هجران بن مایه اصلی ادب غنایی است و توصیف لحظه های فراق و وداع؛ تصویرگری اشک و آه حاصل از این جدایی، از جلوه های پرجاذبه ادب فارسی شمرده می شود. به طور کلّی در ادبیات غنایی مضمون هجران به دو بخش وداعیه ها و فراق نامه ها - اعم از کوتاه و بلند - قابل تقسیم بندی است که اغلب به سه شکل عمده در اشعار، نمود پیدا می کند: گله از هجران، ستایش هجران و توصیف دوران محنت بار هجران که هر کدام مصداق های متفاوتی ...

عشّاق نامه یا دَه نامه گونه ای از ادبیات غنایی است که معمولاً در وصف عشق و حالات عاشق و معشوق بوده و معمولاً تغزّلاتی نیز از زبان عاشق و معشوق در لابلای مثنوی می آید. در بین بزرگان ادب فارسی شاعران معدودی به این نوع شعر اقبال نشان داده اند از جمله: فخرالدّین عراقی، عبید زاکانی، اوحدی مراغه ای. فخرالدّین عراقی از بزرگان تصوّف و شاعران بلند پای? ایران در قرن هفتم هجری است از این شاعر بزرگ آثار ارزنده ای ...

قصاید مصنوع که بیشتر در آنها قواعد عروض و قافیه و صنایع شعری طرح می شود، یکی از شیوه های ارائه ادب تعلیمی است که سرایندگان آنها در سایه عرض هنر، به آموزش هنرهای ادبی نیز توجه کرده اند. در پژوهش های محقّقین تا کنون تعریفی دقیق از قصیده مصنوع و انواع آن داده نشده و اغلب، این نام را هم بر منظومه های وزنیّه، هم بر بدیعیّه ها و هم بر قصاید مُوَشَّح نهاده اند. در این مقاله ضمن تعریف قصیده مصنوع و تفکیک انوا...

داستانهای قرآن کریم از دیر باز در فرهنگ و ادب مسلمانان تاثیرگذار بوده است، از جمله این داستان¬ها که تاثیر بسیار زیادی را در شعر و ادب فارسی برجای نهاده، داستان حضرت یوسف(ع) می¬باشد. داستان حضرت یوسف(ع) از جمله داستان¬هایی است که از بن مایه¬های قرآنی - دینی سرچشمه گرفته و در دوره¬های مختلف، مورد استقبال شاعران قرار گرفته است. حضرت یوسف(ع)، حضرت یعقوب(ع)، زلیخا، حسادت و نیرنگ برادران، به چاه افتا...

بیدل دهلوی، از جمله ی شعرای توانمند و بنام سبک هندی است که همنوا با شعرای پیشرو سبک هندی، نظیر: کلیم و صائب، تحت تأثیر عواملی همچون : نوسانات فکری، نداشتن تعادل روحی و روانی، قرار گرفتن در موقعیت های مختلف، پرگویی، نیندیشیدن به محور عمودی ابیات و دستیابی به مضمون جدید و در اصطلاح اهل ادب آن عصر، «معنی بیگانه» ، در خصوص موضوع های اساطیری، تاریخی، مذهبی ادبی و پدیده های محیط اطراف خود به تناقض گو...

نظیری نیشابوری از شاعران پیش گام سبک هندی است. شعر نظیری نشانه هایی از سبک های پیشین به ویژه عراقی را در خود دارد. او در میان شاعران سبک عراقی، به شعر سعدی و حافظ، بیشتر از دیگر شاعران توجه داشته است. البته میزان تأثیر پذیری شعر نظیری از غزل های حافظ با هیچ شاعر دیگر قابل مقایسه نیست، زیرا نظیری سعی داشته در تمام وجوه شعر خود را به شعر حافظ نزدیک کند، ازجمله واژگان و ترکیبات، موسیقی بیرونی و کن...

تحقیق در مورد مکتبهای ادبی از جمله موضوعات مهم در ادبیات بویژه در ادبیات معاصر میباشد بهمین دلیل شناخت مکتبها وآشنایی با جزئیات آن مورد توجه ادیبان ودانشجویان بوده است. در این پایان نامه به بررسی ادبیات کلاسیک نزد محمد مهدی جواهری پرداخته شده است. شعر وادبیات کلاسیکی هر ملتی بر آن بخش از آثار مشهور ومطرح ادبی اطلاق می گردد که مربوط به بزرگان ادبیات آن ملّت می باشد ودارای اهمیت وارزش والایی بود...

باباطاهر همدانی، شاعر نام‌آشنای ادب فارسی در قرن پنجم است که به دلیل متصل نشدن به جریان شعر درباری روزگار خود، و عریان مانند از همه تعلقات دنیوی، آن گونه که بایست در نظام پژوهش‌های ادبی ما به او توجه نشده است، هرچند که عامۀ مردم، شعرهای بسیاری را از او به یاد و خاطر خویش دارند. در مقالۀ حاضر، میزان تأثیرگذاری این شاعر را در شعر شاعران پس از خود- به ویژه در دوره سبک عراقی- از سه زاویۀ ترکیب ساز...

«ملامتیّه» جریانی برخاسته از «تصوف خراسان» است که در نیمه‌ی دوم قرن سوم هجری و با پیشگامی ابوحفص حدّاد و حمدون قصّار نیشابوری اعلام موجودیت کرد. اگرچه مبارزه با ریا و آفت شهرت موجب گردید که اقوال، احوال و معاملات این فرقه در منابع اصیل و نزدیک به زمان ظهورشان انعکاسی ناچیز یابد و قدیمی‌ترین منبع، رساله‌ی «الملامتیّه»‌ی سلمی باشد که به اختصار اصول ملامتیّه را بازگو می‌کند، امّا در پرتو ادب مغانه و قلن...

پژوهش حاضر به بررسی سبک شناختی اشعار همام تبریزی – شاعر قرن هفتم هجری - پرداخته است ؛ با توجه به بسامد بالای خصابص زبانی، ادبی و فکری اشعار سبک عراقی در دیوان وی، باید گفت : همام از جمله شاعران خوش قریحهی سبک عراقی است که متأسفانه جامعهی ادبی کمتر با اشعار وی آشناست، علاوه بر بخشیده است به « تشخّص سبکی » این، اشعار همام، حائز خصوصی هات منحصر به فردی است که به شعر وی خصوص رویکرد عرفانی و بهره...