امروزه داستان کوتاه فارسی، تفاوتها و شباهتهایی نسبت به دروههای قبل دارد. بررسی این تفاوتها و شباهتها از نظر ساختاری و مضمونی برای نقد و بررسی عمیق آنها ضروری است. در این پژوهش سعی میشود مختصات این آثار با نگاهی بیطرف و صرفاً توصیفی بررسی شود. برای این کار ابتدا آثار مهمی که در این دوره انتشار یافتهاند انتخاب شده است. تمامی این آثار، برنده جایزه بهترین مجموعه داستان سال، از بنیاد ادبی گلشیری هستن...

زبان عربی از قرن ها پیش،حتی قبل از ظهور اسلام، با زبان فارسی تعاملاتی داشته،تأثیراتی بر روی آن گذاشته و تأثیراتی نیز پذیرفته است.یکی از ادوار تاریخ ادبیات عرب، عصر عباسی است که عصر طلایی و دوره ی شکوه ادب عرب می باشد و تأثیرات زیادی نیز بر زبان فارسی گذاشته است. این تحقیق به بررسی و مقایسه ی پنج قصیده از شعرای عصر عباسی و پنج قصیده مقارن همان دوره در ادبیات فارسی می پردازد و آن ها را از حیث «...

اوحدالدین انوری شاعر قصیده‌سرای مشهوری است که شهرتش را بیشتر از قصاید مدحی کسب کرده‌است اما در قالب قطعه به مضامین دیگری نیز پرداخته که موعظه و اندرز و حکمت یکی از آن‌هاست. برخی از موعظه‌ها در شکل هجو، سؤالی و حکمت کوتاه بیان شده و اغلب آن‌ها هیأت خاصّی ندارد. مخاطب اندرزهای او نیز غالباً عموم هستند مگر اینکه به شکل هجو باشد و به شخص بخصوصی خطاب شده باشد که آن هم اندک است. بر اساس مضمون و محتوا م...

ادبیات تطبیقی شاخه‌ای از مطالعات میان رشته‌ای است که مرزهای ادبی را در می‌نوردد و راه را برای کشف یافته‌های نو و تازه می‌گشاید. از این رو اشعار تغزلی در حوزه ادبیات غنایی، زمینه‌های بسیاری را پیش روی پژوهشگر فراهم می‌آورد. پردازش گزاره‌های شعری در آثار شاعران غزل‌سرا، ناجی و کریمی، با این هدف انجام می‌پذیرد که آنان در سرایش غزل پویا و کارآمد بودند. دو رکن اساسی را در بررسی خود...

شگرد ادبی تکرار، جهت القای موسیقی کلام و انسجام متن، کارکردی­ برجسته­ دارد. این عنصر بلاغی در شعر معاصر، نقشی فراتر از شعر کلاسیک ایفا می­ کند زیرا در شعر نو، وظیفۀ انتقال احساسات و عواطف درونی و ایجاد آهنگ دراماتیک، بر عملکردهای تکرار افزوده­ شده­است. جستار حاضر، بر آن است تا انواع تکرار را در دو دفتر شعری «رسائل من الزمن الجمیل» از «سعاد صباح» و «گیاه و سنگ نه، آتش» از «نادر نادرپور» بررسی­ ک...

متنبی(303-354هـ) و ناصر خسرو(394-481هـ) از جمله شاعرانی هستند که حکمت را در مضامین شعری خود جای داده و مفاهیم آن را به شکل والایی پرورانده‌اند. این دو شاعر بزرگ که مفاهیم متعالی حکمی را در قصاید خود بیان داشته‌اند جزء سردمداران این عرصه به حساب می‌آیند، با وجود شباهت‌ها، تفاوت‌هایی در میان آن‌ها در بیان مضامین حکمی دیده می‌شود که این پژوهش با بررسی بسامد این مضامین، سعی بر توضیح شباهت‌ها و تفاو...

در ادبیات فارسی، شاعران و نویسندگان، کمابیش به دانش جغرافی و شناخت اقالیم، کشورها، شهرها، کوه¬ها، رودها و... توجّه خاصی داشته¬اند و با این عناصر، مضامین و تصاویر شعری آفریده¬اند. اَعلام جغرافیایی که به دو بخش عَلَم عام و عَلَم خاص تقسیم می¬شوند، در شعر معاصر نیز بازتاب قابل توجّهی دارد. این پژوهش به روش کتابخانه¬ای و إسنادی انجام گرفته¬ و در شش فصل تدوین شده است. در این پژوهش اَعلام جغرافیایی در غزلِ چه...

شعر معاصر فارسی، جریانات مختلفی را به خود دیده است. برخی از شاعران، گرایشهای فرمی و زبانی داشته اند و برخی نیز به محتوا و مضمون اهمیت داده اند. یکی از جریانهای محتواگرای شعر معاصر، جریان شعر انقلاب اسلامی و در امتداد آن دفاع مقدس است. در واقع، این شعر به واسط? محتوا و مضمون، راه خود را از انواع دیگر جدا کرد. هرچند ناگزیر از حیث زبان و بیان نیز ویژگیهای خاص خود را نشان داد. به نظر می رسد با گذش...

اوحدالدّین محمّد بن محمّد انوری از شاعران بی بدیل فارسی در قرن ششم هجری به شمار می آید. این شاعر برجسته در دو عرصه ی زبان فارسی و عربی، استادی کم نظیر بوده است. آگاهی او از زبان و ادبیّات عربی، تصویری آشکار از داد و ستد و پیوند زبان فارسی و عربی در روزگار شاعر و همچنین نشان از چیرگی وی بر ادب عربی است. بهره گیری انوری از زبان عربی بیشتر درحوزه ی قرآن و احادیث و امثال تازی و تأثیرپذیری ازبرخی شاعرا...

شعر فارسی در دوره ی معاصر، با تأکید بر عناصر فرمی و ساختاری، در ابعاد گوناگون، سعی در تغییر و نوزایی داشته است. شروع تغییرات در جنبه های فرم و شکل و قالب از «نیما یوشیج» و هم زمان با انتشار «افسانه» شروع شد. این اتفاق بنیادی، شعر فارسی را در دوره های بعد دچار تحولات فرمی و ساختاری گوناگونی کرد و موجب ظهور جریان های شعری ای چون «شعر سپید»، «شعر موج نو»، «شعر حجم» و... شد. ادبیات منظوم در دوره ی ...