صنایع سنگی به دلیل سیر تطوری که در تکنیک تولید در طول پیش‌ازتاریخ طی کرده‌اند، ویژگی‌هایی قابل‌تشخیص و مناسب برای تاریخ‌گذاری دارند. یکی از این ویژگی‌ها تشخیص فن‌آوری تولید به‌ویژه در تیغه‌ها و ریزتیغه‌هاست که با انواع تکنیک‌ها شامل ضربه مستقیم با چکش سخت و ارگانیک، ضربه غیرمستقیم و تکنیک فشاری تولید می‌شوند و هر یک از این تکنیک‌ها علائم متمایزی را ایجاد می‌کنند. پژوهش حاضر مبتنی بر مطالعه تکنی...

تقسیم بندی مطالعات عصر سنگ و فلز در ایران، بدلیل آنکه شروع ذوب فلز و استفاده از آن در ایران) با توجه به آنکه در بسیاری از محوطه های مهم استقراری آثار فلزی از بین رفته و چیزی از آنها باقی نمانده است(، نامشخص است؛ در این مطالعه از ترکیبات شیمیایی موجود در استخوانهای باقی مانده از محوطه های باستانی ایران کمک گرفته شده است، تا بتوانیم با توجه به میزان غلظت عناصر نادر موجود در استخوان، به طبقه بندی ...

فیروزه سنگی قیمتی یا نیمه قیمتی با رنگی متمایز از بافت زمین شناسی است. در فلات ایران از هزاره ششم و پنجم پ.م انسان ها از کانی فیروزه و خصوصیت رنگ متمایز آن بهره برداری می کرده اند. از منظر طبیعی کانی فیروزه در فلات ایران آنجا که شاهد کمربند کانی زایی مس هستیم وجود داشته و استفاده می شده است. از منظر فرهنگی قرارگیری استقرارهای باستانی با شواهد فیروزه در این کمربند و در نزدیکی منابع فیروزه نشان د...

عصر آهن به عنوان یکی از دوره های پیش از تاریخ همواره در مطالعات باستان شناسی اهمیت زیادی دارد و مباحث و چالش های مختلفی درباره این دوره مطرح است. یکی از اصلی ترین مباحث این دوره پیشرفت فناوران? تولید آلیاژ مفرغ و ابداع فلز آهن و گسترش بهره گیری از آنها در امور معیشتی و نظامی است. با این وجود، دانسته های باستان شناسی بیشتر محدود به توصیفِ ظاهری و گونه شناسی عینیِ اشیاء فلزی این دوره می شود و سنجش ...

تپة سگزآباد از جمله اوّلین محوطه‌هایی است که طی سلسله پژوهشهای باستان‌شناس دانشگاه تهران در دشت قزوین مورد کاوش قرار گرفته است؛ نتایج این پژوهشها حاکی از وجود استقراری مداوم از اواخر هزارة سوم تا اواسط هزارة اوّل ق.م. می‌باشد. اما طی کاوش اخیر دانشگاه تهران در مهر و آبان سال 1387، تپة سگزآباد تاریخ‌گذاری مطلق شد. براساس نتایج به دست آمده، استقرار محوطه در حدود 1700 ق.م. شروع شده و نیز جنوب تپه، ح...

شهرستان هوراند در شرقی­ترین بخش استان آذربایجان شرقی واقع شده و شاید جز معدود مناطقی از کشور باشد که تاکنون فعالیت­های عمده باستان­شناختی در آن به انجام نرسیده است. نیک می­دانیم مجموعه عوامل زیست­محیطی نقشی موثر در ایجاد استقرارهای انسانی در هر دوره زمانی دارند، لذا در باستان­شناسی علاوه بر شناخت میزان تاثیر محیط در ایجاد هر استقرار، میزان انطباق استقرارها با شرایط محیطی حاکم را باید بررسی نمود...

دریای مازندران بزرگ‌ترین دریاچۀ روی زمین است و به‌دلیل بسته بودن حوضۀ آبریز، در طول زمان نوسانات زیادی داشته است. از بدو شکل‌گیری این دریا تا کنون، کمینۀ سطح آب آن به 113- متر و بیشینۀ آن به 50+ متر رسیده است. در خلال هر پیش‌روی و پس‌روی، اراضی زیادی از آب خارج شده و منابع جدیدی اضافه شده یا منابعی به زیر آب می‌روند. پس‌روی و پیش‌روی آب دریای مازندران در پژوهش‌های متعددی بررسی شده که بیشتر بر م...

Although the pottery is found in a massive amount in archaeological discoveries, these materials are the most important materials for different orientations in studies on the ancient people. One aspects of the study on ancient potteries, is the investigation about the painting and different colorants used for decorating potteries in variety patterns with different colors. This study aims to exp...

در این پژوهش، به تجزیه و تحلیل و نشانه شناسی پیکره های جانورسان هزاره اول پیش از میلاد در مناطق گیلان و آذربایجان از منظری نمادپردازانه و تصویرسازانه، پرداخته می شود. هدف از این پژوهش کسب آگاهی و شناختِ ارزش های محتوایی و دیداری پیکره های جانورسان هزاره اول پیش از میلاد، با تمرکز بر تأثیر آیین ها و اعتقادات در خلق آثار، اصول اغراق ها و کژنمایی ها، رابطه تخیل هنرمندانه و ثبت واقعیت، قرابت با دیگر...

با توجه به این که فرهنگ عصر آهن و خصوصاً دوره انتقالی مفرغ به آهن در لرستان تا کنون مورد پژوهش جامع قرار نگرفته و همچنین تاریخ گزاریهای مختلف و بعضاً متناقضی ازاین دوره ارائه شده است، در این تحقیق تلاش می شود تا با استفاده از نتایج آزمایشات کربن 14 بر روی یافته های استخوانی یکی از گورستان های مربوط به عصر آهن لرستان ـ گاهنگاری مطلق این محوطه را پایه واساسی برای تاریخ گذاری عصر آهن خصوصاً عصر آهن i...