اکمل آنها بپردازد و به شباهتها و تفاوتها در آراء و حتی شیوه بیان آنها اشاره نماید و میزان تأثیرپذیری عطار از ابن‌عربی را مورد بررسی قرار دهد. در عرفان ابن‌عربی و عطار، انسان کامل دارای عالی‌ترین مرتبه عقل است که ابن‌عربی از آن به حقیقت محمدیه یاد می‌کند، ولی به وضوح اظهار می‌دارد که من...