تاریخی نگری یکی از روش های فیلسوفان غربی در بررسی متون دینی است که طی دهه های اخیر در میان روشنفکران مسلمان نیز رواج یافته است. در این نگرش، معرفت دینی تاریخ مند تلقی شده و به هیچ وجه قابل تسری به زمان های دیگر نیست؛ به تعبیر دیگر میان دوره های معرفتی نوعی گسست وجود دارد. بر همین اساس قرآن که متن اصلی مسلمانان محسوب می شود نیز همواره در معرض تفاسیر و برداشت های مختلف قرار گرفته است اما هیچ کدام...

متن کاوی به دلیل حجم وسیعی از اطلاعات که به صورت متنی ذخیره شده، پتانسیل کاربردی بسیار بالایی دارد. یکی از مهمترین کاربردهای متن کاوی طبقه بندی متون به لحاظ موضوعی میباشد. در این مقاله سعی بر آن داشته ایم تا با توجه به روشهای مختلف طبقه بندی متون فارسی، روشی نوین در جهت افزایش دقت و کارآیی طبقه بندی متون ارائه دهیم. برای طبقه بندی متون یک روال پنج مرحله ای را در نظر گرفته ایم.مرحله جداسازی کلما...

یکی از مهمترین مسایل موجود در مطالعات ترجمه موضوع "ارزشیابی کیفیت ترجمه " بوده است. مفهوم "کیفیت" ماهیتی مبهم و بحث برانگیز دارد. تاکنون معیارهای متعددی برای کیفیت ترجمه برشمرده شده است اما اغلب فعالیتهای انجام شده در این زمینه نظری بوده اند. مطالعه حاضر رویکردی توصیفی و عملی نسبت به موضوع "ارزشیابی ترجمه" اتخاذ کرده و به ارائه معیارهایی برای ارزشیابی کیفیت ترجمه بر پایه نوع متن می پردازد. در م...

دو اثر جاماسب‌نامه و یادگار‌جاماسبی در برگیرندۀ پیش‌گویی‌های منسوب به جاماسب هستند. این دو متن همراه با متن زند‌بهمن‌یسن اصلی‌ترین منابع موجود در زمینۀ فرجام‌شناسی زرتشتی را تشکیل می‌دهند. متون جاماسب‌نامه و یادگار‌جاماسبی دارای بخش‌های مختلفی به فارسی‌میانه، پازند و فارسی بوده و در طول تاریخ دستخوش تغییر و تحولات زیادی شده‌اند. در این مقاله پس از بررسی ساختار کلی و محتوای بخش‌های گوناگون این د...

یکی از مشکلات متون نظم و نثر ادب فارسی صفت‏های نسبی و علائم آن است که غالب مطالعه‏کنندگان و مدرّسان متون فارسی تصوّر می‏کنند که آن‏ها را می‏دانند و بر آن‏ها تسلّط دارند، غافل از این‏که پسوندهای صفت نسبی‏ساز متعدّد و راه و رسم ساختن صفت و اسم و قید در آن‏ها مختلف و سرگردان‏کننده است. در این مقاله قدم‏های اولیّه در شناخت این قسمت از دستور زبان فارسی برداشته شده و بخشی از این پسوندها به‏نظر خوانندگان ر...

بینامتنی بر این ایده مبتنی است که آثار ادبی بر اساس نظام ها، رمزگان ها و سنت های ایجاد شده توسط آثار ادبی پیشین بنا می شوند. دیگر نظام ها، رمزگان و سنت های هنری و در کل فرهنگی نیز در شکل گیری معنای یک اثر ادبی، اهمیتی اساسی دارند. نظریه پردازان امروزی متن ها را فاقد هر گونه معنای مستقل می دانند. متون در واقع متشکل از همان چیزی هستند که نظریه پردازان اکنون آن را امر بینامتنی می دانند. طرح این مس...

براساس رویکرد بینامتنیت، هیچ متنی خودبسنده نیست و هر متن در آن واحد، هم بینامتنی از متون پیشین و هم بینامتنی برای متون پسین خواهد بود. در این جستار، ابتدا وجوه مختلف متن و بینامتنیت تشریح، و سپس براساس این رویکرد، قصه ای از مرزبان نامه نقد و بررسی شده است. در پایان نیز گفته شده چنان که رولان بارت، باختین، کریستوا، ژنت، تودوروف و دیگر منتقدان پیرو بینامتنیت تأکید کرده اند، هیچ متنی اصیل نیست و ق...

مقالة حاضر در چارچوب نظریة ایکس تیره2 به بررسی تغییرات نحوی در ترجمة قرآن کریم از زبان عربی به زبان فارسی پرداخته و متن مبدأ و متون مقصد را با یکدیگر مقایسه کرده است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی نوع گروه های نحوی در متن قرآن کریم و بررسی نوع و میزان تغییرات این گروه ها در روند ترجمه و مقایسة متن عربی و دو ترجمة فارسی آن است. در این مطالعه، بررسی علمی و کاربرد گروه های نحوی در فرآیند ترجمه عب...

مقاله حاضر در چارچوب نظریه ایکس تیره2 به بررسی تغییرات نحوی در ترجمه قرآن کریم از زبان عربی به زبان فارسی پرداخته و متن مبدأ و متون مقصد را با یکدیگر مقایسه کرده است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی نوع گروه های نحوی در متن قرآن کریم و بررسی نوع و میزان تغییرات این گروه ها در روند ترجمه و مقایسه متن عربی و دو ترجمه فارسی آن است. در این مطالعه، بررسی علمی و کاربرد گروه های نحوی در فرآیند ترجمه عبا...

چکیده تحلیل گفتمان به شاخه ای از زبان شناسی اطلاق می شود که هدف آن توصیف واحدهای زبانی مرتبط و معنی دار فراتر از سطح جمله است.یکی از مباحث تحلیل گفتمان، تحلیل متن است. در تشکیل متن، علاوه بر روابط ساختاری میان اجزا درون جمله شماری روابط فرا جمله ای نیز قابل درک است که از طریق عوامل انسجام همانندارجاع، جانشینی، حذف، تکرار، هم معنایی، تضادمعنایی، شمول معنایی و با هم آیی نمود صوری پیدا می کند. در...