امروزه هر رشته علمی به تعریفی از نظریه نیاز دارد که متناسب با آن رشته باشد. علی رغم اذعان به ضرورت شناخت و تعریف نظریه در معماری، منابع بسیار اندکی در این خصوص وجود دارد و هنوز وجه تمایز نظریه در معماری با نظریه در سایر رشته ها به دقت تدوین نشده است. این مقاله سعی دارد تا به این موضوع توجه نموده و ویژگی های نظریه معماری را بکاود. بدین منظور در ابتدا سعی گردیده تا منابع مکتوب در حوزه نظریه معمار...

میخاییل باختین را از پیشگامان نظریه ادبی مدرن می‌دانند. او از معدود اندیشمندانی است که در زمینه ریشه‌های ژانری رمان دست به مطالعه و نظریه پردازی زده است؛ حاصل این مطالعات نظریۀ گفتگو است که امروزه نه تنها در ادبیات بلکه در اغلب حوزه‌های علوم انسانی کاربرد یافته است. در این نوشته سعی شده است با توجه به زمینۀ تاریخی و اجتماعی که باختین در آن می‌زیست، چشم‌اندازی به زمینۀ فکری او باز شود. درک باختی...

روش شناسی علم اقتصاد در دو قرن اخیر، موضوع مباحثات و گفتوگوهای فراوانی قرار گرفته است. بدیهی است که در اقتصاد نیز مانند سایر علوم، سعی اندیشمندان شناخت پدیده ها و ارائه نظریاتی است که نه تنها به کشف و بیان حقایق بپردازد، بلکه انسان را قادر سازد تا جریان و حرکت پدیده ها را به کنترل خود درآورد. در این راستا، گرچه اختلاف نظر فراوان است اما بیشتر اقتصاددانان ده های اخیر معتقدند که روش شناسی علم اق...

فرانظریه یکی از جدیدترین تحولات در نظریه پردازی است. در حالی که نظریه پردازان، جهان اجتماعی را به عنوان مسئله موضوعی شان قلمداد می کنند، فرانظریه پردازان به مطالعه نظام مند ساختار اساسی خود نظریه می پردازند. فرانظریه‌پردازی در ادبیات علوم اجتماعی، تحت عناوین مختلفی با عنوان فراجامعه‌شناسی، جامعه‌شناسی بازاندیشانه و جامعه‌شناسیِ جامعه‌شناسی ظهور پیدا کرده است. هر چند این مدل در حوزه جامعه شناختی ...

با رؤیت اولین طلیعه‌های شکل‌گیری ادبیاتی دربارة نظریه‌‌پردازی ایرانی در زمینة روابط بین‌الملل، نویسندگان این مقاله درصدد آن‌اند به ارزیابی زمینه‌های ساختاری تحقق بومی‌سازی نظریه‌‌پردازی روابط بین‌الملل بپردازند. در این چارچوب، نویسندگان برای رسیدن به درکی واقع‌بینانه از امکان یا امتناع نظریه(های) ایرانی در روابط بین‌الملل، اساسی‌ترین این عوامل ساختاری را ذیل پنج عنوان بررسی کردند که عبارت‌اند ا...

در این نوشتار به معرفی مسئله ابهام و پارادوکس خرمن خواهیم پرداخت. ابتدا بیان شهودی مطلب و سپس صورت بندی منطقی آن خواهد آمد. پس از آن، نظری به مسائل فلسفی مربوط به نظریه پردازی ابهام و مسائل فلسفی مرتبط با ابهام خواهیم افکند. در پایان نیز نظریه های موجود درباره ابهام را بر اساس ملاک های مختلف دسته بندی کرده، توصیفی اجمالی از هر یک ارائه خواهیم کرد.

یکی از نظریات مهم ابن خلدون در «مقدمه»، نظریه خلافت است که با توجه به ضروریات دنیای اسلام ارائه شد. توجه به این نظریه نشان می دهد که او توجیه نظام خلافت را از اهداف نظری خود در علم عمران می داند و استمرار این نظام در نظریه او اهمیت خاصی دارد. در این مقاله، با مراجعه به کتاب مقدمه ابن خلدون، با روش اسنادی و با به رهگیری از روش شناسی بنیادین در علوم انسانی، مبانی معرفتی او را بیان می کنیم و کیفیت...