رسالت خطیر ادبیات تطبیقی، تشریح خط سیر روابط و مناسبات میان ادبیات ملل جهان و ﺗﺄکید و توسعه مبادلات فکری، ادبی و فرهنگی است. پتانسیل و ظرفیت ادبی شاهنامه¬ فردوسی قابل سنجش با هر اثر حماسی است. از این رو، شاهنامه، اثر سترگ فردوسی که حماسه¬ای ملّی و طبیعی است با انه¬اید اثر ویرژیل که برترین نمونه¬ حماسه¬ کلاسیک مصنوع است، قابل سنجش و تطبیق است. بنابراین، هدف مقاله¬ حاضر سنجش و بررسی وجوه افتراق ...

تلمیح از جمله شگردها و فنونی است که شاعر برای بیان مقصود و زیباسازی کلام خود از آن بهره می گیرد، که علاوه بر ایجاز و اختصار از گسترش معنایی بالایی برخوردار است. در شعر فارسی انواع تلمیحات کاربرد دارد و در غزل عرفانی بیشتر از تلمیحات مذهبی استفاده می شود. برای درک و فهم عبارت یا ابیاتی که در آن تلمیح وجود دارد، اطلاع و آگاهی کامل از داستان، شعر، مثل مورد اشاره، ضرورت دارد، زیرا این شناخت و آ گاه...

تلمیح یکی از عناصر بدیعی است که بیانگر میزان قدرت و مهارت شاعر از روایات و اشارات و به طور کلی فرهنگ شاعر می باشد. در ورای اشارات و تلمیحات پشتوانه عظیمی از اندیشه ها و ادراک هر قومی نهفته است که در طول سالیان دراز شکل گرفته است و چکیده آن اندیشه ها در قالب تلمیحات مورد استفاده شاعران قرار می گیرد. بنابراین با درک ابعاد تلمیح می توان به قسمتی از فرهنگ و اعتقادات هر ملتی پی برد. در این پژوهش که ...

دعا از عناصر مهم کتاب شاهنامه است . حکیم ابوالقاسم فردوسی در حماسه ی ماندگار خود- شاهنامه – بخش وسیعی را به موضوع دعا و نیایش و انواع درخواست ها به درگاه خداوند، اختصاص داده است و گستردگی و فراوانی دعا در شاهنامه موجب شده است که این موضوع در شاهنامه جلوه ی خاصی داشته باشد. شاهنامه بر اساس قدیمی ترین اساطیر ایران به نظم درآمده است . این کتاب چه از حیث حفظ روایات کهن ملی و چه از لحاظ تأثیر در ن...

شاهنامه ی فردوسی همواره به عنوان گنجینه ای از اندیشه و تفکر هنری تأثیرگذار، مورد توجه و استفاده ی نگارگران در اکثر دوره های تاریخ نگارگری به خصوص دوره صفویه و قاجار بوده است. کیفیت تصویرگری شاهنامه در دوره های اخیر با توجه به شرایط تاریخی، فرهنگی و هنری خاص آن ویژگی های متفاوتی داشته است. با مطالعه ی تطبیقی عناصر مصور اسطوره ای درمجالس شاهنامه های این دو دوره، کیفیت تصویرگری و سیر تحولات آنها م...

تلمیح یکی از بهترین منابع معنی‌آفرینی در ادبیات فارسی است. تلمیحات موجود در ابیات یا عبارات ادبی چکیده و عصاره آیات و روایات و داستان‌های تاریخی و مذهبی هستند. لذا برای درک بهتر بیت یا عبارتی که حاوی تلمیح است، می‌بایست آیات و احادیث، داستان یا مثل مورد اشاره را به تمامی دانست. شعلة گلپایگانی از شاعران اوایل دورة بازگشت است که در نیمه دوم قرن دوازدهم هجری در گلپایگان اصفهان زندگی می‌کرده است. ...

تلمیح یکی از اصطلاحات فن بدیع است؛ عنصری فرامتنی که با پیوستن به متنِ دیگر، ساختار و معنای دیگر گونه­ای می­یابد. ویژگی بیناذهنی و بینامتنی تلمیح، سبب می­شود تا بین گوینده و خواننده، مشارکتی شکل گیرد. هدف اصلی این مقاله، واکاوی نسبت ایدئولوژی و تلمیح است؛ ازاین رو، با تأکید بر شعر شاملو به این اصل توجّه دارد که تلمیح نمی­تواند بدون ایدئولوژی، ویژگی بینامتنی خود را در متن تثبیت کند. احضار تلمیحات، ...

تلمیح به دلیل ظرفیت­های بالای ارتباطی، در سیر تطور ادب فارسی نمود داشته و در شعر معاصر فارسی نیز، بازتاب ویژه­ای یافته است. این آرایۀ معنوی موجب بازتاب روایت و داستان در گسترۀ شعر می­شود. انعکاس موجز رویدادهای ادبی و غیرادبی در گسترۀ شعر و نثر، تلمیح را به آرایه­ای پرکاربرد بدل کرده است. در شعر معاصر، تلمیح با حفظ کارکردهای پیشین، برای تبیین و تشریح دغدغه­های شخصی، سیاسی و اجتماعی شاعر نیز، به ...

چکیده امروزه عملکردهای فرهنگی سبب شده است که  قلمرو ادبیّات کودک و نوجوان به سوی متون کهن ادبی کشیده شود. در این میان شاهنامه ی فردوسی، شاهکار کلاسیک زبان فارسی به عنوان پرکاربردترین متن ادبی کهن، وارد محدوده ی ادبیّات رسمی کودکان و نوجوانان ایران شده است. در این مقاله ضمن معرّفی انواع اقتباس مفهومی و نگارشی از شاهنامه در ادبیّات کودک و نوجوان، چگونگی کاربردهای آن نیز  بررسی شده است. این تحقیق نشا...

پیشرفت سریع و تحول نوین نگارگری ایران که منجر به شکوفایی آن در سده نهم و دهم ه.ق گردید سبب شد که مقارن با دوران حکومت تیموریان و سالهای اوج اقتدار صفویان در ایران برترین نسخ خطی شعر فارسی در کارگاههای سلطنتی و به همت و یاری برجسته ترین هنرمندان سراسر کشور آفریده شوند. نفوذ عناصر نقاشی چینی به هنر نگارگری ایران در آغاز این دوره، نگرشی شاعرانه از طبیعت ، درکی تازه از مفهوم فضای معنوی و بلندپروازی...