ابن‌سینا همواره از تمایز و تقابل دو نوع وجود، وجود خاص و وجود اثباتی، سخن می‌گوید که خود مبنای تمایز ماهیت و وجود است. به همین جهت، مسئلۀ مشهور تمایز میان ماهیت و وجود به نوعی در خصوص این تمایز نیز مطرح می‌شود. مسئله آن است که آیا وجود خاص اساساً وجود است؟ این در واقع مسئله‌ای است در خصوص ماهیت: آیا در درک ابن‌سینایی از ماهیت، معنایی از وجود حاضر است؟ این جستار تلاش می‌کند تا بر اساس ارتباط وجود...

پایان¬نامه¬ی حاظر درصدد است که چگونگی ارتباط نفس با مبادی عالیه هستی را به تصویر کشیده، به عبارت دیگر درپی این است که نفس با عقل فعال به چه صورت در ارتباط است، برای تبیین این مهم به تحلیل رابطه¬ی میان نفس و عقل فعال و توضیح نحوه¬ شهود مبادی عالیه پرداخته می-شود. برای روشن شدن رابطه¬ی نفس با مبادی عالیه هستی، ابتدا بیان مراتب وجود عقل و عقل انسان از نظر مشاء و اشراق ضروری به نظر می¬رسد. از نظر...

تحلیل [مفهوم] اصالت با نظر به دلالتها (معانی) و چالشهای آن برای «esp»   دکتر موسی نوشی کوچکسرایی* سلمان احمدوند***   چکیده اصالت[1] متون و فعالیتهای آموزشی از مشخصه­های مهم در آموزش ارتباطی زبان است. در حال حاضر این اتفاق نظر وجود دارد که در دوره­های [تدریس] انگلیسی با اهداف ویژه (esp = english for specific purposes) باید از متون و فعالیتهای اصیل (معتبر) استفاده شود زیرا به­کارگیری آنها موجب پی...

در این تحقیق به نقد و بررسی نظریه اعتبارات شیخ اشراق از دیدگاه صدرا پرداخته شده است . تقسیم مفاهیم و درک تمایز آنها از دیرباز مورد توجه متفکران بوده است . در فلسفه اسلامی سهروردی بیش از همه به این مسئله توجه کرد و برای پیشگیری از خلط اعتبار و حقیقت ، صفات را به دو دسته تفکیک کرد: 1- صفات عینی ( معقولات اولی ) صفاتی هستندکه مستقیم از خارج گرفتــه شــده و از آن حکـایت می کنند ، مثل : سیاهی . 2- ص...

در فلسفه‌ی مشائی ماهیات به جوهر و عرض تقسیم می‌شوند و چون حق‌تعالی ماهیت نیست، بنابراین نه جوهر است و نه عرض. اما در حکمت خاص صدرایی، نه‌تنها حق‌تعالی جوهر خوانده می‌شود، بلکه فراتر از آن، حق‌تعالی تنها جوهر هستی است. اعراض از مراتب وجود جوهر به شمار مى‌روند. عرض وجودى مستقل در کنار وجود جوهر نیست. رابطه‌ی میان جوهر و عرض، عمیق‌تر از رابطه‌ی میان دو شیئى است که به هم ضمیمه شده‌اند. این ...

اگزیستانسیالیسم یکی از مهم ترین مکاتب فلسفی قرن بیستم است. این مکتب، تفکر در باب انسان را محور مباحث خود قرار داده و با ایمانی که نسبت به توانایی انسان دارد در پی آن است تا وظایف او را از کیفیت و نحوه ی وجودش در عالم اتخاذ کند. وجه تمایز و در عین حال تفاخر این مکتب نسبت به سایر مکاتب در آن است که این مکتب به جای حقیقت فی نفسه ، حقیقت انسانی و حقایقی را که در رابطه با انسان معنی دار می شوند، مور...

اگزیستانسیالیسم نهضتی فلسفی و ادبی در قرن بیستم است که مبتنی بر آموز? تقدم وجود بر ماهیت است. برطبق دیدگاه اگزیستانسیالیسم، انسان کاملا آزاد و کاملا مسئول اعمال خود است و این مسئولیت خاستگاه دلهره ای است که زندگی او را احاطه می کند. در فلسف? اگزیستانسیالیسم، درخت ها و کوه ها، کارخانه ها و شاهراه ها همگی واقعیت های نفس الامری هستند که «هستی» دارند اما برحسب مصطلحات این فلسفه، «وجود» ندارند. در ا...

نظریۀ «قرارداد اجتماعی» از مهم‌ترین نظریاتی است که پس از رنسانس، در خصوص منشأ «حق حاکمیت» در جهان غرب مطرح شده است. هر نظریه‌ای که در علوم انسانی مطرح می‌شود، تحت تأثیر مبانی فلسفی هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی و انسان‌شناسی خاص خود است که بررسی این مبانی و نحوۀ ارتباط آن با نظریۀ مربوطه، «روش‌شناسی بنیادین» خوانده می‌شود. این مقاله با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی و با بهره‌گیری از رویکرد روش‌شناسی...

مقاله حاضر در مقام پژوهشی مقایسه ای به بررسی کلامی-فلسفی دیدگاه اگزیستانسیالیسم و نهج البلاغه نسبت به موقعیت های استثنایی یا پیش آمدهای خاص زندگی انسان ها می پردازد. اگزیستانسیالیست ها از این پیش آمدها به موقعیت های مرزی تعبیر می کنند و آن را یکی از مبانی جنبش فکری خود می دانند و معتقدند که انسان به واسطه ی قرار گرفتن در این موقعیت ها، به شناخت راستین خود دست می یابد. نهج البلاغه از این موقعیت ...

افرادی برای اصالت وجود اهمی چندانی قائل نیستند. اما محققانی هم به حمایت از آن پرداخته و به نقش فوق العاده آن تاکید کرده اند. ملاصدرا که مبتکر این نظریه است سرسختانه از آن دفاع کرده و با ادله متعدد به اثبات آن پرداخته و آن را از مهمترین مقاصد فلسفی می شمارد. تشخیص مقولات صور نوعیه – ترکیب ماده و صورت – تشخیص امور حقیقی از امور اعتباری معقول ثانی و مساله شناخت – کلیات – و کلی طبیعی از مسائلی است ...