قاعده اضطرار اشاره به حکمی دارد که در صورت حصول حاجت شدید برای شخص مضطر، حکم به رفع احکام ثابت برای آن فرد می‌شود. اما اباحة ناشی از این رفع حکم از نظر عقل مطلق نبوده، بلکه مقید به مقدار و زمان است. این قاعده از قواعد کاربردی و مهم در فقه است که با وجود طرح آن در قرآن کریم، در منابع معتبر قواعد فقهی به آن کمتر پرداخته شده است. بنابراین، بیان تفصیلی نظریات مطرح در فقه و نقد و بررسی آن‌ها ، ما را...

 «اضطرار» از عناوین ثانویه و قواعد مشهور فقهیاست که در ابواب مختلف فقه مورد استناد واقع شده و از جنبه‌های عبادی، حقوقی و کیفری کاربرد داشته و نقش مؤثری در رفع حرج وحل مشکلات فردی و اجتماعی دارد. با وجود اضطرار حرمت فعل محرم مرتفع و مجازات آنمنتفی می‌شود. در ماده 55 قانون مجازات اسلامی «اضطرار» به عنوان یکی از عوامل رفعمسئولیت کیفری مطرح گردیده، اما ابهامهای زیادی د...

مسئولیّت کیفری به عنوان نقطه محوری حقوق جزا، همانند هر قاعده حقوقی، بر مبانی و پایه هایی متکی است که مشروعیت خود را از آنها می گیرد. در تاریخ حقوق، مسئولیّت کیفری را در دوران باستان، بر پایه تئوری انتقام فردی و در دوران دادگستری خصوصی بر پایه حق قصاص و کفاره از گناهان و در دادگستری عمومی، با الهام از تعالیم مذهبی، و بعضاً حق جامعه و اجرای عدالت کیفری توجیه نموده اند. با سپری شدن قرون وسطی و آغاز ع...

پیشرفت در صنعت حمل و نقل و علوم رایانه موجب تولید خودرویی شده است که نیاز به راننده انسانی ندارد و در عوض هوش مصنوعی رانندگی را انجام می‌دهد. در این حالت برنامه‌نویس باید شرایطی که امکان تصادف در آن وجود دارد را از قبل پیش‌بینی کند و هوش مصنوعی را در راستای نشان دادن واکنش منطبق بر قانون آموزش دهد. در برخی از فروض احتمالی که ممکن است در هنگام رانندگی پیش آید، تشخیص واکنش منطبق بر قانون یک چالش ...

پژوهش حاضر با هدف«بررسی احکام فقهی و حقوقی تترس کافر بر مسلمانان و استعمال سموم شیمیایی» به روش کتابخانه ای و توصیفی انجام شده است. و در مورد حکم سپر انسانی قرار دادن اسیران بیگناه(تترس) و جایز بودن کشتن آنان بحث می کند.این مسئله در بین اکثر فقهای اسلام مورد اجماع واقع شده است و اتفاق نظر بر این امر دارند که کشتن اسیرانی که سپر انسانی واقع شده اند، بنا بر مصلحت و اضطرار اگر پیروزی مسلمانان منوط...

مسئولیت کیفری در تمام قوانین جزایی منوط به وجود شرایطی از جمله سن رشد جزایی است و احراز مسئولیت کیفری مستلزم بررسی عمیق شخصیت بزهکار است و عدالت جزایی ایجاب می کند که خصوصیات فردی و جنبه های خاص روانی مجرم در ارزیابی رفتارمجرمانه او برای تعیین نوع و میزان مجازات به دقت مورد توجه قرار گیرد . همچنین مسئولیت کیفری مشروط به رشد جزایی است ؛ زیرا کسی که رشد کیفری ندارد ، در واقع آگاهی لازم برایارتکاب...

در این رساله تحولات مهمترین اصل حقوق جزا که می توان سمبل و توتم انسانیت نامید ، یعنی اصل قانونی بودن جرائم و مجازاتها به صورت تطبیقی در دو فصل مجزا در حقوق جزای کشورهای انگلستان ، آمریکا و ایران بررسی گردیده که دگرگونیهای این اصل در حقوق آنها دارای ویژگیهای خاص می باشد و با تغییر نظامهای سیاسی تحولاتی داشته است . فصل اول بررسی تحولات اصل مذکور در کشورهای انگلیس و امریکا به طور کلی است ، چنانکه ...

از سال 2001 میلادی، به دلیل وقوع حوادث پیش‌بینی نشده مخل به نظم عمومی مکرراً دولت‌ها با اعلام حالت فوق‌العاده تدابیری خاص و عموماً سختگیرانه اعمال کرده‌اند. منشاء مشروعیت اقدامات سختگیرانه دولت‌ها استناد به شرایط اضطرار عمومی است. وضعیت «اضطرار عمومی» در اسناد حقوق بشری، تهدید آنی حقوق بنیادین افراد در یک محدوده زمانی و مکانی معین به گونه‌ای که نظم عمومی به شدت مختل شود، تعریف شده است. مولفه‌های ...

یکی از موجبات مهم ضمان در فقه امامیه و حقوق ایران غرور است .که به استناد آن شخص فریب خورده ای که از قول یا فعل دیگری زیانی دیده یا غرامتی را متحمل شده است می تواند به فریب دهنده مراجعه کند . این قاعده در حقوق ایران آنگونه که در فقه بدان پرداخته شده مورد توجه قرار نگرفته است . در حقوق انگلیس این موضوع در باب مسئولیت مدنی تحت عنوان دعوای ناشی از فریب بررسی شده است . بنا به نظر نگارنده غرور از ...

مانع یا رافع بودن عواملی همچون صغر نسبت به مسئولیت کیفری، نتیجة عینی و عملیاتی ندارد، اما دست کم در اعتقاد به تحقق مسئولیت کیفری مرتکب و سپس، رفع مجازات وی یا عدم تحقق مسئولیت کیفری و در نتیجه، عدم مجازات وی اثرگذار است. گزاره هایی همچون عقل، بلوغ، قصد و اختیار یا اجزای تشکیل دهندة عنصر معنوی هستند یا اجزای تشکیل دهندة اهلیت جزایی. اگر این گزاره ها، اجزای تشکیل دهندة عنصر معنوی هستند، بدون آن ه...