نظریة موسوم به «مبناگرایی سنتی» که اول بار ارسطو مطرح کرده بود، در قرون وسطی نیز مورد توجّه قرار گرفت. توماس آکوئیناس نظریة مبناگرایی ارسطویی را با اندکی تغییر همچنان حفظ کرد. امّا ویلیام اکام با تلقّی خاصّ خود از سازوکار حصول معرفت، مبناگرایی ای را ارائه داد که بر واقع گرایی مستقیم مبتنی بود و با تأکید بر یقینی بودن تجربه و رد نظریة صورت، طریقی را پیمود که برخی از ایرادهای وارد بر مبناگرایی ارسطوی...

در این مقاله، قرائت هگل از اخلاق ارسطویی ذیل دو مفهوم بنیادی «سعادت» و «فضیلت» و پیامدهایی که بر این قرائت مترتب است، بیان می‌‌شود. در تفسیر هگلی، این دو مفهوم نسبت به تلقی کلاسیک ارسطویی کارکردی اجتماعی تر و در عین حال تعینی سابجکتیو به خود می‌‌گیرند، تا از این طریق فرد و اجتماع در روندی دیالکتیکی در چهارچوبی فضیلت مند به خیری یگانه که همان آزادی است، دست یابند. اصالت و به یک معنا تقدم اندیشه ...

این مقاله در پی آن است که خوانش پل ریکور، فیلسوف فرانسوی، از مفهوم میمسیس را، که در زمره مهم‌ترین و بحث‌انگیزترین مفاهیم در تاریخ فلسفه هنر است، بررسی و تحلیل کند و به این پرسش اصلی پاسخ دهد که چگونه ریکور با آغازیدن از مفهوم ارسطویی میمسیس و با عطف نظر به مفاهیم همبسته با آن، یعنی موتوس و پراکسیس، دامنه دلالت این مفهوم را می‌گسترد و میمسیس را در نسبتی متقابل و بارآور با مفاهیم زمان و روایت قرا...

سه تا از صناعات پنج‎گانة ارسطویی برهان، خطابه و جدل است. ارسطو و منطق‌دانان مسلمان به‎دقت و تفصیل آنها را از لحاظ ماده و صورت و هدف و نتیجه بیان نموده‌اند. روش‎های دعوت قرآنی در سورة نحل به‎ترتیب چنین آمده است: حکمت، موعظة حسنه و جدال احسن. معنای این سه کلمه هم با تحقیق در عرف قرآن آشکار است. برخی منطق‌دانان و بعضی از مفسران مسلمان سه روش یادشده را با سه فن ارسطویی منطبق دانسته‌اند. بعضی این رو...

هدف از انجام پژوهش حاضر تعیین تأثیر آموزش مستقیم مهارت‌های تفکر بر تفکر نقادانۀ دانش‌آموزان دختر ابتدایی است. روش تحقیق از نوع روش نیمه‌تجربی و طرح دوگروهی با پیش‌آزمون و پس‌آزمون بوده است. آزمودنی‌ها شامل 32 دانش‌آموز پنجم ابتدایی شهر مراغه بودند که 17 نفر به عنوان گروه آزمایش برای آموزش مستقیم مهارت‌های تفکر و 15 نفر به عنوان گروه شاهد برای آموزش با برنامۀ جاری مدرسه که با روش نمونه‌گیری در د...

هدف این نوشتار،بررسی داستان رستم وسهراب با توجه به فضایل اخلاقی در اندیشه ارسطو است. فضیلت از نگاه ارسطو،ملکه اخلاقی ستوده ای است که میان دو حد افراط وتفریط جای دارد؛شجاعت،صداقت،بزرگ منشی،درستکاری در شمار این فضایلند. دراین مقاله،پس از نگاهی کوتاه به رویکرداخلاقی ارسطو در زمینه فضایل اخلاقی،این فضایل در داستان رستم وسهراب،بررسی شده اند. تحلیل داستان رستم وسهراب از این نظر،نشان دهنده تناظری قابل...

فیلسوفان همواره نظریه‌هایی درباره‌ی چیستی بهروزی به‌دست‌ داده‌اند اما از روانشناسی غافل بوده‌اند و روانشناسان نیز در بحث‌های خود از بهروزی، هیچ نظریه‌ای درباره‌ی چیستی آن در اختیار نداشته‌اند. مایکل بیشاپ در کتاب زندگی خوب: یکپارچه‌سازی فلسفه و روانشناسی بهروزی می‌کوشد تا این دو حوزه‌ی ظاهراً از هم جدا را با یکدیگر و تحت رویکردی جامع متصل سازد و حاصل نیز تقریر چارچوب نویی برای فهم زندگی خوب و به...

نگاهی به سابقة اقتباس از متون ادبی در هنرهای نمایشی­ ازجمله سینما، تلویزیون و تئاتر در جهان نشان می­دهد که اقتباس می­تواند خلأهای متنی موجود در بخش تئاتر و سایر انواع نمایش را به بهترین وجه پر کند. در ادبیات فارسی، به ­رغم توصیفی بودن متون ادبی، کم نیستند آثاری که ظرفیت­های نمایشی زیادی دارند و می­توان با بهره­گیری از آن­ها به غنای متون نمایشی افزود. یکی از این آثار که به دلیل شهرت منطق الطیر و...

تفسیر منطقدانان سنتی از قیاس حملی به گونه‌ای است که آنها را در تحلیل قیاس مساوات و سایر قیاس‌های متضمن نسبت، با مشکل روبرو می‌کند. منطقدانان قرن سیزدهم میلادی برای بیرون رفتن از این مشکل دو شیوه را بکار می‌بندند. یک شیوه، همان شیوة ابن‎سینا است یعنی اضافه کردن یک مقدمه به قیاس و شیوه دوم، راه حل فخررازی و کاتبی است که بدون اضافه کردن مقدمه‌ای و با تکیه بر حدوسط شرایط انتاج قیاس را فراهم می‌کنند...