واژه تأویل در تفاسیر عرفانی و اثری نقش پررنگی دارد. در بین تفاسیر اثری، تفسیر فیض کاشانی به دلیل اشتمال آن بر تأویلات ائمه(ع) و به طور محدود تأویلات خود فیض از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. در بین تفاسیر عرفانی نیز تفسیر منسوب به ابن عربی مشتمل بر تأویلاتی است که منطبق بر معنا و مفهوم تأویل در حوزه عرفانی است. مقایسه این دو اثر از جنبه مفهومی و و روشی می‌تواند در روشن‌...

پس از رحلت پیامبر اکرم (ص)، امام علی(ع) و پس از وی دیگر ائمه اهل بیت(ع) به حفظ، احیا و آموزش سنّت              نبوی، که همان تفسیر و تبیین و تعلیم قرآن کریم و تبلیغ معارف و احکام آن بود، همّت گماردند و در این باره        اقدامات لازم را انجام دادند که پاره ای از مهمترین آنها عبارت است از: دعوت و فراخوان عمومی برای پرسش از            تفسیر قرآن؛ که طی آن از همه ی مردم دعوت شد تا از امام(ع) در باره...

مصحف امام علی(ع) که نسخه دست نوشته آن حضرت از قرآن کریم به املاء پیامبر اکرم(ص) می باشد جزء میراث و منابع گران بهای علوم امامان شیعه است. وجود این مصحف بر طبق روایات هر دو مذهب شیعه و اهل سنت مورد تأیید قرار گرفته و غیرقابل انکار می باشد. دیدگاه مشهور عالمان شیعه این است که محتوای مصحف علی(ع) در ترتیب سوره ها و احتمالاً در تعداد اندکی از آیات و وجود تفسیر و تأویل آن ها با مصحف موجود تفاوت دارد. ...

چکیده ائمّة اطهار(ع) مفسّران راستین قرآن کریم هستند. آنچه امام معصوم دربارة قرآن تفسیر می‌نماید، همان سخن قرآن است؛ چراکه آنان قرآن ناطق‌اَند وعلم تفسیر آن را از رسول خدا(ص) اخذ کرده‌اند. از آنجا که آن بزرگواران داناترین این افراد به معارف قرآن بعد از آن حضرت(ص) می‌باشند، در این تحقیق بر آن شدیم تا به روایات امام باقر(ع) در باب این علوم بپردازیم. مقالة حاضر گونه‌ها و روش‌های تفسیری امام باقر(ع) را...

فهم هر پیامی در درجه نخست وابسته به فهم لغات و ترکیبات آن است و کلام خدای رحمان هم از این قاعده مستثنا نیست. این موضوع درباره قرآن از جایگاه والاتری برخوردار است؛ زیرا دانستن معانی مفردات قرآن کریم، یکی از شروط لازم و ضروری برای مفسر قرآن کریم محسوب می شود که در نتیجه آن می توان از بدفهمی مراد خدای تعالی در امان ماند. معصومان: به عنوان کسانی که مبین و مفسر اصلی قرآن کریم و آشنا به لایه های درو...

آگاهی از روش معصومین، به خصوص امام علی  (ع) به عنوان وارث علم پیامبر، ما را در استفاده صحیح و روشمند از قرآن رهنمون می سازد. ضرورت پرداختن به این موضوع وقتی دوچندان می نماید که بدانیم شمار شایان توجهی از روایات این امام همام در تفاسیر اهل سنت ذکر و به آن ها استناد شده است. مقالۀ حاضر به روش توصیفی ـ کتابخانه ای ابتدا روایات تفسیری امام علی  (ع) را از این مصادر استخراج و سپس گونه ها و روش های آن...

نگارنده این رساله با موضوع "جلوه های عرفان در شعر عصر انقلاب اسلامی، با نگاهی ویژه بر شعر عرفانی امام خمینی (ره)" کوشیده است تا پس از طرح مقدمات و تعاریف و گذری کوتاه بر پیشینه شعر عرفانی فارسی و ویژگیها، زمینه ها و اختصاصات آن، تجلیات عرفانی در شعر شاعران عصر انقلاب اسلامی را بررسی و معرفی کند. در این میان ضمن بررسی دواوین و دفاتر شعر شاعران عصر انقلاب اسلامی که عصر تحول عمیق فرهنگی ملت ایران ...

دیدگاه کلامی مولوی با دیدگاه عرفانی او در باب جبر تفاوت دارد. او از منتقدان جبر کلامی، و از مدافعان جبر عرفانی است. مولوی دیدگاه اهل جبر نکوهیده را، به دلیل نتایج نامطلوب دنیوی و اخروی آن، نمی‌پذیرد ولی جبر در مفهوم عرفانی رضا و معیّت با حق و توحید افعالی را قبول دارد. نفس‌پرستی، دنیاگرایی و حقیقت‌ستیزی را از دلایل نقد و ردّ جبر نکوهش شده‌ی اهل جبر، و خداگرایی، حقیقت‌طلبی و نفس‌ستیزی را از دلایل ...

یکی از مباحث مهم در حوزه علوم قرآنی و تفسیر، مسئله «مبانی یا اصول تفسیر» است. مبانی تفسیر که همان باورها و اصول پذیرفته شده و مسلّم نزد مفسّر است، در فرایند تفسیر وی، ایفای نقش می‌کند و پذیرش یا عدم پذیرش آنها، سبب رویکرد خاص در تفسیر می‌گردد. از آنجا که مبانی مفسران متفاوت است، لذا اختلاف در تفسیر پدید می‌آید. از امام محمدباقر (علیه‌السلام) روایات فراوانی در حوزه تفسیر آیات قرآن و علوم قرآنی باق...

 تفسیر، رسالت قرآن، اهداف و انواع تفسیر و روش تفسیرى امام خمینى مورد بررسى قرار گرفته است. نویسنده با طرح سه مطلب مقدماتى راجع به پیدایى دغدغه فهم قرآن در میان مسلمان و پیدایش علوم قرآنى در اثر آن و ظهور روشهاى گوناگون تفسیرى در بستر تاریخ، به بررسى دیدگاه امام خمینى راجع به تفاسیر موجود پرداخته و انتقادات ایشان را درباره تفاسیر یاد شده که بیانگر دیدگاه ایشان راجع به تفسیر بایسته است، بدین‌گونه...