نوستالژی یکی از جنبه‌های فکری ادبیات فارسی است که به ویژه در شعر نمود آشکارتری یافته است. بر این پایه، شاعر یا نویسنده در سروده‌ها و نوشته‌های خود روزگار گذشته و فضا و مکانی را به یاد می‌آورد که از آن خاطرات خوش، داشته‌ها و اندوخته‌های مطلوبی دارد و معمولا با حسرت و دریغ از آن یاد می‌شود. یاد کردن از دوران کودکی و کودکانه‌ها یکی از مؤلفه‌های نوستالژی است. در این پژوهش به بررسی این مؤلفه در شعر ...

امروزه برانگیختگی عاطفی مصرف کننده در میان بازاریابان بسیار پرطرفدار شده است. بر کسی پوشیده نیست که دست گذاشتن روی خاطرات گذشته افراد می‌تواند ابزاری عالی برای فروش محصولات به آن‌ها باشد. متخصصین تبلیغات همواره سعی کرده‌اند که محصولاتشان را به خاطرات روزهای ساده و پر آرامش افراد گره بزنند. مکان‌ها و تبلیغات آن‌ها برای جلب بازدیدکنندگان نیز از این قاعده مستثنا نیستند. لذا هدف مقاله حاضر بررسی تأ...

از جمله نسخه های کتابخانه گرانبهای استاد دکتر اصغر مهدوی، رساله عرفانی ارزشمندی است به زبان فارسی و به گمان بسیار از آغاز سده ششم که به دلیل افتادگی های آغاز و انجام و به دست نرسیدن نسخه دیگری از آن، نه نام رساله شناخته شده است و نه نام نویسنده آن. بررسی این رساله که به گمان بسیار بازنوشت مجالس پیری عارف است نشان می دهد که گوینده عارفی دانشمند از گونه کسانی چون احمد غزالی و عین القضات همدانی بو...

آثار ماندگار عرفانی چه در حوزه شعر و چه در نثر اغلب با استفاده از هنرهای بیانی و زبانی و به شیوه ادبیات شکل گرفته­ است. اشعار و امثال و گفتار و کلمات قصار و تمثیلات و تلمیحات و تعبیرات بسیار جذّاب و زیبا و حکایت­های بسیار کوتاه و پر معنا از ویژگی­های مشترک ادبیات و عرفان است. صرف نظر از تفاوت در نوع نگرش و سویه نگاه به پدیده­ها در ادبیات و عرفان، اساس کنش­ها و روش­ها در هر دو غالباً همسان است و ب...

شعرِ عرفانی و صوفیانه در دوره ی مشروطیّت   احمد رضی*         هادی قلی زاده** دانشگاه گیلان چکیده در دوره ی مشروطیت به دلیل رواج تجددگرایی و فراگیری تفکرات اجتماعی ِمتأثّر از غرب، تصوف و به پیروی از آن، شعر عارفانه به گوشه ای خلوت از جامعه پناه برد؛ اما به رغم به حاشیه رانده شدن عرفان و تصوف، در آثارِ سرایندگانِ این دوره، شعرهای عارفانه ی بسیاری وجود دارد. این مقاله بر آن است تا وضعیت شعرِ عرفانی ...

«فلک» سرود مردمی ختلانیان منطقۀ کولاب است که با نام‌های «رازهای عرفانه»، «ندای ملکوت»، «راز و نیاز»، «فراق یوسف»، «شور قیامت»، «فریاد دوری‌ها» و «آوای شوریده‌ها» مشهور جهانیان شده است. بعدها این سرودۀ عارفانه به‌نام «سرودۀ عارفان بلخی» مشهور می‌شود. «فلک» اصلاً محصول تفکر شعرای صوفی‌طبع و از رازهای ملکوتی آن‌ها در مراقبت از نفس و ارتباط روحانی با خالق ازلی بوده است. آغازگر بزم فلک، نظم و نظام عا...

واژة «نوستالژی» که در زبان فارسی با تعبیر «غم غربت» از آن یاد می­کنند، به مفهوم احساس غم و حسرت برای خاطرات از دست رفتة گذشته است که فرد با یادآوری آن، دچار غم و اندوه می­شود و نوعی دلتنگی بر او سایه می­افکند. عواملی گوناگون همچون روزهای خوش دوران کودکی، تبعید یا مهاجرت، وضعیت ناگوار سیاسی و اجتماعی، وضعیت دشوار زندگی و ...، از زمینه­های به وجود آمدن احساس غم در وجود آدمی است. بدر شاکر سیاب و ...

نوستالژی (غمیاد) در " نفثة المصدور" چکیده نوستالژی(غمیاد) یا غم غربت یکی از حالات روانی ناخودآگاه انسان است که در آثار ادبی ملل مختلف بازتاب داشته است.احساس غمزدگی و دلتنگی شدید که با دگرگونی اوضاع فردی، اجتماعی و سیاسی رخ می دهد و شخص را دچار آشفتگی روحی می نماید.این تغییرات ناگهانی منجر به واکنش غیر ارادی "مرور خاطرات" و حسرت گذشته" می گردد. نویسندهّ کتاب" نفثة المصدو...

علی حاتمی را باید از نویسندگان و کارگردان­‌های‌ صاحب سبک معاصر ایران دانست. بخش قابل ­توجهی از توفیق او، مدیون بهره‌­گیری از عواطف و برانگیختن حس نوستالژی در خواننده و بیننده است. در این پژوهش به روش توصیفی ــ تحلیلی، عوامل برانگیزاننده­‌ی حس نوستالژی در آثار علی حاتمی بررسی شده­‌است. نتایج پژوهش نشان می­‌دهد عوامل ایجاد­کننده­‌ی حس نوستالژی را در آثار او، باید به دو دسته­‌ی زبانی و غیر زبانی ...

نوستالژی یا غم­غربت در اصطلاح به حسرت گذشته و احساس بیگانگی و بیزاری از واقعیات موجود گفته می­شود. این اصطلاح از حوزه­ی روان­شناسی وارد هنر و ادبیات شد و در ادبیات عبارت از رفتاری است ناخودآگاه که در شاعر یا نویسنده روی می­دهد. ابن نُباته(686 -768هـ) امیر شعرای مصر سالیان دراز دور از زادگاهش، در سرزمین شام زندگی کرده است. از این رو غم­غربت یکی از درون­مایه­های اصلی شعرش است. او در چکامه­های خود ...