با نگاهی به تاریخچه علوم بلاغی، فصلی در انتهای این تاریخچه به چشم می‌خورد که از رکود و جمود علم بلاغت از حدود قرن ششم تا کنون حکایت می‌کند؛ مقطعی درازدامن از تاریخ این علم که در آن جز شرح و تلخیص‌هایی که بر آثار گذشتگان نوشته شده است، تقریباً چیز دیگری مشاهده نمی‌شود. چنین می‌نماید که این پدیده یک علت اصلی داشت و آن اینکه در این دوره، بلاغت که پیش از آن به عنوان یک «فن» شناخته می‌شد و بر پایه ذو...

پس از شکل‌گیری پایه‌های نخستینِ علوم بلاغی، در مرحلۀ بعد پژوهشگران این عرصه به طبقه‌بندی کرانه‌های مختلف این دانش پرداختند. استعاره از قلمروهای اولیه‌ای است که از آغاز پی‌ریزی بلاغت، همواره مورد اهتمام بلاغیون بوده است. هنگامی‌که گسترۀ بلاغت وارد مرحلۀ طبقه‌بندی گردید، طبعاً استعاره نیز از این قاعده مستثنا نبود. بررسی آثار بلاغی مختلف در حوزۀ بلاغت عربی و فارسی نشان می‌دهد طبقه بندی استعاره ادوار...

انوری یکی از شاعران شاخص دوره ی خود می باشد که اشعارش از حیث بلاغت در اوج است.بیشترین توانایی انوری در ساختن انواع تصاویر انتزاعی، جهت مقایسه ی ممدوح با انواع نیروهای طبیعی و فراطبیعی است؛ ضمن این که به زیبایی ظاهر کلام اهمیت می دهد.او در این راستا از میان آرایه های بدیعی، بیشتر به بدیع معنوی توجه کرده است. در زمینه ی بیان، استعاره گرا می باشد و در زمینه ی معانی از میان عوامل مهم عیوب فصاحت می ...

ی ی م ت فارسی ی است. نگارنده اول ابھام زبانی دارد؛ در بخش ، در بخش نحو، خلاف قیاس » ، خش واژگان، مطرح شده که ) و بدیع معنوی شناسی به انواع ش و آگاھی ھای و را به مسأل هی ره تعبیر نموده ایم : زبان و ادبیات م در شعر نظامی ست. در فصل مجموعه ھایی ی نزدیک است، « شنا و ناشناخته در بخ « مبالغ های وم، ابھام بلاغی ه، کنایه، تشبیه) ز دیدگاه ابھام ش حتوا، شامل دانش اه ابھام، ش...

بررسی سخنان حضرت علی× در نهج البلاغه، بطور کامل و ازهمه جهات برای مدت کوتاه، امکان پذیر نیست؛ لذا این پایان نامه در خلال پرداختن به دو موضوع إعراب و بلاغت، که از شاخصه های مهم در ارزش گذاری یـک متن هستند، تأثیراین دو موضوع را در خطبه های(111 الی122)، مورد بررسی قرار داده است. تا در پی این بررسی، به این سوال پاسخ دهد که آیا نکات وشاخصه های اعرابی و بلاغی موجود در این کتاب شریف، در فهم مقصود امیر...

تلمیح آرایه ای بدیعی است که به شعرا و نویسندگان امکان می دهد تا الفاظ اندکشان بر معانی بسیار دلالت کند و از نمود های ایجاز است. حکیم زلالی خوانساری از شعرای مشهور اواخر قرن دهم و اوایل سده یازدهم هجری است. کاربرد تلمیح از جمله روشهایی است که این شاعر، در جهت زیبایی کلام و حسن تاثیر در اشعار خود بدان اقبال نموده است. در این پژوهش که با هدف شناخت هرچه بهتر ویژگیهای شعری مثنویهای هفتگانه زلالی خوا...

شعروخطابه ،در جزیرة العرب در روزگاران جاهلیت ،دو هنر برجسته ی اعراب بود .ظهوراسلام سرآغاز وعاملی ژرف درتحول سخنوری به شمار می رود،زیرا رسول خدا ‹ص›خطابه راوسیله ی تبلیغ دین قرار داد امام علی بن ابی طالب ‹ع›در سخنوری وهنر فصاحت وبلاغت از موهبتی بی مانند برخوردار بود .در نیمه ی نخست سده ی نخستین اسلامی ،سخنوری به اوج تکامل رسید .سخنان امیرالمؤمنین درطول تاریخ همیشه مورد توجه سخن شناسان ودانشمندان...

ایهام در بلاغت فارسی و عربی جایگاهی ویژه دارد و دارای ارزش زیبایی شناسی قابل توجّهی است. بیشتر کتاب های بلاغی فارسی و عربی ایهام را آوردن کلمه ای در کلام می دانند که دارای دو معنا باشد.یکی معنای نزدیک به ذهن و دیگری معنای دور از ذهن که خواننده در نگاه اوّل می پندارد معنای نزدیک مورد نظر است اما با کمی تأمّل به سوی معنای دور که مقصود شاعر و یا نویسنده بوده است، رهنمون می شود. در بیشتر کتاب های بلاغ...

تکرار یکی از اسلوب های بیانی قرآن کریم است که درافاده ی مفاهیم و مضامین مورد نظر نقش اساسی دارد. این اسلوب که در قالب تکرار لفظ، آیه، قصه، مثل، مفاهیم و اسلوب بیانی در قرآن کریم نمود یافته، وجوه بلاغی متعددی از جمله تأکید بر مفهوم لفظ و نقش محوری آن در آیه و سوره، یادآوری، تأکید بر هدف سوره، اشاره به مشابهت برخی سوره ها با یکدیگر، پند و عبرت آموزی، تفهیم مطلب و تسهیل کردن آن، جلب توجه به اهیمت ...

«خطیب قزوینی» یکی از برجسته‌ترین سخن‌شناسان مسلمان است. وی در تداوم سنّت کلاسیک سخن‌شناسی اسلامی، چکیدۀ باب سوم کتاب مفتاح‌العلوم سکاکی را با هدف تسهیل ارتباط با متن و یادگیری بهتر آن، با عنوان کتاب تلخیص‌المفتاح پدید آورد؛ اثری که حاوی برخی از آرای خود او در علم بلاغت نیز بود. سپس، وی ایضاح را برای شرح و تکمیل مطالب تلخیص‌المفتاح نوشت، اما کتاب ایضاح به‌رغم تأخّر، پخته و مشروح‌تر بودن آن، نتوانس...