مطالعه اسطوره ها، یکی از مهم ترین روش های شناسایی تاریخ و فرهنگ های گوناگون است و می تواند ما را در آگاهی از شباهت ها و تفاوت های میان ملیت های گوناگون یاری دهد. در این میان اندیشه روئین تنی، که ریشه ای کهن داشته و بیانگر آرزوی دیرینه بشر برای دستیابی به آسیب ناپذیری و بی مرگی است به انحای گوناگون در میان اسطوره های ملل مختلف نمود یافته و از برجستگی قابل تاملی برخوردار است. با مراجعه به کتب و م...

مسأل? وثاقت احادیث معصومان از جمله دغدغه های عالمان امامی از ابتدا تاکنون بوده است. متن پژوهی و توجه به نقد محتوایی احادیث یکی از مؤلفه های مهم در این باره است. شواهد موجود نشان می دهد که نقد متنی احادیث تاریخی دیرینه نزد امامیه داشته و توجه به آن ریشه در رهنمودهای ائمه: داشته و تاریخچه ای کهن مانند صدور احادیث داشته است. تحلیل گزارش های برجای مانده از متقدمان نشان از نقش پراهمیت نقد محتوایی بر...

همزمان با آغاز نگرش­های نوینی که  در قرن بیستم نسبت به متون ادبی آغاز شد، «جوزف کمبل» با مطرح کردن «کهن الگوی سفر قهرمان»، تحوّلی جدید در حوزۀ مطالعات نقد اسطوره­گرایی پدید آورد. او با بررسی ساختاری اسطوره­ها در فرهنگ ملل گوناگون، به این نتیجه دست یافت که حرکت قهرمان از آغاز تا پایان داستان، بر اساس فرمولی ثابت است که به صورت یک دستور زبان ذهنی در همۀ داستان­های ملل مختلف، با اندکی تغییرات جزئی ...

پیوند ناگسستنی میان ادبیات و روان شناسی باعث ایجاد نقد روانشناختی در حوزه ادب شده است. این نقد می کوشد تا پیوستگی میان ادب و ادیب و آنچه ورای اثر ادبی است را نشان دهد. روانشناسان بزرگی به پویایی این نقد کمک کرده اند، از جمله این ها کارل گوستاو یونگ است که با طرح نظریه ی ناخودآگاه جمعی در کنار ناخودآگاه فردی فروید، تحولی بزرگ در نقد روانشناختی اثر ادبی بوجود آورد. این روانشناس بر آن است که ناخود...

تحولات اجتماعی که در دوره ی قاجار با سرعت ،همه ی جنبه های سیاسی،اجتماعی ،اقتصادی و فرهنگی جامعه ی ما را تحت تاثیر قرار داد باعث تغییراتی در حوزه شعر نیز شد و شعر فارسی از نظر ساختار ، قالب ،زبان ،مضمون و تصویر دچار دگرگونیهای کلی شد. طبیعی است که تبیین این تغییرات مستلزم مباحث نظری و نقدهای بسیاری است. هم زمان با تحول و دگرگونی شعر فارسی ،بحث در باب مباحث نظری شعر ،تعریف شعر ،ویژگی های شعر نو...

اساسی ترین رویکرد شکاکانة خاورشناسان به وثاقت متون کهن اسلامی، در اواخر دهة 1970 از سوی جان ونزبرو ارائه شد. او با نامعتبر خواندن اسناد روایات و اطلاعات منابع رجالی و فهرست نگاری ها، این نظریه را مطرح ساخت که در تاریخ گذاری همه متون کهن اسلامی، حتی قرآن، باید از شیوة تحلیل ادبی استفاده کرد. تحلیل ادبی او از کهن ترین متون اسلامی در حوزة تفسیر، حدیث، سیره و قرآن به این استنتاج تاریخی انجامید که ه...

در این مقاله کوشش کرده ایم درباره نقد اسطوره ای- یکی از شیوه های مهم نقد ادبی - و دیدگاه های متنوعی که در این زمینه وجود دارد سخن بگوییم . اسطوره با اجزای مختلف ادبیات نسبت دارد . مقصود از ادبیات ، هم شامل ادبیات کتبی است و هم ادبیات شفاهی؛ زیرا پیوند اسط وره ها را با ادبیات شفاهی نمی توان نادیده گرفت؛ چنان که روایت های شفاهی از برخی اسطوره های ایرانی هنوز هم در بین مردم ایران رایج است . پیوند ...

مفهوم کهن الگو ابزاری بایسته برای شناخت کارکرد شخصیت ها در داستان است. هفت کهن الگوی بنیادی شخصیت که« ووگلر» آنها را در کتاب « سفر نویسنده » برشمرده قابل انطباق با بسیاری از داستانهاست. این کهن الگوها انواع ثابت شخصیت نیستند بلکه به عنوان کارکردهای انعطاف پذیر شخصیتی، گاه صورتک هایی بر چهره می زنند و با جذب انرژی و ویژگی های شخصیت های دیگر، داستان را پیش می برند. ووگلر درسفر نویسنده، از الگویی ...

یکی از کهن الگوهای مشترک در همة فرهنگهای بشری که جلوه هایی نزدیک به هم در اساطیر، ادیان و متون ادبی اقوام مختلف بشر دارد، "کهن الگوی شهر پردیسی" است که تصویری خیالی برگرفته از خاطرة ازلی انسان از بهشت است و آرزوی تحقق جهانی با شرایط بهتر و آرمانی، مهم ترین مضمون آن به شمار می رود. از نمودهای اصلی این کهن الگو در فرهنگهای بشری، اعتقاد به شهر آرمانی است که جلوه ای ادبی را در میان انواع مختلف ادبی...