ژئوپلیتیک جدید خاورمیانه و رقابت قدرت ها دکتر عنایت الله یزدانی تاریخ دریافت: 09/11/86 مرتضی شجاع تاریخ پذیرش: 25/02/87 چکیده بررسی طرح های راهبردی برای نظم جهانی حکایت از محوریت جایگاه خاورمیانه در تمامی این طرح ها دارد. تحلیل چرایی این موضوع به میزان زیادی با ژئوپلیتیک خاورمیانه مرتبط است که از دیرباز مد نظر محققان و دولتمران سیاسی بوده و امروزه ابعاد نوینی یافته است. در مقاله حاضر نویسندگ...

تحولات مصر به عنوان مادر جنبش های نوین عربی شناخته می شود. با آنکه این تحولات پس از سقوط حکومت دیکتاتوری تونس رخ داد اما به دلیل جایگاه و نقش سوق الجیشی مصر و نقش کلیدی که این کشور و حکومت آن در معادلات خاورمیانه دارد، نقطه عطف به حساب می آید و این تحولات به عنوان بزرگ ترین نماد تحول در تولد خاورمیانه جدید ثبت شده است. مصر به عنوان یک بازیگر ژئوپلتیک محور، کلید ایجاد یا تغییر توازن استراتژیک د...

عربستان سعودی به علت برخورداری از منابع عظیم نفتی و موقعیت فرهنگی بالقوه ای که در بین کشورهای عربی دارد، یکی از تاثیرگذارترین کشورهای خاورمیانه محسوب می شود. به همین جهت این کشور برای آمریکا نیز از اهمیت خاصی برخوردار است. حجم عظیمی از درآمدهای نفتی این کشور صرف خرید تجهیزات وتسلیحات مدرن از آمریکا گردیده که پیامد آن ایجاد همکاری های نظامی و روابط امنیتی گسترده بوده است. با وجود برخوردار بودن د...

فرآیند سیاست خارجی ایالات متحده در خاورمیانه بعد از جنگ جهانی دوم همواره با چالش، مخاطره و بحران امنیتی همراه بوده است. تمام روسای جمهور آمریکا درگیر بحران امنیتی در این حوزه‌ی ژئوپلیتیکی بوده‌اند. از سوی دیگر می‌توان نشانه‌های زیادی از بی‌اعتمادی ملت‌های خاورمیانه نسبت به سیاست خاورمیانه‌ای آمریکا را مورد ملاحظه قرارداد. نظام منطقه‌ای در دوران بعد از جنگ سرد با تغییرات نمادین روبرو شده است. مع...

خاورمیانه با داشتن منابع غنی انرژی از یک سو و موقعیت خاص ژئوپلتیک از سوی دیگر، حوزه منفعتی غیر قابل اغماض برای قدرتهای بزرگ محسوب می شود. این در حالی است که خاورمیانه نه تنها با نظم سیاسی– اقتصادی آمریکا هماهنگی ندارد بلکه به شدت از پتانسیل مقاومت و مقابله بر خوردار است. بعبارتی دیگر خاورمیانه به دلایل اقتصادی و ژئوپلتیکی همواره کانون منازعات سیاسی و نظامی واقتصادی قدرت های بزرگ بوده است. این م...

به رغم گذشت بیش از هشت سال از سقوط طالبان در افغانستان از طرف ائتلاف بین المللی به رهبری آمریکا نه تنها مشکلات این کشور کاهش پیدا نکرده، بلکه بدان افزوده نیز شده است. مسائل امنیتی مرتبط از قبیل گسترش فقر، افزایش قاچاق مواد مخدر و رشد افراط گرایی هنچنان گستره وسیع دارد. این عوامل باعث شده اند تا دولت اوباما اقدام به طراحی راهبردی جدید برای مقابله با معضلات موجود و بازبینی عملکرد دولت سابق آمریکا...

چکیده ندارد.

توافق هسته ای میان جمهوری اسلامی ایران و گروه 1+5، موسوم به برجام و اجرایی شدن آن دارای پیامدهای منطقه ای مختلفی برای سیاست خارجی جمهوری اسلامی بوده است. این مقاله در پی یافتن پاسخ های مناسب به این پرسش اصلی است که از منظر محافل غربی، پیامدهای خاورمیانه ای برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) برای جمهوری اسلامی ایران کدامند؟ و پرسش فرعی مقاله این است که آیا از نگاه آنان توافق هسته ای منجر به ایجاد ت...

با از بین رفتن خطر کمونیسم و اضمحلال شوروی در سال1991 آمریکا در سیاست خارجی خود تا سال 2001دچار سرگردانی شد در این سال با رخداد حوادث 11سپتامبر مقامات آمریکا از این فرصت برای تدوین سیاست خارجی جدید استفاده کردند و این حوادث را از سوی گروه های تروریستی دانستند که سرچشمه آنها را در منطقه خاورمیانه میدانستند و براساس آموزه مبارزه تروریسم و با تأکید بر منطقه خاورمیانه استراتژی های مختلفی از جمله طر...

پژوهش حاضربه بررسی موضوع چیستی و چرایی و چگونگی اثرگذاری اندیشکده ها در سیاست خارجی آمریکا پرداخته است. این بررسی عمدتاً توصیف مدار بوده و با یک رویکرد تاریخی تلاش شده مراحل و امواج شکل گیری و گسترش اندیشکده ها و نحوه حضور و نفوذ آنها در سیاست های عمومی تشریح شود و به طور خاص نقش آنها در تکوین و توسعه و سوگیری سیاست خارجی آمزیکا در خاورمیانه مورد بررسی قرار گیرد اگرچه پدیده ها، رخدادها و روندها ...