سقوط تبریز، پس از شکست چالدران (920ق/ 1514) زمینه‏ی به تاراج رفتن بخش اعظمی از ثروت‎های مادی و معنوی تختگاه صفویان را فراهم نمود. در این بین، بخش قابل توجهی از نخبگان هنری تبریز به اراضی عثمانی مهاجرت داده شدند. این مهاجرت اجباری امکان انتقال دستاوردهای مکتب نگارگری تبریز صفوی، میراث دار مکاتب هنری هرات، جلایری، ترکمن، به مکتب استانبول را ایجاد کرد. برخی از این نگارگران، همچون شاه قلی نقاش و شا...

در پژوهش حاضر با استناد به حضور مرد سیاه رقصان در نگارگری ایرانی آیین های مردمانه و بازخوانی نشانه ها در داستان زندگی سیاوش که نام وی به معنی مرد سیاه است شخصیت اسطوره ای که می تواند پیشینه این مردان سیاه چهره باشد نمایانده شد : تموز یا دموزی نخستین نمونه ایزد نباتی که داستان زندگیش چرخه تولد مرگ و رستاخیز هر ساله زمین را برای سومریان تبیین می کرد از سوی دیگر با تکیه بر آرادومزیل روشن شد که رنگ...

چکیده: هنر ایرانی حاکی از روح پاک و الهی مردمان و هنرمندان بزرگ این سرزمین می باشد. یکی از نمودهای بارز آن هنر کتاب آرایی است که در قالب تولید نسخ خطی و آرایش آن با آثار با ارزش نگارگری صورت گرفته است. این آثار همواره موجب افزایش ارزش مادی و معنوی این کتب گردیده است و بخشی از ذخایر و سرمایه های هنری، فکری و معنایی ملت است که شناخت، حفظ، نگهداری و مطالعه بر روی آنها گامی در جهت احیاء این سرمای...

نقاشی ایران در سراسر تاریخ با فرهنگهای بیگانه و سنتهای ناهمگون شرقی و غربی برخورد کرده و غالباً به نتایج جدید دست یافته است. با وجود تأثیرات خارجی گوناگون نوعی پیوستگی درونی در تحولات تاریخی نقاشی ایران تا اواخر قرن سیزدهم قابل تشخیص است. تمایل نقاش در به تصویر کشیدن دنیای آمال و تصورات خویش، نشان دهنده جهان بینی و زیباشناسی نگارگر ایرانی بر اساس ادراک انتزاعی از جهان بود. بر این اساس این پرسش م...

در این پژوهش چهل و پنج نگاره از اژدها، در نگاره های سنتی و معاصرایران از قرن هشتم تا چهاردهم هجری از نظر تفاوت فضا های نگاره، نوع و نقش نمادین اژدها و ارتباط موضوعی آن با متون ادبی مورد بررسی قرار داده شد. تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است؛ روش گردآوری اطلاعات از طریق کتابخانه ای، منابع مکتوب و تصویری است و از شیوه استدلال، نشانه و معیاریابی به منظور ارزیابی فرضیه استفاده می شود. نتیجه حاصل از ا...

در ایران شاهنامه های مصور جایگاه ویژه ای در تاریخ مصور سازی دارند. شاهنامه بر محوریت شاهان، موقعیت آنها را در فرهنگ ایران نشان می دهد. شاهان اساطیری و تاریخی و رابطه آنان با جامعه روزگار خود به عنوان محور اصلی داستان های شاهنامه، در کنار تاثیر پذیری نقاشی ایران از ویژگی های زمانه وارد نسخه های مصور شده اند. اروین پانوفسکی نظریه پرداز هنر در حوزه تصویر، اقدام به تدقیقِ دو روش شمایل نگاری و شمایل ...

شاهنامه ی فردوسی همواره به عنوان گنجینه ای از اندیشه و تفکر هنری تأثیرگذار، مورد توجه و استفاده ی نگارگران در اکثر دوره های تاریخ نگارگری به خصوص دوره صفویه و قاجار بوده است. کیفیت تصویرگری شاهنامه در دوره های اخیر با توجه به شرایط تاریخی، فرهنگی و هنری خاص آن ویژگی های متفاوتی داشته است. با مطالعه ی تطبیقی عناصر مصور اسطوره ای درمجالس شاهنامه های این دو دوره، کیفیت تصویرگری و سیر تحولات آنها م...

چکیده در این پایان نامه به موضوع نقشینه های فرشته در نگارگری و نقّاشی ایران دوره صفوی و قاجار پرداخته می شود. در نظر است در این پایان نامه این نقوش مورد بررسی تطبیقی از منظر فرم، شکل، محتوا، رنگ، خطّ، بافت، ترکیب بندی، لوازمات، حرکات و سکنات فرشته و ارتباط فرشته با سایر موجودات (انسان و آسمان و . . . ) قرار بگیرد. به عنوان پیش زمینه، پیشینه این موجود فرازمینی در حیطه اساطیر، فرهنگ اسلامی و فرهنگ...

پژوهش حاضر با هدف بررسی وجوه تعامل فرم و محتوا در نگارگری دوره صفوی و با تکیه بر «هفت اورنگ» جامی انجام پذیرفت. لزوم مطالعه بیشتر بر روی شاهکار مربوط به نسخه (973-964ه.ق.) و تلاش در بکارگیری قواعد بصری آن در هنر معاصر، ضرورت انجام این پژوهش را توجیه می نمود. نتایج پایان نامه حاضر که به روش توصیفی- تحلیلی انجام پذیرفته نشان می دهد که ساختار فرم و محتوا در این اثر قابل تفکیک از یکدیگر نمی باشد. ب...

چکیده: نگارگری ایرانی ،با حفظ ارزش های هنری خود در بطن تمدن اسلامی، نه تنها تدوام یافت بلکه رشد و تعالی نیز نمود و علارغم سازگاری موضوعات آثار هنری با سلیقه قدرت حاکم، نگار گران ایرانی تجربه های نوینی را آزمودند و به خلق دستاوردهای شگرفی نائل آمدند و در این میان کاربرد ادبیات تمثیلی در نگارگری موجب مصور سازی موضوعات ادبی گردید. چنانکه عالی ترین نمود آن در نگارگری را می توان در وابستگی به ادبیا...