ویژگی تعلیم اسماء باعث شده است که انسان مقامی بالاتر از مقام فرشتگان مقرب خدا داشته باشد. این مقاله در صدد بررسی چیستی اسماء مورد اشاره در آیه 31 بقره با استفاده از تحلیل سخنان مفسران فریقین است. مفسران شیعه سه نظریه را در مورد اسماء مطرح کرده‌اند: الفاظی که به اشیاء خارجی اشاره دارد، حقایق عینی و خارجی که واسطه خلقت تمام ممکنات عالم می‌باشند و ذخایر غیبی که منشأ پیدایش جهان هستند. مفسران اهل س...

«صبحی منصور»، در کتاب «القرآن و کفی مصدرا للتشریع الاسلام»، سعی دارد با استناد به قرآن، کتاب خدا را به عنوان تنها منبع تشریع اسلام معرفی و عدم حجیت «سنت» را نیز اثبات کند. به ادعای او از آیات قرآن استفاده می‌شود قرآن کتابی کامل و جامع حقایق بوده که در امر هدایت، خود را کافی اعلام کرده و مردم را از مراجعه به غیر خود بازداشته است. به نظر صبحی منصور، ظنی‌ الصدوربودن احادیث و سیاست نهی از کتابت حدی...

گونه‌ای از خطاب قرآن، خطاب با قل است که 332 بار آمده است. چنین خطابی ساختار شش‌بخشی دارد و از حیث پیام قل، فراپیام و مخاطب آن گوناگون است. کاربرد قل در آیات مکی بیش از آیات مدنی است. تناسب بین پیام و مخاطب آن و رصد کردن فراپیام و نیز جستجو از سرّ کاربرد قرآنی قل مسایل تحقیق حاضر است. خطاب قل، بر حسب مخاطب آن پیام، مضمون‌های گوناگونی از مسایل فقهی و اخلاقی مؤمنان تا پاسخ به اشکال‌ها و خرده‌گیری‌ه...

قرآن کریم کتاب تربیتی است که خداوند متعال، در آن هم به‌طور مستقیم از روش‌هایی برای تربیت پیامبر اکرمn و سایر مردم استفاده کرده است و هم روش‌هایی را به پیامبر و دیگران برای تربیت آموخته است. هدف این پژوهش بررسی این مسئله است که آیا مربیان انسانی می‌توانند از روش‌های تربیتی خداوند در قرآن کریم به منظور تربیت انسان‌ها استفاده کنند یا اینکه روش‌های تربیت قرآن کریم ویژه خداوند است و مربیان انسانی نم...

بیشتر متکلمان اسلامی بر خلود و جاودانگی کفار در آتش جهنم اجماع دارند؛ اما درباره مسلمان گناهکار اختلاف نظر بسیاری وجود دارد. برخی از متکلمان اسلامی به جاودانگی مسلمان گناهکار در آتش جهنم معتقد بوده و برخی این مطلب را نفی کرده‌اند. از این میان، فرقه‌های خوارج، معتزله و زیدیه، مسلمان گناهکار را در آتش جهنم جاودانه می‌دانند؛ اما اشاعره، ماتریدیه، سلفیه و امامیه قائلند که مسلمان گناهکار در آتش ...

آیه تبیان یکی از آیات مورد بحث میان مفسران است. در باره تبیین کنندگان آیات قرآن اختلاف نظر است. علامه طباطبایی ضمن پذیرش قرائت رایج  آیه تبیان، با استناد به دلایلی نظیر: «دعوت خدا به تدبّر در قرآن»، «امکان ارجاع آیات متشابه به آیات محکم»، «ذو بطون بودن آیات قرآن» و«ذو مراتب بودن هدایت و فهم قرآن»، دلالت آیه را برای همه افراد مُستعد و بهره‌مند از لوازم تدبّر و نسبت به همه چیز به دلالت لفظی دانسته و...

رویکرد عرفا به موضوع فرح، نشئت‌گرفته از آیات قرآن کریم و روایات است. در منابع دینی، فرح پسندیده توجه به مُنعم و سپاسگزاری از او و رضایت خداوند را درپی دارد؛ اما فرح مذموم و برخاسته از انگیزه‌های شهوانی موجب غفلت از مُنعم، سرمستی، غرور و ضلالت می‌شود. عرفا نیز بر همین اساس از دنیا و شادی‌های مذموم آن روی‌گردان شده و فرح به حق‌تعالی را بهترین مبنا برای شادمانی حقیقی و پایدار دانسته‌اند. آنان معتقدن...

احادیث رسول اکرم(ص ) و ائمه معصومین علیهم السلام در بیان آیات قرآن کریم، عقاید، احکام و حقایق نقش اساسی دارند. احادیث وارده در باره نفاق، برخی در تفسیر آیات و برخی فراتر ازآن می باشد. این پایان نامه، به سبب محدودیت موضوع، به بررسی نفاق در احادیث آن بزرگواران به نحو مستقل، آن هم از جنبه های مختلفی نظیر: علل و ریشه ها، عواقب و نتایج، خصوصیات منافقین، عملکرد منافقین در زمان رسول خدا(ص ) و پس از رح...

رسول خدا (ص) به استناد آیه دوم سوره جمعه سه برنامه مهم را دارا می باشد. 1- خواندن آیات پروردگار بر آنها و آشنا ساختن گوشها و افکار با این آیات. 2- تعلیم، یعنی وارد ساختن این حقایق در درون جهان آنها. 3- تزکیه نفوس و تربیت ملکات اخلاقی و انسانی. پایان نامه حاضر در پنج فصل تهیه شده است، فصل اول:مباحث کلیات مطرح کرده ایم. در فصل دوم: شرایط تزکیه بیان شده. فصل سوم: از مهم ترین عوامل تزکیه بحث شده. ف...

برخی از سوره‌های قرآن کریم دارای سرآغاز مشترک اند، به‌گونه‌ای که با همان نام شناخته می‌شوند. سور هفتگانة مسبّحات، از این جمله است. مسئلة این تحقیق، یافتن مشترکات هفت سورة مسبّحات، یعنی سوره‌های اسراء، حدید، حشر، صف، جمعه، تغابن و اعلی است که همة آنها با تسبیح آغاز شده‌اند. در این نوشتار سعی شده است ضمن خوشه‌چینی از خرمن فضل و اندیشة مفسران و صاحب‌نظران علوم قرآنی، برخی مضامین مشترک موجود...