زمین به عنوان مادر هستی و طبیعت، جایگاهی والا در میان بشریت دارد و از زمان‌های قدیم تا دورة معاصر همواره مورد توجه انسان‌ها بوده است. زمین بطور کلی مفاهیمی متفاوت دارد: مفهوم جغرافیایی، تاریخی، اجتماعی، فلسفی، سیاسی، اسطوره‌ای و ... . از این میان، آنچه در این پژوهش مورد توجه است؛ بررسی مفهوم سیاسی و اسطوره‌ای زمین و ارتباط این دو مفهوم با یکدیگر است. پژوهش حاضر ‌کوشیده است با روشی توصیفی- تحلیل...

عدالت از واژگان مورد توجه حکیم سنایی است که از سر اعتقاد و آگاهی از تأثیر وجوه عدالت بر جامعه، بارها این واژه ی والا را در آثار و اشعار خود به کار برده است. واقع بینی توأم با آرمان گرایی حکیم سنایی سبب گردیده تا وی در عین حال که به تصویر جامعه ی آرمانی و مطلوب می پردازد از توجه به واقعیت های دنیای سیاست و رابطه ی نیروهای موجود در جامعه غافل نباشد. این متفکر و شاعر بزرگ به خاطر آشنایی با آراء و ...

مضامین و مفاهیم وابسته به واقعه ی عاشورا یکی از تأثیرگذارترین مضامین دینی در تشیع، اسلام و حتی ادیان دیگراست.  در این مقاله، نگارندگان مضامین عاشورایی را در شعر ابن حسام خوسفی و شریف رضی بررسی کرده اند و پس از نگاهی اجمالی به تأثیر شرایط سیاسی- مذهبی بر دوره های شعر عاشورایی، درون مایه و مضمون مراثی عاشورایی دو شاعر مذکور را بررسی کرده و سپس به بررسی تطبیقی آن ها با یکدیگر پرداخته اند. در مضامی...

حنین به وطن یکی از امور غریزی است که در وجود آدمی نهادینه شده و ارتباط تنگاتنگی با مسائلی همانند: هجرت و دوری از وطن دارد. این موضوع از ابتدای دوره جاهلی در ادب عربی مشاهده می‏شود و رفته رفته معانی گسترده‏ای به خود گرفت. در این میان آنچه باعث گسترش این امر در ادب اندلس شد: سفر های داخلی یا خارجی شاعران، هجرت اجباری بدنبال سقوط شهرهای اندلس، عوامل سیاسی، زندان وتبعید بود. در پژوهشی که تحت عنوان...

منطقه خاورمیانه در قرن بیستم با مشکلات سیاسی اجتماعی بسیاری مواجه بود و کشور عراق از این مساله مستثنی نشده بلکه از وضع سیاسی حاکم بر منطقه خسارتهای بیشتری هم متحمل شده است.اشغال عراق توسط انگلیس، قیمومت انگلستان ، جنگ جهانی اول و دوم ، از جمله مسایلی هستند که در قرن بیستم اوضاع عراق را تحت تاثیر قرار داد. اوضاع اجتماعی به تبع اوضاع سیاسی چندان رضایت بخش نبود و مسائلی چون جهل و بیسوادی ، فقر، نب...

ادبیات شفاهی به گونه ای از ادبیات گفته می شود که به صورت شفاهی انتقال داده شده و شامل موارد زیادی، همچون قصه ها، ترانه ها، چیستان ها، اشعار، پندها و بازی های محلّی است. اشعار بایاتی (دوبیتی) آذربایجانی، نمونه ای از این ادبیات است که کاربرد وسیعی در بین مردم آذربایجان داشته و دارد. پژوهش حاضر به مطالعه¬ی مفهوم بندی¬های فرهنگی ـ اجتماعی این اشعار پرداخته است. با مطالعه¬ی اشعار بایاتی آذربایجانی، م...

اشعار فاروق جویده بازنمود اعتراض، انتقاد و اندیشه­های مبارزه­طلبانۀ شاعری روشن فکرست که علیه نابسامانی­های سیاسی و اجتماعی جامعۀ خود قد برافراشته‌است؛ از این رو، با عنایت به اهمیت به کارگیری نظریات علمی در فهم بهتر متون ادبی، این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی، به بررسی اشعار فاروق جویده در دو سطح اندیشگانی و بینافردی بر اساس نظریه نقش­گرای هلیدی پرداخته است. به منظور تحلیل بهتر ده قصیده که دارای ...

محمدلقا از شاعران تاجیک است که بیشتر حیات او در دوران پرنشیب‌وفراز، ناآرام و پر از حادثه‌های سیاسی و اجتماعی آسیای میانه در نیمۀ دوم عصر نوزدهم و نیمۀ اول عصر بیستم سپری شده است. این مقاله شرح مختصری از زندگانی و شخصیت این شاعر و نیز اشعار ارزندۀ اوست. وی در سال ۱۲۹۴ق در روستای یاکید کوهستان بدخشان به‌‌دنیا آمد. بعد از فراگیری خواندن و نوشتن به علوم شرعی و معارف الهی و جریان‌های تصوف توجه نشان ...

استعاره‌ی مفهومی مبحثی در زبان­شناسی شناختی است که با کمک­ آن می‌توان نظام فکری و ساختار ذهنی اهل زبان را به‌خوبی شناخت و محتوای بینش کلی ملت‌ها را در بستر تجربه مشخص کرد. کاربرد این نظریه در ادبیات سبک شخصی شاعران و منابع الهام و میزان نوآوری‌ها و در نهایت جایگاه شعری آنان را نشان می­دهد. این مقاله با استفاده از این رهیافت اشعار سلمان هراتی را بررسی کرده و با استخراج انواع استعاره‌های مفهومی و...

خشونت را شاید بتوان از تخستین تجربه های انسان در رویارویی با امور واقعی جهان دانست که با طلوع تاریخ بشر آغاز گشته است و در جهان امروز مفهومی رایج و آشناست. سال های بین کودتای 1332 تا انقلاب 1357 یکی از پیچ های تاریخی دشوار برای کشور ایران محسوب می شود، ادبیات این برهه آینه تمام نمایی از وقایعی است که شاعران خود را با آن در چالش می دیدند و در این میان فروغ فرخزاد از زمره شاعرانی است که در اشعارش...