قرآن کریم دو دیدگاه متفاوت و در عین حال سازگار با هم نسبت به انسان دارد؛ نگاهی آرمان گرایانه در مقام تشریع و تکلیف و در عین حال دیدگاهی واقع گرایانه در مقام امتثال اوامر الهی. در نگاه نخست – که نگاه قرآن به انسان در مقام تشریع است- قرآن کریم معتقد است که تمامی انسان ها این قابلیت و توانایی را دارند که به کمال نهایی خویش دست یابند و این توقع از تمامی انسان ها، توقعی به جاست. اما از منظر دیگر- که...

    محمد اقبال لاهوری شاعری مبارز و آرمان خواه و یکی از چهره های فکری و انسانی درخشانی است که فرهنگ بارور اسلامی را به جامعه ی بشری معاصر هدیه کرد . این دانای راز ومتفکر بزرگ شرق در مقولات فکری خویش، یک ارزیابی مجدد از انسان را بر پایه های اصول قرآنی و جایگاه و مقام عالی انسان پایه گذاری کرد. این فیلسوف نواندیش اسلامی و تالی عــنقای قاف مــعرفت ، مولوی، معتقد است که انسان ، این نسخه ی نامه ی ال...

یکی از آیات مهمّ قرآن که اشاره به مقام والای انسان دارد، آیه امانت می باشد که از متشابهات قرآن است. تاکنون برای تفسیر واژه «امانت» در این آیه، مصداق های متفاوت و زیادی بیان شده است که ابهام آیه را بیشتر می کند. این نوشتار برای تفسیر امانت در آیه مذکور با تحلیل تفاسیر، روایات، سایر آیات مربوط به امانت و شواهد موجود در آیه 73 سوره احزاب، بسیاری از مصادیق مذکور را رَد می کند؛ زیرا این امانت، امری مر...

طامة الکبری به معنای واقعه‌ای است که عارف با عقل فعال که دهمین عقل از عقول مشایی و یا جبرییل در شریعت است، دیدار می‌کند. در واقع در مکتب سهروردی، که بر پایة فکر، ذکر و ریاضت می‌باشد، سالک با اجرای احکام و آداب طریقت و تبعیت از پیر هدایتگر، از طریق ریاضت‌های مادی و معنوی به تجربه‌ای عرفانی دست می‌یابد. در طی مسیر سلوک و کسب مقامات عرفانی، شخص سالک به مقام فنا نائل می‌شود. در این مقام او عقل فعال...

مسأل? «انسان شناسی»از قدیم الایام ذهن متفکران اسلامی و غیر اسلامی را بر خود مشغول کرده است.علامه جعفری از جمل? فلاسف? مسلمان است که به این مسأله توجهی خاص داشته است.به گونه ای که،این مسأله محور اصلی فلسف? او را تشکیل می دهد.علامه با تکیه بر آموزهای اسلامی به خصوص نهج البلاغه درصدد توصیف و تفسیر انسان و مقایس? مقام انسان در دین اسلام و مکاتب غربی که؛ انسان را محدود به خود طبیعی اش کرده اند،بر آم...

در این مقاله دیدگاه‌های دو عارف بزرگ مسلمان و مسیحی، یعنی ابن عربی و مایستراکهارت بررسی شده است.مؤلف پس از بررسی اجمالی زندگی و آثار این دو عارف بزرگ، به تبیین تشابه آرای آن دو در حوزه مابعدالطبیعه، خدای متعال و چگونگی خلقت عالم به دست خداوند و غایت آفرینش و موادی از این دست می‌پردازد. مؤلف ضمن بررسی قوس صعود و نزول، مقوله فنای آدمی را در خداوند تحلیل می‌کند. ابن‌عربی کلید رستگاری انسان را همان...

انسان شناسی عرفانی که از عالی ترین وعمیق ترین مباحث علمی و معرفتی در عالم دین و دانش الهی و بشری می باشد و نقش عرفان الهی در این زمینه بسیار مهم و کارآمد است . یکی از مهم ترین حکیمان و عارفان مکتب تلفیق که بحق در زمینه حقیقه الحقایق وانسان حقیقی و انسان کامل قلم زده است و با توجه به آرای حکمای مشاء و اشراق ، عرفان سیستم جبر تعادلی را در منظومه فکر عرفانی خویش ترسیم کرده و زمینه تفکرات تلفیقی و ...

اصطلاح «انسان کامل» برای اولین بار توسط محیی الدین بن عربی (560-638ق) به کار رفته است. در آموزه های عرفانی ابن عربی، اندیشه انسان کامل از جایگاه فخیمی برخوردار است. پس از ایشان، دو عارف نامی دیگر، عزیزالدین نسفی (م: حدود 700ق) و عبدالکریم بن ابراهیم گیلانی – جیلی - (767-832ق) هر یک کتابی را با عنوان «انسان کامل» به رشته تحریر در آوردند و به شرح و بیان دیدگاه های ابن عربی پرداختند. انسان کامل در...

در این پژوهش صرفاً بر آنیم تاحدودی اندیشه ها و آراء نویسنده و متفکری غربی از دوران معاصر را با افکار و عقاید شاعر و عارفی مسلمان و مربوط به قرن ها پیش، در خصوص ضرورت آشنایی و جستجوی انسان کامل، مقایسه نماییم. اهدافی را که از انجام این پژوهش جستجو می کنیم به طور خلاصه، می توان چنین بیان کرد: اول این که آیا در موضوع انسان کامل و ضرورت جستجو و نیل به آن، بین دو دیدگاه شرقی – اسلامی عطار و غربی – ...

چکیده در فرهنگ شیعی در کنار معرفت به توحید و نبوت، هیچ اصلی به اهمیت و عظمت اصل امامت نمی رسد. امامت، رکن عظیم تشیع، محور وحدت امت، نگهبان گوهر ناب دین و تداوم بخش خط رسالت است. همین عظمت و اهمیت باعث شده تفاسیر مختلفی پیرامون آن بویژه در خصوص دو صفت علم وعصمت امام شکل گیرد. هدف این رساله ،پرداختن به دو رویکرد عمده نسبت به مسئله امامت و بیان تفاوت های این دو رویکرد است.نخست رویکردی که در آن ...