وقوع بیداری اسلامی در سال 2011 میلادی در مهم ترین بخش از جهان اسلام و تداوم اعتراضات در عربستان سعودی، اردن و بحرین و احتمال گسترش آن به دیگر کشورهای عرب موجب بر هم خوردن نظم پیشین در منطقه، میزان و نحوه اقدامات قدرت های منطقه ای، بین منطقه ای و فرا منطقه ای شده است. در چنین شرایطی که حفظ نظم پیشین به دلیل غیرقابل پیش بینی بودن این تحولات برای آمریکا غیرممکن شد، این کشور تلاش کرد از طریق مدیریت...

این مقاله می کوشد رویکردهای ترکیه و ایران را درقبال رخداد های خاورمیانه به روش تطبیقی بررسی کند. انقلاب های عربی در خاورمیانه، نه تنها کشورهای منطقه، بلکه روابط بین آن ها را تحت تأثیر قرار داده است. روابط کشورهای ترکیه و ایران باتوجه به همسویی یا تعارض منافع درنتیجۀ رخداد های جدید، از این تأثیر دور نبوده است. ایران و ترکیه به مثابه دو همسایه و دو قدرت تأثیرگذار بر تحولات خاورمیانه، با واکنش به ...

تحولات اخیری که کشورهای خاورمیانه را فراگرفته، سبب برجسته شدن اصول اخلاقی در سیاست خارجی بازیگران دخیل شده است. در این مقاله سعی خواهیم کرد این موضوع را بیشتر در سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا که بازیگری مهم و فعال در بحران اخیر خاورمیانه است، مورد ارزیابی قرار دهیم. سئوالی که در مقاله حاضر مطرح شده این است که آمریکا بین دو ارزش پایه ای موجود در رهیافت مکتب انگلیسی و رهیافت هنجاری  یعنی نظم بی...

مسائل داخلی ترکیه هم همانگونه که تحولات اخیر این کشورنشان داد ظرفیت ایفای یک نقش فعال در مسائل منطقه ای را به ترکیه نمی دهد. ضمن اینکه محوریت ایفای نقش فعال ترکیه در مسائل منطقه ای به دلیل اتصال نهادها و ساختار سیاسی این کشور با نهادهای غربی همچون ناتو و تمایل دائمی ترکیه برای پیوستن به اتحادیه اروپا سبب می شود که نوعی بی اعتمادی در دامنه پذیرش نقش ترکیه در منطقه در بین بازیگران کلاسیک همیشه وج...

جهان عرب در قرون اخیر سه موج بیداری را پشت سر گذارده که بیداری نخست عربی به‌ویژه پس از جنگ جهانی اول و با هدف کسب استقلال کشورهای عربی از امپراتوری عثمانی به اوج رسید. در موج دوم که پس از جنگ جهانی دوم شکل گرفت، این کشورها با رویکرد پان‌عربیسم در پی رهایی از سلطة استعمار بودند. دو موج مذکور فرهنگ نخبه‌گرایانة سیاسی را بر جهان عرب حاکم ساخت که به گسترش و استحکام اقتدارگرایی انجامید. موج سوم بیدا...

بدون تردید تحولات عربی یکی از مهم‏ترین و تأثیرگذارترین تحولاتی است که طی چند دهه گذشته در خاورمیانه روی‌داده است. البته در ارتباط با ماهیت و محتوا و حتی عنوان این تحولات اختلاف‏نظرهای گسترده‏ای وجود دارد. به‌واقع استفاده از عناوینی هم چون بهار عربی، تحولات عربی، انقلاب‌های عربی یا بیداری اسلامی، نشان‏گر نگاه‏های مختلف و متفاوت به ماهیت تحولاتی است که طی چند سال گذشته خاورمیانه را فراگرفته و همچ...

از دهه 1990 به این سو، شاهد پیدایش و گسترش حوزه عمومی فراملی در فضای سایبری و ماهواره ای و بسیج افکار عمومی در سطح جهانی هستیم. از سال 2000 میلادی به این سو، در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا نیز نوعی حوزه عمومی در فضای سایبری و ماهواره ای شکل گرفته و در حال گسترش است. در این نوشتار، با روش تبیین علی- تحلیلی، نگارنده در صدد ارائه پاسخ تحلیلی به این پرسش است که چرا شبکه ماهواره ای الجزیره در شکل ...

چکیده تحقیق حاضر به بررسی دیدگاه ها در زمینه مخاطبان قرآن پرداخته است. در این زمینه چهار دیدگاه بررسی شده است: عام بودن مخاطبان قرآن، مخاطب قرآن بودن ائمه (علیهم السلام)، مخاطب قرآن بودن شخص رسول خدا(ص) و مخاطب قرآن بودن عرب عصر نزول. در بیان دیدگاه اخیر آمده است که مخاطب قرآن، عرب عصر نزول است؛ ولی در عین حال تکالیف آن برای همه مردم جهان، تا قیام قیامت می باشد و هم چنین، مخاطب بودن عرب عصر نز...

مجموعه کتاب های جهان اسلام به مطالعه تغییر و تحولات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی کشورهای جهان اسلام به ویژه مناطق استراتژیکی همچون شمال آفریقا، غرب آسیا، آسیای مرکزی و جنوب شرق آسیا در سال‌های 2010 به بعد، پرداخته است. هم اکنون، بیش از یک سال از نهضت‌های بیداری اسلامی ملت‌های مسلمان و شجاع و کهن مصر، لیبی، یمن و بحرین می‌گذرد و عموم مردم جهان، اطلاعات کاملی از خصوصیات  نظام سیاسی و مسائل فرهنگی، اق...

تحولاتی ‌که طی سال‌های اخیر در خاورمیانه عربی و شمال آفریقا ایجاد شده، از زوایای گوناگون قابل تحلیل است. از بطن این تحولات، «سلفی‌گرایی سنتی» دچار دگردیسی شده و پدیده «نئوسلفیسم» به وجود آمده است. این مقاله، با بررسی مؤلفه‌ها و عناصر گفتمان نئوسلفیسم، «دگرسازی شیعی» را وجه اساسی این گفتمان تلقی کرده، و با رویکردی آینده‌پژوهانه و آسیب‌شناسانه، پیامدهای آن را در زمینه ایجاد اختلاف و تضعیف جهان اس...