ولایت فقیه به‌عنوان نظریه‌ی سیاسی شیعه در عصر غیبت،‌ شاهد قرائت­های متعدّدی برای اداره‌ی جامعه در زمان­های مختلف بوده است. برخی از این قرائت­ها مانند قرائت "حسبه" و "ولایت عامّه فقیهان"‌ ذیل قرائت نظم غیرمردم­سالار قرار می­گیرد که به‌خاطر غلبه‌ی چارچوبی خاصّ از قدرت، مشروعیّت حکومت را در گرو حاکم قرار داده و سهم محدودی برای مشارکت سیاسی توده‌ی مردم قائل شده است؛ لذا ظرفیّت­ محدودی ...

یکی از مسائلی که هم زمان با مسئله امامت مطرح گشته و به عنوان یکی از فلسفه های امامت از سوی شیعه مطرح شده است مسئله ولایت تشریعی می باشد، ولایت تشریعی به معنای حق حاکمیت و جعل قانون از مباحث مهم و اساسی است و از آنجا که درباره امامان معصوم (علیهم السلام) از باب مسامحه نبوده بلکه از باب اداره و سرپرستی امور جامعه بشری است که البته ولایت ایشان در محدوده تشریع و تابع قانون الهی است به همین خاطر در ...

ولایت فقیه، ابعاد ووجوه مختلفی دارد: از یک سو ولایت فقیه مقوله ای فقهی است وازسوی دیگر، مقوله ای معرفتی) فلسفی عرفانی( است. گرچه مبنای اصلی اثبات ولایت فقیه منابع فقهی است لکن در این میان - منابع روایی، عرفانی، کلامی، حکمت، فلسفه، تاریخ و حقوق نیزبه عنوان منابع فرعی درمسأله ولایت فقیه مورد استفاده واقع شده است. وازآنجا که در باب مبانی فقهی وروایی ولایت فقیه، تحقیقات بسیاری صورت گرفته وکتابه...

در صورتی که نظام اسلامی مبتنی بر نظریه ولایت فقیه باشد، از نگاه فقهی و شرعی باید فقیه جامع شرایط در رأس آن قرار بگیرد و از طرف دیگر، در نظام سیاسی برآمده از فقه شیعه در ایران نیز رئیس جمهور، مسئول اجرائی امور معرفی گردیده است. در صورت تزاحم بین آن ها را هحلِ صحیح و منطقی از منظر فقه سیاسی کدام خواهد بود؟ یکی از متصدی جمیعِ امور حکومتی باشد و حقِّ ،« ولی فقیه » ثمرات بحث در این است که اگر ورود د...

قانونگذار برای پرهیز از عواقب ناشی از بی تجربگی و غلبه حرارت ناشی از تأثیر عواطف و احساسات در دختر جوانی که سابقه زناشویی ندارد، اذن پدر را به عنوان دلسوزترین فرد برای تشخیص مصالح وی، لازم شمرده است. اما به هر حال این مسأله یکی از مسائل اختلافی در فقه است. پدر و جدّ پدری بر نکاح بالغه ی رشیده ای که ثیّبه باشد، ولایت ندارند، اما اگر بالغه ی رشیده، باکره باشد، دارای اقوالی است. کلیه فقهایی که اجازه...

نظام ولایت تکوینی نظامی است متشکل از نظام های جزئی که ولایت مطلقه الهی را در تمام شئون و ابعاد آن به نمایش می گذارد. بر مبنای آیات قرآن عالم هستی بر اساس تجلی ذات  الهی در مقام اسماء و صفات به ظهور رسیده است. کثرت اسماء حق به گونه‌ای است که هر آنچه در جهان خلقت رخ می‌دهد بر پایة اسمی از اسماء الهی است و هر اسمی بنابر اقتضایی که دارد آثاری را در عالم هستی در پی خواهد داشت. بر این اساس ولایت مطلق...

بر اساس گفتمان «حکومت جهانی اسلام» که توسط امام خمینی (ره) مطرح شده است، منازعه ی اساسی نه میان دولت ها با منافع و اهداف متفاوت، بلکه میان مستکبرین ازیک طرف و مستضعفین جهان از طرف دیگر است. این گفتمان مرزهای سنتی اندیشه ی تقابل «اسلام و کفر» را توسعه داده و به جای آن اندیشه ی «اسلام ناب محمدی(ص) و اسلام آمریکایی» را طرح می کند. در این گفتمان، جبهه ی جهانی مستضعفین عالم -که اعم از امت مسلمان است...

از مراتب عالی ولایت در مسألة امامت، ولایت معنوی است که با اشراف و تصرّف معنوی امام به اذن الهی در نفوس آماده تحقّق می یابد. مراد از ولایت معنوی نوعی اقتدار و تسلّط معنوی است که با پیمودن صراط عبودیّت و رسیدن به مقام قرب برای امام به اذن الهی حاصل می شود. در دیدگاه علاّمه طباطبائی، ولایت به این معنا غیر از نبوّت، خلافت، وصایت و نیز غیر از امامت به معنی مرجعیّت دینی و یا حتّی زعامت سیاسی است. انسان افزون...

از مراتب عالی ولایت در مسأله امامت، ولایت معنوی است که با اشراف و تصرّف معنوی امام به اذن الهی در نفوس آماده تحقّق می یابد. مراد از ولایت معنوی نوعی اقتدار و تسلّط معنوی است که با پیمودن صراط عبودیّت و رسیدن به مقام قرب برای امام به اذن الهی حاصل می شود. در دیدگاه علاّمه طباطبائی، ولایت به این معنا غیر از نبوّت، خلافت، وصایت و نیز غیر از امامت به معنی مرجعیّت دینی و یا حتّی زعامت سیاسی است. انسان افزون...

اجتهاد صحیح، ساختار مجموعه­ای از گزاره­های شرعی یک حوزه از فقه، در گرو شناخت موضوعات، احکام، غایات و ارتباط این ارکان با یکدیگر است. غایت تشریع گزاره های شرعی حوزه ولایت قهری، تأمین مصالح مولی علیه است و غرض از ولایت مالی ولی قهری، تأمین منافع مادی اوست. این مصالح اعم از مصلحت حفظ و یا مصلحت افزایش اموال مولی‏علیه است. بر اساس این غایت، چیستی و محدوده موضوعات این گزاره­ها شکل می­گیرد و به تبع آ...