در ماده 1123 قانون مدنی ایران، برابری حقوقی زوجین در حق فسخ ناشی از عیوب غیرجنسیتی رعایت نشده است. این ماده مطابق با نظر اکثّریت فقهای شیعه تدوین شده است. براساس این دیدگاه، در صورت وجود عیوبی مثل برص، جذام، نابینایی در زوجه، مرد می تواند نکاح را فسخ کند، ولی درصورت وجود این عیوب در زوج، زن حق فسخ ندارد. علاوه بر اینکه، دلیل قانع کننده ای برای این تبعیض وجود ندارد، این ایراد نیز وجود دارد که با ...

چکیده تحقیق حاضر در پی پاسخ به این سؤال است که رابطه بسترهای سیاسی و اجتماعی با تحول قوانین انتخاباتی مجلس شورای ملی در ایران عصر مشروطه چگونه بوده است؟ فرض این پژوهش آن است که عوامل اصلی در شکل‌دهی به بنیادهای این نظام انتخاباتی و تغییرات سه‌گانه آن عناصری مانند ایدئولوژی، ساختار طبقاتی، عوامل اقتصادی، عرف و سنت، نوع رژیم سیاسی و ... بوده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در نظامنامه انتخابا...

رفع ضمان کیفری مجنون یکی از اصول مسلّم و مطرح در فقه و قوانین موضوعۀ اسلامی است؛ این در حالی بوده که واژۀ جنون گستردگی معنایی زیادی دارد. تبیین مفهوم فقهی ـ حقوقی جنون با توجه به ارادۀ مفاهیم مختلف از جنون و عدم وضوح رابطه و جایگاه الفاظ قرین با آن همچون معتوه، احمق، سفیه، ابله و... امری شایان توجه و ضروری بوده که به‌عنوان هدف این نوشتار انتخاب شده است. ثمرۀ بررسی تطبیقی مفهوم جنون در فقه تشیع و...

قاعده وزر یکی از قواعد فقهی نانوشته و منصوص است که ادله چهارگانه اعم از کتاب عزیز، سنت، اجماع و عقل بر آن صحه گذاشته‌اند. براساس این قاعده، تحمیل مجازات اعم از کیفری و حقوقی بر بی‌گناه نارواست؛ چنان‌که بی‌گناه نیز نباید آن را تحمل کند. برای این قاعده، موارد نقض و استثنا یاد شده است، ازجمله عاقله در تحمل جنایت خطئی، ولدالزنا در تحمل گناه غیر، اطرافیان مجرم به‌خاطر جرم او، بیت‌المال در جنایات و خ...

قانون مدنی در ماده 338 به پیروی از گروهی از فقیهان امامی، بیع را به «تملیک عین به‌عوض معلوم» تعریف کرده است. ازآنجاکه کلمه «عین» در اصطلاح فقیهان امامی در مقابل «منفعت» و «حق» و از دیدگاه برخی فقیهان اهل سنت در مقابل «دِین» به ‌کار رفته، این سؤال مطرح می‌شود که آیا اموال غیرمادی هم می‌تواند در قالب عقد بیع منتقل گردد؟ اگر پاسخ به این سؤال مثبت باشد، می‌توان با اجرای احکام و قواعد مربوط به بیع در...

روزگاری«برده‌داری» به‏عنوان یک ارزش آن‌چنان در تمامی جنبه‌های زندگی انسان و شئونات اخلاقی، فرهنگی و اقتصادی جامعۀ انسانی رسوخ‏ کرده ‏بود که انکار آن غیرممکن به‌نظر می‌رسید، ولی در فراز و‏ نشیب حرکت بشر به سوی تکریم انسان و پذیرش حقوق ‎بشر، به‌تدریج این سنت غلط نه‌تنها به یک عمل غیرقانونی تبدیل شد، بلکه جامعۀ جهانی در سایۀ حقوق بین‌الملل «حق به‌‌بردگی کشیده نشدن» را در بالاترین سطوح قواعد بین‌ال...

در این پژوهش، موضوع فرزندخواندگی بـه کمـک قواعـد ومقررات قـانونی و نظام حقوقی اسلام، انگلستان و آمریکا بررسی شده است. فرزندخواندگی آن است که کسی، دیگری را که فرزند نسبی او نیست، به فرزندی بپذیرد. در عربی، به فرزندخواندگی دعی و تبنی گفته می‌شود؛ تبنی در لغت یعنی پسرخواندگی و در اصطلاح، بر پسر یا دختری اطلاق می­شود که مردی او را به فرزندی پذیرفته باشد نسبت به آن مرد پسر خوانده گفته می­شود. قرآن ک...

مفهوم پناهندگی و تعریف پناهنده، از دیدگاه اسلام با اسناد بین المللی متفاوتند. گرچه هم فقه و هم منابع بین المللی، حقوقی را برای پناهنده به رسمیت شناخته­اند. پدیده پناهندگی همان طور که درحقوق بین الملل دارای گستره وسیع تاریخی و تحولات حقوقی است در اسلام نیز پذیرفته شده است و دارای جایگاه ویژه و ممتازی است به گونه ای که از همان ابتدای تشکیل دولت اسلامی و حتی قبل از ظهور اسلام، سنت پناهندگی و حمایت...

سنت دومین مصدر تشریع و مشتمل بر قول، فعل، و تقریر معصوم است و حجیت آن به وسیله ادله چهارگانه کتاب، سنت، اجماع، و عقل به اثبات رسیده است. یکی از ابعاد سنت که منشأ اختلاف هایی بین اصولیان شیعه و سنی بوده است، فعل معصوم است. این نوشتار در صدد رفع این ابهام ها بر آمده است. بدین منظور سعی شده است نخست از رهگذر اثبات عصمت برای پیامبر و ائمه اثنی عشر قلمرو سنت فعلی از حیث انتساب به صاحب آن به پیامبر...

سنت پدیده ای است، ایستا و خردگریز، عقل ستیز یا انباشتی از بایدها و نبایدها و به نوعی از دیدگاه گذشتگان، عادات و رسوم الهی، به سنت منجر می شود. در مقابل سنت، مدرنیته در قرن 19 م. به کوشش انسان غربی در جهت تکامل نوعی از فرهنگ صنعتی به ثمر رسید و به سرعت در دل فرهنگ ها و هنر ملل، کم و بیش رسوخ کرد. در هنر مدرن دیگر از اصول روحانی ای که در قدیم بر هنر حاکم بود نشانی نیست. هنر مدرن هنری است که بیش...