باباطاهر همدانی، شاعر نام آشنای ادب فارسی در قرن پنجم است که به دلیل متصل نشدن به جریان شعر درباری روزگار خود، و عریان مانند از همه تعلقات دنیوی، آن گونه که بایست در نظام پژوهش های ادبی ما به او توجه نشده است، هرچند که عامۀ مردم، شعرهای بسیاری را از او به یاد و خاطر خویش دارند. در مقالۀ حاضر، میزان تأثیرگذاری این شاعر را در شعر شاعران پس از خود- به ویژه در دوره سبک عراقی- از سه زاویۀ ترکیب سازی...

مدیریت به¬هم¬پیوسته منابع آب در حوضه¬های آبریز مرزی رویکردی کارآمد است که جنبه¬های وسیع و پیچیده مدیریت این حوضه¬ها را، به خوبی پوشش می¬دهد. حوضه آبریز دیاله در غرب کشور، یکی از حوضه¬های مرزی مهم کشور می¬باشد که اقدامات یک¬طرفه سایر کشورهای ساحلی این حوضه باعث بهره¬برداری حداکثری از منابع آب مشترک آن به منظور تأمین آب مورد نیاز کشاورزی در بخش عراقی با راندمان آبیاری نامطلوب شده است. در این تحقی...

پرسش بنیادین این پژوهش این است به طور کلی ویژگی سبکی غزلیات حسین منزوی چیست؟ و اینکه آیا در غزلیات شاعر نو پرداز و همیشه عاشق ما نمودی از هنر شاعرانه و ساختار شعری، وزن، آرایه ی ادبی و تشبیه و استعاره و به طور کلی ویژگی سبکی غزل نو هست یا بکارگیری زبان ساده و عامیانه غزلیات عاشقانه وی را از ادبیت تهی ساخته واینکه در غزلیات نو پرداز وی از لحاظ مضمونی، عاشقانه های منزوی بیش از اشعار سپید و نیمای ...

ترکمانان سلجوقی پس از پیروزی بر غزنویان در نبرد دندانقان، در سال 431 ق. به تدریج بر ایران دست یافتند و دولتی جدید تأسیس نمودند که بسیاری از ویژگی های آن برگرفته از دولت های پیشین، یعنی غزنویان و آل بویه بود. از آن بین، سلجوقیان دیوانسالاری غزنویان را در نیمه ی شمالی قلمرو خود و دیوانسالاری آل بویه را در نیمه ی جنوبی قلمرو خود اخذ کردند. در پی آن کارگزاران دیوانی و دیوانسالاران این دو دولت نیز د...

وقتی از بلاغت در سدۀ هشتم هجری و هم‌زمان با دورة رواج سبک عراقی در شعر پارسی سخن به‌میان می‌‌آید توجه به شرف‌الدین رامی و تألیفات بلاغی وی ناگزیر است. از رامی سه اثر در بلاغت بر جای مانده است: تحفة‌الفقیر یا بدایع‌‌الصنایع، حقایق‌‌الحدایق، و انیس‌العشاق. مشخصة کلّی این آثار، مانند دیگر آثار بلاغی سده‌‌های هفتم تا نهم هجری، عمدتاً، تقلید‌‌ها و تحریر‌‌هایی است از کتاب‌‌های بلاغی پیشین، یعنی آثار را...

لقد حظی البحث عن الموتیف باهتمام واسع فی النقد الأدبی الأوربی باعتباره عنصراً فعالاً فی النقد و تحلیل النصوص الأدبیه. و اصل کلمه "الموتیف" فرنسویه، و تعنی فی الأدب الفکره الرئیسیه أو الموضوع الذی یتکرر فی النتاج الأدبی أو المفرده المکرّره أو الحافز و الباعث. و الموتیفات فی شعر الشاعر تحمل دلالات و ایحاءات وثیقه الصله بنفسیه الشاعر و توجهاته و آرائه. ومن یتصفّح دواوین الشاعر العراقی یحیی السماوی س...

محتشم کاشانی از شاعران عصر صفوی است. وی مجموعه غزلیاتی دارد که بسیار زیبا و دلنشین است. در غزلیات او مضامین نو و تازه دیده نمی شود و بسیاری از مضامین و موضوعات شعری او را می توان در اشعار شاعران گذشته بویژه حافظ جستجو کرد. بنابراین آنچه که موجب ارزش و اهمیت غزلیات او می شود، چیز دیگری است و آن توانایی شاعر در انتخاب کلمات خوش آهنگ و زیبا و اوزان دلنشین است. توجه محتشم به موسیقی شعر مهم ترین عام...

مقاله حاضر نگرشی است به یکی از ابعاد منظومه بلورین دیوان حافظ . غزلیات حافظ را از زوایا و چشم اندازهای مختلف می توان نگریست . از رهگذر این چشم اندازهای مختلف است که زوایای ناشناخته اندیشه حافظ ‘ کشف و بازشناسی می شوند . در مقاله حاضر ‘ پس از ذکر مقدمه و مروری بر مکاتب اخلاقی کلاسیک ‘ جلوه های متنوع حکمت و اخلاق در غزلیات حافظ مورد بررسی قرار گرفته است .

مثنوی و غزلیات شمس هر دو اثر عرفانی است و وجوه مشترک فراوانی در آنها به چشم می خورد. 1)موارد و موضوعاتی که در مثنوی به تفصیل بیان شده و در غزلیات شمس به اجمال آمده است 2)موارد و موضوعاتی که شرح آن در غزلیات شمس به تفصیل و در مثنوی به اجمال بیان شده است. 3)مواردی که در مثنوی به تمثیل ذکر شده ولی در غزلیات شمس توصیف شاعرانه است. 4)موارد و موضوعاتی که در هر دو اثر از طریق تمثیل بیان شده است.

در عرفان اسلامی از قر نها پیش برخورد بسیار پیشرفته ای با زنان وجود داشتهو در مواردی که لازم بوده مانند مراحل خودسازی و سیر و سلوک، هیچ تفاوتیبین زن و مرد قائل نشده و در مواردی حتی زن را والاتر و ارزشمندتر در نظرگرفته و حقوق فوق العاده ای برای زن قائل بوده است که چون بر پایه دو عنصراصلی یعنی «معنویت و عشق » بوده، زن را به مقام و ارزش شایسته او می رساندو زنان می توانند یکی از واسطه های برتر در عر...