سیمای سرزمین پارچینی از عناصر مختلف در یک بستر غالب کاربری- پوشش سرزمین است که در سال­های اخیر بر کمّی کردن آن تأکید زیادی شده است. عناصر سیمای سرزمین متفاوتند که در این مطالعه مناطق شهری به عنوان لکه­های شهری و جهت شناسایی تغییرات استفاده شده است. هر منطقه شهری به عنوان لکه­ای از سیمای سرزمین منطقه مورد مطالعه قرار گرفته است. در این خصوص، الگوهای لکه­های شهری شهر گرگان در سال­های 1987 و 2001 با...

افزایش بی حد و ناگهانی جمعیت شهری ناشی از رشد طبیعی و مهاجرت روستائیان و شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ و نیز تحولات شگرف فرهنگی و تکنولوژی و همچنین جهانی شدن و تأثیرات آن بر جوامع مختلف باعث بوجود آمدن مسائل و مشکلات فراوانی در حوزه مدیریت شهری گشته است. این جریان باعث اختلال و چالش در مدیریت شهری شده و لزوم توجه به برنامه­ریزی در جهت استفاده از خرد جمعی، تکثرگرایی، مسئولیت پذیری، مشارکت شهروندان،...

حدود یک قرن است که نورپردازی در شهر به عنوان بستر و حوزه‌ای از هنر شهری مورد توجه قرار گرفته است .امروز نورپردازی شهری همگام با پیشرفت‌های تکنولوژیکی و مطرح شدن نظریه‌های اجتماعی و شهرسازی در حوزه‌های گوناگون مورد آزمایش قرار می‌گیرد و به منظر شهر تنوع می‌بخشد. در این زمینه یکی از حوزه‌های نوین شهرسازی و جامعه‌شناسی شهری، حوزه طراحی تعاملی و مشارکتی است که تنها طراحی و یا برنامه‌ریزی از پیش تعی...

حدود یک قرن است که نورپردازی در شهر به عنوان بستر و حوزه ای از هنر شهری مورد توجه قرار گرفته است .امروز نورپردازی شهری همگام با پیشرفت های تکنولوژیکی و مطرح شدن نظریه های اجتماعی و شهرسازی در حوزه های گوناگون مورد آزمایش قرار می گیرد و به منظر شهر تنوع می بخشد. در این زمینه یکی از حوزه های نوین شهرسازی و جامعه شناسی شهری، حوزه طراحی تعاملی و مشارکتی است که تنها طراحی و یا برنامه ریزی از پیش تعی...

در چند دهه گذشته ایجاد و نیز تقویت و بهبود تعامل های روستایی- شهری به عنوان یکی از ابزارهای توسعه هماهنگ و متعادل سکونتگاه های روستایی و شهری همواره مورد تأکید پژوهشگران و برنامه ریزان و سیاست گذاران بوده است. ایجاد و تقویت تعامل های روستایی- شهری مستلزم وجود شبکه شهری سازمان یافته مناسب و کارآمد و با رده های مختلف سلسله مراتبی در سطح سرزمین است. از این رو ایجاد و تقویت و توسعه شهرهای کوچک در ع...

پایداری شهرهای سنتی ایران در گذشته نه تنها نتیجه انسجام کالبدی آنها بلکه نتیجه توجه به شهر، به عنوان مکانی برای زندگی ساکنان آن بوده است. پژوهش حاضر در پاسخ به چگونگی پایداری ارگ بم از منظر شکل‌شناسی در تداوم زمان ابتدا با رویکردی تحلیلی به تبیین چارچوبی نظری مبتنی بر روابط میان مؤلفه‌های شکل شناسی شهری و فشردگی از منظر آن در ارتباط با پایداری شهرها و سپس به نحوه انطباق آن با شرایط زندگی در ارگ...

بررسی و کسب دانش از نحوه تغییرات اجتماعی شهر در دوره‌های تاریخی متعدد بالاخص در اوایل توسعه و گسترش شهر، از اهمیت به سزایی در جامعه‌شناسی شهری برخوردار است. لذا هدف این مقاله، بررسی تغییرات اجتماعی شهر تهران در دوره پهلوی اول (1304-1321) است. در ارتباط با روش تحقیق، تحلیل تاریخی و تحلیل هرمنوتیک تفسیری به موازات یکدیگر در اینجا استفاده شده است. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که: شهر تهرانی که ...

  باغ از نوع مثمر و غیر مثمر یکی از اجزای الگوساز بافت ‌درون‌شهری تهران بوده است، به این ترتیب که در ترکیب با اجزای دیگر شهری مانند مدرسه، تکیه، مزار، مسجد، سقاخانه و ... یا به صورت مجموعه‌ای از باغات متمرکز (‌لکه‌های سبز عمده) سنت‌های «تفرج درشهر» و «زیارت- تفرج» را درشهر ثبات بخشیده است. فرضیه اصلی این نوشتار این است که ارسن‌های شکل گرفته در همسایگی باغات ‌درون‌شهری که اغلب ریزدانه‌اند، دارا...

در شهرهای قدیمی ایران، ساختار شهر با توجه به منابع آب شکل گرفته‌است. در این میان نقش باغ در شکل‌گیری ساختار شهر‌های ایران کلیدی و مهم است. عامل آب و زیرساخت سبز، از مهم‌ترین اجزا شهر ایرانی است. این دو عامل، ساختارهای متفاوت و در عین حال هم‌راستایی در شهرهای ایران ایجاد کرده‌است.فضاهای سبز شهری، علاوه بر ایجاد سبزینگی در داخل شهر، اطراف آن را نیز پوشش می‌داده‌است. نتیجه آن ایجاد یک خرد اق...

فرسودگی از مهم ترین مسائل مربوط به فضای شهری است که باعث بی سازمانی، عدم تعادل و عدم تناسب آن می شود و به زدودن خاطرات جمعی، افول حیات شهری واقعی و شکل گرفتن حیات شهری روزمره ای کمک می کند. از طرفی قابل توجه است که «هویت»، یک صفت نیست؛ بلکه از اجزای اصلی «حیات بخشی» می باشد که باید مدنظر قرار گیرد.  مقاله حاضر، ضمن مروری بر مفهوم هویت در شهرسازی، نگاهی به گونه های مختلف احیاء در بافت های شهری ...