ادبیات عامیانۀ هر قوم نشان ­دهندۀ باورها، اندیشه­ ها، بایدها و نبایدها، شیوه­ های خاص زندگی، علایق و مناسبات اجتماعی آن قوم است. واکاوی این بخش مهم از ادبیات ملت­ها، گاه حقایقی را روشن می­ کند و داده­هایی در اختیار جوینده می­ گذارد که در بررسی ادبیات رسمی، کمتر دیده می­ شود. از میان گونه­­های متفاوت ادب عامه، شعر  دارای جایگاهی ویژه­ است و در میان قالب ­های گونه­ گون شعری، دوبیتی پیشینه­ای به ...

پیشینة ادبیات تطبیقی، بنا بر اسناد و مدارک، به گذشته های دور می رسد؛ اگرچه به طور رسمی، واژگان ادبیات تطبیقی را پیشینیان برای موازنه و سنجش ادبیات و دانش های تطبیقی به کار نبرده اند. امّا سال 1828 م. را برخی محقّقان ادبیات تطبیقی آغاز پیدایش این دانش می دانند که در دانشگاه سوربن فرانسه، در درس تاریخ ادبیات فرانسه، ویلمن ارائه کرده است. دانشی که چشم اندازِ تازه ای از بررسی و تحقیق برروی مطالعة ادبی...

برخلاف نظر عامه که ادبیات فارسی را مشتی شعر و لختی حماسه می پندارند؛ زبان و ادبیات فارسی به دلیل ظرفیت بالای خود از یک سو و عدم تمایز علوم به شکل امروزین از سویی دیگر، محملی برای انتقال آموزه های علمی مختلف بوده است. در زبان و ادبیات فارسی، بسیارند کتبی که در زمره کتب ادبی محسوب می شوند امّا محتوای علمی دارند و این به دلیل آن است که نویسندگان کتب، تصمیم داشته اند برای ماندگاری اثر خود از ظرفیت ب...

در این پژوهش، مبانی اعتقادی ناصرخسرو و ابن هانی مقایسه شده است. این دو شاعر اسماعیلی در مورد امامت، وصایت ، تأویل و تولّی و تبرّی و... اشعار متعددی سروده اند. هر دو شاعر خداوند را از اتصّاف به اسماء و صفات منزّه می دانند و آن ها را به امام نسبت می دهند. هم چنین معتقد به وصایت که نقش آن را عمیق تر از پیامبری می دانند، هستند. در دیوان اشعار خود را دوستدار حضرت علی (ع) می نمایانند و دنباله تولّی خویش ر...

سایه سیاه و سنگین مرگ، این دغدغه همیشگی ذهن بشر، همگام با زندگی همواره  با انسان بوده و این راز مخوف پیوسته ذهن او را به خود مشغول داشته است. بشر راه های بسیاری را برای مقابله با مرگ یا فرار از آن آزموده ولی راه به جایی نبرده، لذا تلخی حضورش را پذیرفته و بدان تن داده است. با قبول واقعیت مرگ، هر ملّتی به فکر افتاد تا این بخش از زندگی را بنا بر مذهب و فرهنگ و سنّت خویش با آداب خاصی پاس دارد.  رفتگا...

تاریخ ادبیات هر ملت تاریخ واقعی آن ملت را منعکس می‌کند. با این همه، این مسئله مطرح است که چرا دولت ایران در عهد باستان به منزله یکی از دو ابرقدرت بزرگ جهانی زمانه مطرح بوده اما سنت ادبی‌اش، هم‌وزن این سنت سیاسی نبوده است. پرسش اصلی مقاله حاضر این است که: آیا اوستا در مقام مهم‌ترین متن ادبی ایران باستان محصول عهد ساسانی است یا کتابت آن را باید متعلق به دوره حیات زرتشت دانست؟ در پاسخ به این پرسش،...

ادبیات کودک و نوجوان بخشی از ادبیات غنی و گسترده ماست که به سبب نقش و اثر فراوانی که در تربیت مخاطبان خود دارد، جایگاه ارزشمندی در محافل علوم تربیتی، روانشناسی و ادبیات کسب کرده است. اهمیت موضوع بیشتر از آنجاست که آموخته ها و تجارب این سنین، بن مایه های شخصیت را در بزرگسالی شکل می دهند و شالوده های ذهنی و فکری انسان را می سازند. بخصوص داستان های دوره کودکی که به نسبت سایر آثار مربوط به کودکان، ...

شرح شاعرانه از پهلوانیهای قهرمانان اساطیری در راه حفظ کیان ملت و در قالب داستانهای جذاب و اوزانی دلنشین ومتنوع‘شعر حماسی نامیده می شود. هرچند که ادبیات عربی با شعر حماسی به معنی اخصّ آن آشنایی نداشت ‘در عصر حاضر وبنا به دلایل گوناگون ‘ ادبیات حماسی در میان ادبای عرب مطرح شد و درآثار شعرای حماسه سرا نظیر احمد محرم ظهوریافت . از سوی دیگر خصائص شعر حماسی به زیباترین شکل درآثار فوزی معلوف(سراینده حم...

زبان نمادین افسانه ها رویدادهای واقعی زندگی را منطبق بر آن چه کودک از واقعیت معنا می کند به او منتقل می کند .وقتی افسانه ها با (یکی بود یکی نبود) ، (هزاران سال پیش) ، (روزگاری در قصر قدیمی و بزرگ و …) آغاز می شوند کودک مخاطب با دل خوشی، مطمئن شود که آن چه در این داستان می یابد در زمان و مکان او اتفاق نیفتاده و تنها او باید از ماجراهای آن تجربه کسب کند. برای پرداختن به موضوع افسانه در ادبیات کو...

نقش­مایه ­ها در هنر سفالگری حامل مفاهیم و مضامینی است، که تجلی­گر جهان­بینی جوامع بشری به شمار می‌آیند؛ نقوشی که بر سفال نقش می‌بندد، بیانگر میراثی است که در آن بستر به وجود آمده­اند. تحقیق پیش رو، به بررسی و تحلیل نقوش جاندار برروی سفالینه­های نیشابور در دوره سامانیان می­پردازد؛ که جزو زیباترین و اسرارآمیزترین نقوش سفالینه­های اسلامی محسوب می شوند. اهداف این پژوهش عبارتند از: شناخت مفاهیم و مض...