قاسم ترابی
دانشیار روابط بین الملل، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران
[ 1 ] - موانع تحقق خط لوله تاپی بر اساس نظریه همگرایی
چکیده ترکمنستان یکی از جمهوری های استقلال یافته از اتحادیه جماهیر شوروی است که با دارا بودن منابع عظیم گاز طبیعی، از دیرباز دارای موقعیت برجسته ژئواکونومیکی بوده است. در این راستا رهبران ترکمنستان برای بهره برداری از این موقعیت به دنبال تنوع بخشی به بازارهای صادراتی و کسب آزادی عمل بیشتر از روسیه از طریق ساخت خط لوله انتقال گاز به افغانستان، پاکستان و هند هستند. علیرغم نیاز فراوانی که این کشور...
[ 2 ] - موانع تحقق ابرپروژه جاده ابریشم از چشمانداز نظریه همگرایی
ابرپروژه راه ابریشم جدید برای اولین بار در سال 2013 توسط شی جنیگ پین رهبر جمهوری چین طی سخنرانی در دانشگاه نظربایف قزاقستان مطرح شد. کمربند اقتصادی جاده ابریشم جدید صرفا یک جاده نیست، طرحی اقتصادی، سیاسی، امنیتی و ژئوپولیتیکی با فرآیندی باز و چندقطبی است که تقریبا تمامی کشورهای موجود در مسیر را در برمیگیرد. قرار است تحقق این طرح عاملی برای رشد و شکوفایی کشورهای فعال در پروژه شود. با این حال ت...
[ 3 ] - توسعه جنوب در عرصه جهانی‌شدن
کشورهای جنوب در عرصه جهانی‌شدن با چه فرصتها و تهدیداتی مواجه هستند؟ آیا در دوران بلوغ نظام سرمایهداری، هنوز برای برخی از کشورهای جنوب فرصت توسعه وجود دارد؟ در پاسخ به این سوال برخی از کارشناسان عمدتاً چپ این ایده را مطرح میکنند که جهانی‌شدن در عرصه اقتصادی به معنای گسترش نظام سرمایهداری و در نتیجه افزایش شکاف بین کشورهای فقیر و غنی است. در این راستا، آنها به آمارهای نهادهای معتبر بین‌المللی ...
[ 4 ] - راهبرد ضدتروریسم چین و آمریکا در آسیای مرکزی
هدف اصلی مقاله حاضر بررسی مقایسهای سیاست چین و آمریکا در قبال تروریسم در آسیای مرکزی است. در همین راستا، پرسش اصلی مقاله این است که چین و آمریکا چگونه سیاستی نسبت به گسترش تروریسم در آسیای مرکزی اتخاذ کرده‌اند؟ در پاسخ به سوال فوق فرضیه مقاله این گونه مطرح میشودکه چین و آمریکا به رغم رقابت کلان در آسیای مرکزی، سیاست تعامل و همکاری را برای مبارزه با تروریسم در پیش گرفته‌اند. البته در مقایس...
[ 5 ] - تکامل راهبرد ناتو در قبال جنگ سایبری؛ دلایل، ابعاد و مؤلفهها
هدف اصلی این مقاله تبیین دلایل روی‌آوردن سران ناتو به فضای سایبر و معرفی اصول و محورهای راهبرد سایبری ناتو در قبال جنگ سایبری میباشد. سؤال اصلی این است که چه عواملی باعث تدوین و تکامل راهبردی سایبری ناتو در قبال جنگ سایبری شدند؟ در پاسخ، فرضیه مقاله این گونه مطرح میشود که ماهیت پیچیده و متفاوت فضای سایبر، آسیبپذیریهای جدی کشورهای عضو و نگرانی از تهدیدات سایبری سایر کشورها، مهمترین دلایل تد...
[ 6 ] - تبیین سیاست خارجی روسیه در قبال بحران اوکراین از منظر رئالیسم کلاسیک
بحران در اوکراین با برکناری رئیس‌جمهور و فعال شدن دوباره روسیه در عرصه نقش‌آفرینی در مسائل کی‌یف آغاز گردید. غرب، بحران اوکراین را انقلاب و روسیه آن را کودتا نامید. همین تضاد در نگرش، گویای وقوع احتمالی کشمکش‌های جدید میان غرب و روسیه بود. با جدا شدن کریمه از اوکراین و الحاق به روسیه، بزرگترین تنش‌ها میان غرب و مسکو پس از جنگ سرد رخ داد. مقاله حاضر در پی یافتن پاسخ این سوال است که آیا می...
[ 7 ] - تبیین سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران سوریه از منظر واقع‌گرایی تدافعی
هدف مقاله حاضر تبیین سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران سوریه است. در این راستا این پژوهش با اتخاذ رویکرد تیلی – توصیفی درصدد پاسخگویی به این سؤال است که تا چه میزان واقع‌گرایی تدافعی توان و ظرفیت تبیین سیاست خارجی ایران در قبال بحران سوریه را دارد؟یافتههای مقاله حاکی از آن هستند که جمهوری اسلامی ایران در سوریه به دنبال حفظ ...
[ 8 ] - نقد کتاب: فواز جرجیس، خاورمیانه جدید، اعتراض و انقلاب در جهان عرب، دانشگاه کمبریج، 2004، 502 ص
بدون تردید تحولات عربی یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین تحولاتی است که طی چند دهه گذشته در خاورمیانه روی‌داده است. البته در ارتباط با ماهیت و محتوا و حتی عنوان این تحولات اختلافنظرهای گستردهای وجود دارد. به‌واقع استفاده از عناوینی هم چون بهار عربی، تحولات عربی، انقلاب‌های عربی یا بیداری اسلامی، نشانگر نگاههای مختلف و متفاوت به ماهیت تحولاتی است که طی چند سال گذشته خاورمیانه را فراگرفته و همچ...
[ 9 ] - نقش هویت در سیاست خارجی عربستان سعودی
تقابل هویتی یکی از منابع اصلی تقابل و تضاد در عرصه سیاست بین‌المللی به شمار می‌آید. به این معنا که وجود اختلاف در هویت کشورها، موجبات تنش بین آنها را فراهم می‌آورد، در حالی که همگرایی و شباهت بین کشورها می‌تواند منجر به همکاری شود. مقاله حاضر با درک چنین تناقضی درصدد پاسخ با این سوال است که چرا عربستان سعودی که خود را رهبر جهان اسلام می‌داند، بارها با قدرت گرفتن کشورها و جنبش‌های اسلام‌گرا در م...
[ 10 ] - نقش هویت در سیاست خارجی عربستان سعودی
تقابل هویتی یکی از منابع اصلی تقابل و تضاد در عرصه سیاست بین‌المللی به شمار می‌آید. به این معنا که وجود اختلاف در هویت کشورها، موجبات تنش بین آنها را فراهم می‌آورد، در حالی که همگرایی و شباهت بین کشورها می‌تواند منجر به همکاری شود. مقاله حاضر با درک چنین تناقضی درصدد پاسخ با این سوال است که چرا عربستان سعودی که خود را رهبر جهان اسلام می‌داند، بارها با قدرت گرفتن کشورها و جنبش‌های اسلام‌گرا در م...
[ 11 ] - نقد کتاب: فواز جرجیس، خاورمیانه جدید، اعتراض و انقلاب در جهان عرب، دانشگاه کمبریج، 2004، 502 ص
بدون تردید تحولات عربی یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین تحولاتی است که طی چند دهه گذشته در خاورمیانه روی‌داده است. البته در ارتباط با ماهیت و محتوا و حتی عنوان این تحولات اختلافنظرهای گستردهای وجود دارد. به‌واقع استفاده از عناوینی هم چون بهار عربی، تحولات عربی، انقلاب‌های عربی یا بیداری اسلامی، نشانگر نگاههای مختلف و متفاوت به ماهیت تحولاتی است که طی چند سال گذشته خاورمیانه را فراگرفته و همچ...
[ 12 ] - ابتکار جاده ابریشم؛ ابتکار چین برای هژمونی
چکیده ابتکار جاده ابریشم بزرگترین ابتکاری است که تاکنون توسط یک کشور در سطح جهان اعلان‌شده و در حال اجرا میباشد. این ابتکار شصت‌وپنج کشور مختلف جهان را در برمیگیرد و هزینه آن بالغ‌بر چهار هزار میلیارد دلار در 900 پروژه مختلف برآورد میشود. ضمن اینکه این طرح ابعاد و اهداف اقتصادی، سیاسی و امنیتی گستردهای دارد که هدف مقاله حاضر تجزیه‌وتحلیل ابعاد مختلف آن است. در این راستا سؤال اصلی مقا...
نویسندگان همکار