نوسان اطلس شمالی (NAO) یکی از نمایه­های موثر در تغییر پذیری وضعیت جوی نیمکره شمالی می­باشد. سواحل جنوبی دریای خزر به علت موقعیت جغرافیایی خاص خود، تحت تاثیر سامانه های مختلف جوی و دورپیوندهایی مانند  NAO قرار می­گیرد. در این پ‍‍ژوهش ، داده های بارش و دما سواحل جنوبی دریای خزر در دوره زمانی 2009-1977 و همچنین داده های نمایه NAO مورد استفاده قرار گرفت و در مقیاس های زمانی ماهانه و سالانه ، نسبت ب...

این پژوهش بر آن است تا با در نظر گرفتن منابع موجود در دریای خزر به یک مرزبندی منصفانه از این دریا دست یابد. در دهه های اخیر و با فروپاشی اتحاد شوروی و کشف میادین نفتی و گازی بیشتر در حوزه دریای خزر بحث بر سر استفاده از منابع دریای خزر بین کشورهای هم جوار این دریا شدت گرفت. ایران، ترکمنستان، آذربایجان، قزاقستان روسیه، کشورهایی هستند که بارها و بارها پای میز مذاکره نشستند تا توافقی حاصل کنند اما ...

دریای خزر به دلیل داشتن خط ساحلی طویل و وجود مناطق شهری، صنعتی و کشاورزی بسیار در مجاورت خود، همواره از منظر محیط‏زیستی تحت فشارها و تهدیدات شدیدی قرار داشته است. توسعة فعالیت‏های استخراج و بهره‏برداری نفت در این دریاچه سبب ورود مقادیر متنابهی از انواع آلاینده‏های نفتی به این پیکرة آبی مهم شده است. با توجه به اثرات نامطلوب آلاینده‏های هیدروکربنی بر کیفیت زندگی گونه‏های ساکن دریاها و حاشیه، بررس...

این مقاله یک کار مقدماتی از بررسی و تحلیل یک مدل سه بعدی جریان است که در یک تفکیک شبکه متغیر در جهت عمودی انجام گرفته است. اطلاعات از ایستگاههای هواشناسی اطراف دریای خزر و تنش باد و میدان فشار از اطلاعات ثبت شده در ایستگاههای سینوپتیکی استفاده شده است. مشاهدات از دریای خزر با توجه به اطلاعات نسبتا جامع از گشت دریایی سال 1374 در ماههای شهریور و مهر، توسط یک کشتی تحقیقاتی متعلق به بخش هیدرولوژی س...

گونه های متعلق به جنس linck, 1970 alosa پراکنش وسیعی در آبهای حوضه جنوبی دریای خزر دارند اما تفکیک این گونه ها حداقل در 10 سال اخیر صورت نگرفته است. لذا در این تحقیق نمونه ها در طی مدت یک سال (تابستان 91 با تور گوشتگیر و 20 مهر ماه 91 لغایت 24 فروردین 92 از پره های ساحلی)از سواحل چابکسر، چاف و کیاشهر جمع آوری و 430 عدد از آنها بررسی شد. 4 گونه شگ ماهی براشنی کووی (alosa braschnikowi)، شگ ماهی د...

آبدهی رودخانه ها دارای افت و خیزهایی است که به طور عمده متأثر از پدیده های خشکسالی در مقیاس منطقه ای و جهانی هماهنگ با دگرگونی های اقلیمی می باشد و همچنین در سال های اخیر به دلیل نیازهای روزافزون به آب و دخالت های انسانی ناشی از آن در سطح حوضه های آبریز این روند بیشتر کاهش یافته است. آبدهی رودخانه های منتهی به دریای خزر از سواحل ایران نیز منفک از این مسأله نیست، هر چند هنوز به آن مرحله بحرانی ن...

پایش ترکیبات کیفی آب در پهنه های آبی مثل کلروفیل-a، مواد معلق و مواد آلی زرد رنگ محلول در آب یک ضرورت شناخته شده برای متخصصین آب و محیط زیست است. اما بررسی تغییرات زمانی و مکانی ترکیبات کیفی آب با روشهای سنتی اندازه گیری میدانی، بسیار مشکل، وقت گیر و هزینه بر است. در چند دهه اخیر سنجش از دور به ابزار بسیار مفید و کارآمدی، در زمینه مطالعات کیفی آب تبدیل شده است. در حال حاضر تقریبا برخی از پارامت...

    وجود ذخایر و پتانسیل مناسب در دریای خزر و پرجمعیت بودن سواحل آن از دیرباز، صیادی را از گذشته­های دور به یکی از فعالیت­های عمده در سواحل این دریاچه بدل کرده است. هم اکنون در صید ماهیان استخوانی دریای خزر، الگوی بهره­برداری تعاونی حاکم است که به تعاونی­های پره مشهورند. با توجه به سابقه طولانی صید پره در سواحل دریای خزر، هدف اصلی این مطالعه برآورد و تحلیل کارایی فنی تعاونی­های صید ماهیان استخو...

در سال های اخیر اکوسیستم دریای خزر تحت تأثیر گروه های مختلف گونه های مهاجم به خصوص شانه دار قرار گرفته است. بنابراین، در این مطالعه ارزیابی آثار شانه دار مهاجم در زیستگاه با بررسی تغییرات زمانی و مکانی پارامترهای فیزیکی- شیمیایی در دریای خزر انجام شد. دگرگونی و تغییرات زیستگاه ها دارای گسترۀ بدون اثر (h0) تا آثار شدید (h4) در محیط موجودات کفزی و پلاژیک است. تغییر زیستگاه از شواهد فرایند تهاجم ا...

هدف این پژوهش شناسایی ارتباط بین دو الگوی دریای شمال-خزر و شرق اروپا- شمال­شرق ایران با بسامد رخداد سرماهای فرین ایران زمین طی دورة سرد سال است. برای اجرای آن از داده­های میانگین دمای روزانه­ی 663 ایستگاه همدید و اقلیمی روی پهنة ایران طی بازة زمانی 1/1/1962 تا 31/12/2004 به مدت 15706 روز استفاده شد. داده­های دمای روزانه به کمک روش درون­یابی فضایی کریگینگ در یاخته­هایی با ابعاد 15 × 15 کیلومتر د...