کنفانی از مشهورترین رمان نویسان فلسطینی است که در چهار رمان «مردانی در آفتاب»، «چه برایتان مانده؟»، «بازگشت به حیفا» و «أم سعد»، گونه های شخصیتی متنوعی را ساخته و پرداخته است. یکی از مهم ترین گونه های شخصیتی، شخصیت نمادین است که بسیار مورد توجه نویسنده است که چه نوع مؤنث و چه نوع مذکر آن به وفور در چهار رمان فوق به کار رفته اند. شاید به نظر آید که نگاه نمادین کنفانی به شخصیت های زن در رمان هایش...

بدون شک اوضاع سیاسی، اجتماعی، شیوه زندگی مردم و آداب و رسوم آن ها، بر آثار ادبی تأثیر مستقیمی دارد. از سوی دیگر جامعه شناسی ادبیات، یکی از شیوه های جدید و کار آمد نقد متون ادبی است که امروزه، در تحلیل انواع ادبی نوین، به ویژه رمان معاصر کاربرد فراوان دارد. و از آنجا که رمان به دنبال واقعیت است و از دید نویسنده پیوندی مستقیم میان واقعیت و حقیقت وجود دارد، پس حقیقتِ فرد و زندگی او را می توان، در ق...

سنت مقامه­نویسی در جهان اسلام با بدیع الزمان همدانی در قرن چهارم هجری به صورت رسمی مطرح شد. مقامات متأثر از اوضاع فرهنگی و اجتماعی حاکم بر جهان اسلام در میان عرب‌ها شیوع فراوان یافت و به مرزهای غربی جهان اسلام؛ یعنی اندلس رسید. از سوی دیگر، نوع ادبی خاصی در قرن شانزدهم میلادی در اسپانیا پا به عرصۀ وجود گذاشت که بی‌شباهت به مقامه­نویسی نیست. این نوع خاص که در نگارش داستان‌ها و رمان‌ها به کار گرف...

رویارویی باورها و سنت‌های شرقی با آزادی‌ها و فن‌آوری غرب، موضوعی بسیار مهم و جنجالی است که دستمایه ی بسیاری از رمان‌های مشهور عربی است. در این مقاله به برجسته‌ترین این رمان‌ها اشاره شده است و از این میان، رمان «قندیل أمّ هاشم» از یحیی حقی، به لحاظ مضمون و ساختار مورد بحث و بررسی قرار گرفته و رمان‌های «موسم الهجرة إلی الشمال» از طیب صالح ، «الحی اللاتینی» از سهیل ادریس و «شیکاغو» از علاء الأسوانی...

شکل گیری هویت زنان ایران متأثر از تصورات و انتظارات اجتماعی­ای است که از طریق خانواده، منابع آموزشی، رسانه ها و درمجموع سیاست­گذاری های کلان اجتماعی و فرهنگی به افراد انتقال می یابد. در دوران معاصر، ادبیات و به­ویژه رمان نیز ازجمله عرصه های اندیشه بوده است که زنان در آن سهم انکارناپذیری داشته اند. این پژوهش با مطالعۀ هفت رمان دهۀ هشتاد از نویسندگان زن ایران، با سه رویکرد متفاوت به مقولۀ هویت پر...

رمان هایی که در سال های اخیر، زنان خلق کرده اند، شباهت های فراوانی با هم دارند. به نظر می رسد نویسندگان زن ـ خواسته یا ناخواسته ـ از الگوی واحدی برای نگارش رمان های خود استفاده می کنند. در این مقاله سعی شده است تا وجود شباهت ها در پیرنگ چهار رمان اثبات شود. برای تحلیل این مسئله، از رویکرد ساختارگرایی استفاده شده است، چرا که در ساختارگرایی، ادبیات با دیدگاهی کلی و خود بسنده مطالعه می شود. با است...

رویارویی باورها و سنت‌های شرقی با آزادی‌ها و فن‌آوری غرب، موضوعی بسیار مهم و جنجالی است که دستمایه ی بسیاری از رمان‌های مشهور عربی است. در این مقاله به برجسته‌ترین این رمان‌ها اشاره شده است و از این میان، رمان «قندیل أمّ هاشم» از یحیی حقی، به لحاظ مضمون و ساختار مورد بحث و بررسی قرار گرفته و رمان‌های «موسم الهجرة إلی الشمال» از طیب صالح ، «الحی اللاتینی» از سهیل ادریس و «شیکاغو» از علاء الأسوانی...

حیات بشر با اساطیر پیوند ناگسستنی دارد. این داستان های خیالی که گاه ریشه در واقعیت تاریخی دارند چنان با زندگی انسان درآمیخته اند که در برخی جوامع به عنوان حقیقت غیر قابل انکار پذیرفته شده اند در هم تنیده بودن اساطیر با زندگی بشر، چنان در ادبیات به عنوان جلوه ای از فرهنگ و تمدن انسان انعکاس یافته که امروزه اسطوره ها جایگاه کم نظیری در ادبیات ملل جهان و از جمله ادبیات عربی پیدا کرده است. ابراهیم ...