فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی تأثیرات متفاوت و پیش بینی نشده ای را براوضاع سیاسی جهان، به خصوص بر مناطق همجوار این کشور از جمله آسیای مرکزی برجای گذاشت. دراین زمینه می توان ازفعال شدن قدرتهای منطقه ای و جهانی که تا آن زمان به علت حضور موثر شوروی قادر به ایفای نقش اساسی دراین منطقه نبوده اند؛ اشاره کرد. این شرایط در حالی به وقوع پیوست که منطقه ی آسیای مرکزی با عدم وجود سازمان ها و نهادهای منطقه ای ...

آمریکاگرایی و آمریکاستیزی در دورة شوروی، تأثیر مستقیمی بر رفتار نخبگان و گروه‌های سیاسی این کشور داشت. این تأثیر مکرّر، به ناگزیر، در قالب عنصری از فرهنگ سیاسی شوروی، به دورة پس از فروپاشی آن منتقل و بر مشی نخبگان سیاسی، به ویژه بر رفتارهای سیاست خارجی آنها تأثیر ‌گذاشت. در دورة یلتسین، تحت تأثیر نابسامانی‌های هویتی و تسلط رویکردهای ایدئولوژیکی، تأثیر تأکید بر هر دو وجه این مؤلفه بر رفتارهای سیا...

با انقلاب اکتبر 1917 و تشکیل حکومت شوروی در روسیه، ملل ماوراء قفقاز (گرجی‌ها، آذری‌ها، ارامنه) جمهوری‌های مستقل تشکیل دادند. اما به علت رقابت قدرت های بزرگ در ماوراء قفقاز، به رسمیت شناخته نشدن این جمهوری‌ها در کنفرانس صلح پاریس (1919)، و ستیز و دشمنی میان خود این جمهوری‌ها، حکومت بالشو یکی روسیه جمهوری‌های آذربایجان، ارمنستان و گرجستان را یکی پس از دیگری درهم شکست و آنها را دوباره به قلمرو روس...

فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی نقطه ی عطفی برای تغییر ماهیت نظام بین الملل از دوقطبی به تک قطبی و همچنین تقلای کشور روسیه برای بدست آوردن ثبات و امنیت بود. روسیه در جستجوی هویت از دست رفته ی خویش به این واقعیت دست یافت که سیاست آتلانتیک گرایی و دنباله روی از تک قطب نه تنها دردی از آن دوا نکرد، بلکه سبب انحطاط و سرخوردگی هر چه بیشتر آن در سطح داخلی و خارجی شد. اما با روی کار آمدن پوتین پنجره ای از ا...

با آغاز تحولات در بلوک شرق و از میان رفتن خطر نظامی پیمان ورشو، چنین بنظر می رسید که فلسفه وجودی ناتو هم از میان رفته باشد، ولی تحولات اروپای شرقی در سالهای بعد بویژه بروز جنگ در جمهوری های تازه استقلال یافته شوروی بهانه و توجیهات مناسبی برای تداوم وجود ناتو بود تا از طریق این سازمان، اروپا بر مخاطرات و بحران ها فایق آید . با فروپاشی شوروی نه تنها ناتو از بین نرفت ، بلکه برای تضمین بقا و ادامه ...

چکیده: دریای خزر از دیرباز به عنوان یک منبع اقتصادی و استراتژیک بسیار مهم در ایران حائز اهمیت بوده است. در گذشته به علت عدم اکتشاف منابع عظیم نفت و گاز تنها به جهت کشتیرانی و ماهیگیری و اکنون نیز به دلیل وجود منابع مهم انرژی اهمیت آن چندین برابر شده است. بنابراین مساله تعیین مرزهای آبی این دریاچه و شیوه بهره برداری ازآن به علت مسایل اقتصادی برای ما بسیار مهم است. از آن جایی که کشورهای همسایه ...

روابط ایالات متحده و روسیه طی ماههای اخیر به پائین ترین سطح خود پس از پایان جنگ سرد نزول کرده است. این دو کشور که با فروپاشی شوروی اختلافات خود را کنار گذاشته بودند با طرح استقرار سپر دفاع موشکی آمریکا در اروپا یک بار دیگر مجادلات لفظی را از سر گرفتند. هم اکنون نگرانی های بسیاری در میان ملت های دو کشور و سایر کشورهای جهان درخصوص آغاز جنگ سردی جدید پدید آمده است. این پژوهش قصد دارد تا با پیشینه ...

عبارت فوق از زبان مشاور امنیتی جرج واکر بوش گویای آغاز یک تحول پارادایمی و آغازفصلی نوین در سیاستگذاری خارجی آمریکا و به تبع آن نظام بین الملل است . تعبیر حادثه 11سپتامبر به عنوان «یکی از بزرگترین زلزله ها» محدود به آمریکا نبود، بنا به تعبیری دیگر، حادثه 11 سپتامبر برای اولین بار آمریکا را وارد کره زمین کرد، برخی این حادثه را نمود «فروپاشی عقلانیت عصر روشنگری » خواندند، بعضی دیگر آن را «متفاوت ...

فروپاشی شوروی و شکل گیری جمهوری های جدید، ارزش و اهمیت جایگاه سرزمینی ایران را در منطقه و جهان بیش از پیش ارتقا بخشیده است. جمهوری های آسیای مرکز محصور درخشکی هستند. این کشورها برای تامین تقاضاهای متنوع و نیز عرضه نفت و گاز خود به بازارهای جهانی، به مسیرهای ارتباطی کوتاه مطمین منهی به آب های آزاد نیازمندند. موقعیت سرزمینی ایارن در قلب منطقه خاورمیانه واقعیت ارزشمند اما بالقوه ای است که می تواند...

چکیده روسیه بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، مجبور به بازسازی سیاست های خاورمیانه ای خود شد. از این رو، در ابتدا سیاست خاورمیانه ای یلتسین طرفداری از غرب و به ویژه امریکا بود و کمتر به خاورمیانه توجه داشت. اما با فروکش کردن شوک فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و بهبود نسبی وضعیت داخلی، خصوصاً با روی کار آمدن پریماکوف به عنوان وزیر خارجه، روسیه یک سیاست فعال و مستقل تری را در قبال منطقه خاورمیانه در...